Nhận định, soi kèo Kelantan Darul Naim vs Terengganu, 20h00 ngày 04/12: Không còn động lực

Những năm đầu của thế kỷ 20, những người Hoa đặt chân đến Phan Thiết, lập phố, lập phường ở cửa sông Phú Hài bắt đầu chuyển dần về khu vực Đức Nghĩa theo chủ trương phát triển đô thị của chính quyền bảo hộ Pháp.

Lúc này, ở khu vực bến xe gần chợ Phan Thiết, xuất hiện một quán ăn nhỏ của một gia đình người Phúc Kiến (Trung Quốc) chỉ bán những món ăn truyền thống của người Hoa bản xứ.

Tiệm cơm Kim Sơn Lầu năm 1967.

Với những người Hoa tha hương lập nghiệp, mặc dù hết sức tằn tiện nhưng họ vẫn tới quán ăn một tô mì, uống một chén canh để ủng hộ đồng hương và tìm lại chút không khí của quê nhà nơi đất khách.

Nhờ vậy, quán nhỏ của cha con ông già người Phúc Kiến dần dần phát triển từ một bàn ăn lên hai, rồi ba bàn.

Vài năm sau, người cha bắt đầu già yếu nên người con trai cả là Hai Mọi đứng ra thay cha quán xuyến công việc.

Vốn là người thông minh, lại có năng khiếu nấu nướng, không những nấu ngon các món ăn của người Hoa do cha truyền dạy mà Hai Mọi còn nấu được các món ăn của người Việt nên dần dà quán ăn của Hai Mọi có thêm người Việt và người Tây vào ăn.

Khoảng năm 1925, khi quán đã bắt đầu đông khách, ông Hai Mọi sửa sang lại quán, làm thêm căn gác và đặt tên quán ăn của mình là tiệm Nam Thạnh Lầu.

Ngoài các món ăn truyền thống của người Hoa và người Việt, ông đã sáng tạo ra món cơm cháy chiên giòn ăn kèm nước sốt và nấu món sườn lăn bột ngon đến mức nhiều người Pháp trong chính quyền Bình Thuận thời đó đã mời ông đến để nấu món này khi họ tổ chức đại tiệc.

Hai món ăn này cũng là nét riêng độc đáo mà con cháu ông Hai Mọi vẫn gìn giữ cho đến ngày nay.

Cha truyền con nối

Năm 1935, người con trai thứ năm của ông Hai Mọi là ông Đinh Văn Ngọ vốn là đầu bếp chính cho tiệm Nam Thạnh Lầu khi đó đã lập gia đình và xin ra riêng.

Ông Hai Mọi cho con trai mình số tiền là 5.000 đồng bạc Đông Dương để làm vốn.

Năm Ngọ bỏ ra 4.000 đồng để sang lại ngôi nhà ở gần tiệm của cha (nay là số 58 Nguyễn Thị Minh Khai) để mở tiệm cơm và lấy thương hiệu là Kim Sơn Lầu.

Ông Đinh Văn Ngọ ( Năm Ngọ ) người sáng lập tiệm cơm Kim Sơn Lầu.

Là người có tài nhất trong số hơn mười người con của ông Hai Mọi, Năm Ngọ đã một tay gầy dựng cơ nghiệp của riêng mình và phát triển thương hiệu Kim Sơn Lầu nổi tiếng không kém thương hiệu của cha.

Đến năm 1942, ông Hai Mọi khi ấy đã trên 60, sức khỏe suy yếu, nên giao lại tiệm cơm Nam Thạnh Lầu cho người con trai thứ mười của mình là ông Đinh Văn Thân.

Không phụ lòng cha, ông Mười Thân cũng đã phát triển tiệm cơm Nam Thạnh Lầu trở thành một trong những tiệm ăn lớn nhất Phan Thiết trong suốt thời kỳ Pháp thuộc và những năm đầu khi quân đội Mỹ vào miền Nam.

Giữ gìn thương hiệu

Khi ông Mười Thân già yếu, giao lại tiệm cơm Nam Thạnh Lầu cho con trai là ông Đinh Văn Học. Hiện nay, con gái của ông Đinh Văn Học là bà Đinh Thị Nghiêm đang tiếp nối thương hiệu và nghề của cha ông để lại.

Riêng tiệm Kim Sơn Lầu, mặc dù có hơn mười người con và nhiều người cũng từng phụ việc làm bếp nhưng ông Năm Ngọ lại giao thương hiệu Kim Sơn Lầu cho người con gái của mình là bà Đinh Thị Nhơn, người mà ông biết rõ có thể thay ông nấu những những món ăn ngon nhất của Kim Sơn Lầu.

Bà Nhơn lập gia đình cùng ông Lý Trường Tiền gốc người Hải Nam (Trung Quốc) vốn là đầu bếp trước đó của tiệm cha mình.

Với sự kết hợp đa dạng các món ăn của người Phúc Kiến và người Hải Nam, đặc biệt chỉ sử dụng đầu bếp là người gia đình chứ không thuê thợ ngoài, tiệm cơm Kim Sơn Lầu dưới thời của vợ chồng bà Nhơn có nhiều món ăn đặc sắc và ngon hơn các quán ăn khác.

Hiện nay, thương hiệu Kim Sơn Lầu được bà Nhơn giao lại cho con gái mình là bà Lý Thị Mỹ. Riêng người con trai cả của bà Nhơn là ông Lý Hoàng Cương, trước đây cũng là người đứng bếp chính của Kim Sơn Lầu, tách ra riêng mở quán ăn mang tên Kim Anh Quán vào năm 1992.

Tiệm cơm Kim Anh Quán của ông Cương hiện cũng là một trong những tiệm ăn ngon, thu hút rất đông người dân địa phương và du khách khi đến Phan Thiết.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Lý Hoàng Cương nói, ông tự hào là một thành viên của một gia đình lớn có bề dày hàng trăm năm phục vụ ẩm thực cho người dân Phan Thiết.

Ông Cương cũng cho biết, dù thế hệ ông hay các thế hệ sau nữa, các thành viên trong gia tộc ông cũng sẽ cố gắng gìn giữ và phát huy truyền thống đáng tự hào của cha ông mình để lại.

Bí ẩn con số 1449 trên mặt tiền ngôi nhà cổ tại Phan Thiết

Nhiều người dân không khỏi thắc mắc về con số 1449 được đắp bằng xi măng ở vị trí trang trọng ngay chính giữa mặt tiền biệt thự cổ có ghi năm xây dựng 1923 tại Phan Thiết (Bình Thuận).

Tai nạn giao thông đã trở thành vấn nạn, nỗi đau, ám ảnh đối với gia đình, xã hội. Đằng sau những con số báo động trên là hàng chục ngàn nỗi đau mất người thân, mất đi trụ cột gia đình và hàng trăm ngàn người vì tai nạn mà trở thành tàn phế, trở thành gánh nặng cho xã hội.

Nỗi đau ám ảnh của tai nạn giao thông

Dù đã nhiều năm trôi qua nhưng Hà Văn Mến (23 tuổi, Yên Thế, Bắc Giang) vẫn không thể quên được vụ tai nạn kinh hoàng đã làm thay đổi cả cuộc đời mình. Cách đây 5 năm, vào tháng 12/1010, trong buổi liên hoan vui vẻ cùng bạn bè, Mến và bạn đã uống rất nhiều rượu bia. Tan cuộc, hai  người chở nhau về bằng xe máy, Mến ngồi sau. Nhưng chỉ rời đi được chừng 3km từ điểm xuất phát, người bạn cầm lái đã không làm chủ được tốc độ, đâm phải một vật cản khiến cả hai ngã xuống đường.

Người bạn kia bị gãy tay, còn Mến nằm bất tỉnh được chuyển thẳng lên bệnh viện Việt Đức trong tình trạng hôn mê. Mất đến 3 ngày, anh mới tỉnh lại. Bác sĩ kết luận, Mến có thể bị liệt tứ chi, do chấn thương ở đốt sống cổ, đốt sống thứ tư. Không thể phẫu thuật do tỷ lệ thành công là 50/50. Mọi sinh hoạt đều phải có người nhà giúp đỡ, từ ăn uống, vệ sinh cá nhân, đều diễn ra tại chỗ.

Gia đình Mến đông con, bố mẹ tuổi đã cao, thu nhập cả gia đình chỉ trông vào vài sào ruộng. Bởi vậy, việc anh bị tai nạn đã khiến cho kinh tế gia đình vốn đã khó khăn lại càng thêm khó khăn.

Mất hơn một năm nằm bất động, bằng các phương pháp phục hồi chức năng, chân và tay Mến bắt đầu có cảm giác cử động được. Mến phải bắt đầu luyện tập từ những điều nhỏ nhất và kéo dài. Cần đến 5 tháng mới có thể ngồi một mình. Thêm 3 tháng để học cách cầm thìa xúc thức ăn và thêm 2 năm tập luyện ở bệnh viện để cử động tay được cơ bản.

Mến nói, anh đã kể câu chuyện của mình hàng chục lần, mỗi lần kể xong đều thấy rất buồn và ám ảnh. “Giá như hôm đó tôi và bạn không uống rượu say quá, giá như tôi gọi điện thoại cho người thân đến đón thì có lẽ tôi đã không trở thành nạn nhân của tai nạn giao thông”, Mến nói.

Tương tự, tai nạn giao thông cũng khiến cuộc đời của anh Nguyễn Quang Tạo (trú ở huyện Việt Yên, Bắc Giang) rẽ sang một hướng khác. Từ một người thanh niên khỏe mạnh, lành lặn, trong một lần tham dự đám cưới tại địa phương, anh Tạo đã điều khiển phương tiện sau khi uống rất nhiều rượu và gặp tai nạn ngay sau đó.

Kết quả là anh bị vỡ đốt sống, hai chân bị liệt, từ một người có công việc với mức lương khá, Tạo mất đi khả năng lao động, trở thành gánh nặng của gia đình.

Sống chủ động để hạn chế tai nạn giao thông

Câu chuyện của anh Hà Văn Mến và anh Nguyễn Quang Tạo chỉ 2 trong số hàng ngàn câu chuyện về hậu quả, nỗi đau do tai nạn giao thông gây ra. Chỉ vì một phú nông nổi cầm lái sau cuộc vui nồng mùi cồn, cả hai đã trở thành những người tàn phế suốt cuộc đời.

Đây cũng là câu chuyện được lựa chọn để chia sẻ trong chương trình “Vì một xã hội an toàn giao thông năm 2018”. Chương trình được triển khai với chủ đề “Câu chuyện của tôi - Bài học của bạn” nhằm giúp nâng cao nhận thức cho sinh viên về nguy cơ của việc lái xe sau khi uống rượu bia và truyền tải thông “Sống chủ động” của Bảo hiểm PTI.

Thông qua câu chuyện đầy ám ảnh, xúc động của hai “tuyên truyền viên” từng là nạn nhân tai nạn giao thông, bảo hiểm PTI đã giúp nâng cao nhận thức cho sinh viên về pháp luật trật tự, an toàn giao thông, những nguy cơ của việc lái xe sau khi uống rượu, bia và những hậu quả nghiêm trọng do hành vi này gây ra, giúp các bạn trẻ thay đổi suy nghĩ, hành vi, chủ động bảo vệ mình và xã hội khi tham gia giao thông. Hơn thế, chính họ sẽ là những công dân tích cực tuyên truyền những tác hại của việc lái xe sau khi uống rượu bia đến người thân, gia đình và bạn bè, góp phần làm giảm thiểu số vụ tai nạn thương tích và nâng cao văn hóa giao thông ở nước ta.

Tại buổi trò chuyện, đồng chí Nguyễn Minh Đức – Phó đội trưởng đội tuyên truyền Công an Thành phố Hà Nội đã cho biết, có đến 70% các hành vi vi phạm luật giao thông thuộc về độ tuổi từ 18 – 35 tuổi. Theo đó, 50% những người được hỏi có biết việc uống rượu bia không được lái xe theo quy định nhưng vẫn cố tình thực hiện. Đây là một trong những lý do làm gia tăng những vụ tai nạn nghiêm trọng tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. 

Theo đại diện PTI cũng cho biết thêm: PTI là doanh nghiệp bảo hiểm đứng thứ 2 về xe cơ giới, do đó, trên ai hết, PTI hiểu rõ những hậu quả khôn lường của tai nạn giao thông. Thông qua chương trình, PTI muốn chia sẻ bài học thực tế với những bạn trẻ, giúp các bạn có những trải nghiệm thực tế quý báu, cập nhật thêm kiến thức, kỹ năng giao thông cần thiết để chủ động tham gia giao thông một cách văn minh. Trong thời gian tới, PTI và ban tổ chức sẽ tiếp tục mở rộng triển khai chương trình tại nhiều trường đại học tại Hà Nội.

Vũ Minh

Vốn nổi tiếng là một nữ nghệ sĩ mang cốt cách người Hà Nội truyền thống, đối với NSƯT Chiều Xuân, dù là Tết xưa hay Tết nay, bữa cơm đầu năm luôn là thời khắc vô cùng đặc biệt, vừa thân mật sum vầy, lại vừa long trọng thiêng liêng. Đặc biệt nhất là ngày mùng Một Tết, năm nào gia đình nữ nghệ sĩ cũng mời cả nhà thông gia đến thưởng thức những món ăn ngon nhất, được chuẩn bị chu đáo, thịnh soạn.

“Người đẹp không tuổi” luôn xem bếp nhà là nơi gắn kết tình thân, nuôi dưỡng nhân tâm, khởi ngàn tài lộc. Bởi lẽ, bếp nuôi dưỡng những kỷ niệm của gia đình, riêng nghi thức khai bếp đầu năm lại chính là điểm khởi đầu cho những điều tốt đẹp của 365 ngày sắp tới.

Tết của gia đình NSƯT Chí Trung cũng không thể trọn vẹn nếu thiếu không khí ấm cũng của bữa cơm tân niên với những món ăn đặc trưng quen thuộc như măng, hành ngâm, bóng xào, thịt gà... do cả gia đình cùng nhau khai bếp.

“Táo” Chí Trung chia sẻ thông tin phong thủy mà anh nghiên cứu: “Khai bếp là một hoạt động tề tựu đủ ngũ hành: Kim (chảo kim loại), Mộc (đũa gỗ), Thủy (dầu ăn), Hỏa (bếp, nhiệt) và Thổ (yếu tố trung tâm - người khai bếp). Anh kể thêm: “Khi bụng đã chắc, chân đã vững, mọi người mới cùng nhau xuất hành “thẳng tiến” hướng Tây Bắc theo đúng phong thuỷ để cầu mong năm mới mọi sự đúng đường, khởi sinh vượng khí.” 

Với Chí Trung, khai bếp còn là khoảnh khắc các thành viên trong gia đình tạm gác đi những bộn bề cuộc sống, cùng nhau nấu nướng, chia sẻ những câu chuyện vui vẻ.

Đầu cầu miền Nam: Khai bếp rộn ràng, ngập tràn may mắn

Đầu năm ôn lại chuyện cũ, với những người mà bữa cơm đầu năm giờ chỉ còn trong kỷ niệm như NSƯT Thành Lộc, thì nồi thịt kho, tô canh khổ qua má làm và cả những bài học quý giá bên mâm cơm ngày xưa đều khiến anh rưng rưng mỗi khi nhắc lại: “Nhà tôi có truyền thống mạnh ai phải tự bới cơm chứ không được đưa chén cho người khác bới giùm, nồi cơm thường cố tình để thật xa bàn ăn để ai cũng phải tự động đi lấy”.

Có lẽ, những truyền thống gia đình cùng nếp nhà chỉn chu đã nuôi dưỡng một NSƯT Thành Lộc thành công nhưng không bao giờ quên giá trị cội nguồn như ngày hôm nay.

NSƯT Thành Lộc cho biết: “Khi tìm hiểu các tài liệu về văn hóa, phong thủy, tôi thấy rằng một gian bếp được bài trí hợp phong thủy sẽ “thắp lửa” tài lộc cho cả gia đình. Có lẽ vì vậy, ngày đầu năm, các ông bà mình luôn dặn con cháu phải luôn giữ cho bếp ấm bằng việc khai bếp đầu xuân, tạo hòa khí vui vẻ ngày đầu năm, từ đó sẽ sinh ra tài lộc”.

Truyền thống gia đình đã nuôi dưỡng nên một NSUT Thành Lộc không bao giờ quên giá trị cội nguồn.

Nghệ sĩ Thanh Thủy - Người đồng nghiệp trong Ngày Xửa Ngày Xưa của Thành Lộc và Nghệ sĩ Kim Xuân cũng đồng quan điểm: ngày Tết, phải khai bếp, để bếp ấm, nhà an thì giàu sang mới đến.

Hai nghệ sĩ nói vui: “Làm giàu thì ai cũng muốn, nhưng làm sao để giàu thì không phải ai cũng biết”. Vì vậy, cả hai nghệ sĩ bật mí bí quyết Khai Bếp đầu xuân “gia truyền” để cầu gia đạo ấm êm, hòa khí lan tỏa, nghênh đón tài lộc.

“Khai bếp là một tập tục rất hay khi mà ngày đầu năm mới, mọi người ăn mặc đẹp đẽ, cùng quây quần khai bếp. Nhà tôi vẫn thực hiện theo trình tự sau: đầu tiên mình bật bếp, chỉnh độ lửa ở mức vừa phải, ngụ ý mong muốn nếp nhà luôn êm ấm, thuận hòa. Sau đó rót dầu đều, ngập chảo, tượng trưng cho năm mới sung túc đầy ắp. Kế đến, mình lắc nhẹ chảo để dầu lan tỏa đều chảo như hình ảnh tài lộc tràn ngập đầy nhà. Cuối cùng, dùng đôi đũa gỗ để chế biến những món ngon cho gia đình. Khai bếp khi ấy mới hội đủ ngũ hành, khởi đầu cho năm mới gia đạo thuận hòa, sự nghiệp hanh thong”, NSUT Kim Xuân bộc bạch.

“Thật ra tài lộc không đâu xa mà nảy mầm trong gia đình mình, do chính mình vun đắp, tích lũy mà thành. Vì thế, cứ đúng sáng mùng Một là cả nhà cùng nhau khai bếp đầu năm, sau đó mọi người mới tự do đi chơi, đi chùa, chúc Tết…”, Nghệ sĩ Thanh Thủy cho biết.

Theo TS Xã hội học Lê Xuân Phương,: “Kim là chảo tròn, tượng trưng cho một năm mới trọn vẹn đủ đầy; Mộc là đôi đũa tre ngụ ý hạnh phúc lứa đôi vuông tròn, hòa hợp; Thủy là dầu vàng dùng để chế biến thức ăn, như chiên chả giò chẳng hạn; Hỏa là bếp, tượng trưng cho năng lượng, sức khỏe dồi dào và Thổ chính là người khai bếp.”

TS Lê Xuân Phương phân tích ngũ hành hội tụ trong hoạt động khai bếp đầu năm là nền tảng để vạn sự hanh thông, thuận lợi trong năm mới

Ngoài ra theo TS Lê Xuân Phương, với nhịp sống hiện đại, không phải gia đình nào cũng có thể khai bếp vào đúng mùng Một Tết, vì vậy tùy theo gia chủ, có thể chọn một ngày thuận tiện nhất, nhưng cần trong vòng 15 ngày đầu tiên của năm mới. Tuy nhiên, vì ngày Tết kỵ nhất để bếp nguội lạnh, mà dân gian hay gọi là “khói lạnh hương tàn”, nên khai bếp càng sớm càng tốt để đem lại hơi ấm cho nhà cửa.

M.Y.N