Theo tình hình tuyển sinh các lớp đầu cấp tại TP.HCM, Sở GD-ĐT vừa đề nghị các phòng GD-ĐT của thành phố Thủ Đức vả quận huyện, đăng ký trường THCS có học sinh tuyển sinh theo tuyến, nhưng học sinh đăng ký vào lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh, đủ điều kiện kiểm tra, đánh giá năng lực năm học 2022-2023 đáp ứng quy định của Bộ GD-ĐT.

Học sinh dự kỳ thi khảo sát vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa các năm trước

Như vậy, có thể năm nay ngoài Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa tuyển sinh vào lớp 6 bằng xét tuyển hồ sơ và bài thi khảo sát đánh giá năng lực thì nhiều trường THCS ở TP.HCM cũng sẽ tuyển sinh theo phương thức kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh.

Ở những năm trước TP.HCM quy định thực hiện xét tuyển ở các trường THCS, riêng Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa kết hợp xét tuyển và khảo sát năng lực.

Tại Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa, xét tuyển những học sinh đã hoàn thành chương trình cấp tiểu học có điểm kiểm tra định kỳ cuối năm mỗi môn tiếng Việt và Toán đạt từ 9 điểm trở lên của năm học lớp 5. Ngoài ra, học sinh phải thực hiện bài khảo sát năng lực trong 90 phút.

Nếu không trúng tuyển vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa, học sinh vẫn được xét tuyển vào lớp 6 theo quy định.

Minh Anh

Giáo viên lý giải hiện tượng điểm 10 kín học bạ tiểu học

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 không thể tổ chức thi, hai trường chuyên nổi tiếng ở Hà Nội và TP.HCM phải xét tuyển học sinh vào lớp 6 nhưng việc này không hề dễ dàng bởi quá nhiều hồ sơ toàn điểm 10. 

Lễ công bố có sự tham dự, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam,... cùng đại diện các bộ, ngành, các tổ chức và lãnh đạo các địa phương tại 63 điểm cầu trên cả nước.

Trước đó, ngày 2/10/2021, Chính phủ đã ban hành quyết định số 1660/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021-2025 nhằm bảo đảm chăm sóc toàn diện về thể chất, tinh thần cho trẻ em, học sinh thông qua việc duy trì, đẩy mạnh hoạt động giáo dục, chăm sóc, bảo vệ và quản lý sức khỏe trẻ em, học sinh trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và các trường chuyên biệt.

Chương trình Sức khoẻ học đường giai đoạn 2021-2025 xác định 5 nhóm nội dung và 7 nhóm giải pháp về chăm sóc, bảo vệ và quản lý sức khoẻ, trẻ em, học sinh; giáo dục thể chất và hoạt động thể thao học đường; tổ chức bữa ăn học đường, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, giám sát, thống kê, báo cáo; tuyên truyền, giáo dục sức khỏe học đường trong trường học. Mỗi nội dung được giao chỉ tiêu đánh giá cụ thể như: Đến năm 2025, 100% trường học có nhà vệ sinh, trong đó 50% trường học có đủ nhà vệ sinh cho học sinh theo quy định và 80% nhà vệ sinh bảo đảm điều kiện hợp vệ sinh. Hay 100% trường học có tổ chức bữa ăn học đường và căng tin trường học, bảo đảm các điều kiện về vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định,...; 100% trường học có đủ giáo viên giáo dục thể chất và được tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ…

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức công bố Chương trình sức khỏe học đường giai đoạn 2021-2025.

Chương trình sức khỏe học đường giai đoạn 2021- 2025 thể hiện sự quyết tâm và khát vọng của quốc gia vào việc chăm sóc cho thế hệ tương lai. Đây là bước khởi đầu cho một chương trình thiết thực, tổng thể và dài hạn về sức khỏe học đường, quy mô lớn nhất từ trước đến nay, lựa chọn các nội dung ưu tiên đối với sức khỏe trẻ em, học sinh trên cả nước, tránh sự trùng lặp, triển khai chồng chéo.

Chương trình cũng tạo cơ chế chính sách, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nhằm thu hút sự tham gia đầu tư của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước; huy động các nguồn lực tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc chăm sóc sức khỏe trẻ em, học sinh.

Với thông điệp “Trường học an toàn, trẻ em, học sinh khỏe mạnh”, lần đầu tiên tại Việt Nam, một chương trình quy mô, thiết thực và ý nghĩa về sức khoẻ học đường với Chương trình tổng thể, chính thống và toàn diện được thực hiện. 

Thủ tướng đề nghị cần coi nhà vệ sinh cũng là công trình chính trong trường học

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay, cùng việc mở cửa trường học trở lại trên cả nước, đây là sự kiện quan trọng, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần khẳng định quyết tâm lớn của nhà nước trong việc nâng cao chất lượng hoạt động chăm sóc, bảo vệ trẻ em, học sinh, dành những gì tốt đẹp nhất có thể cho thế hệ tương lai, góp phần quan trong, quyết định sự phát triển bền vững của đất nước.

Thủ tướng nhấn mạnh, đối với mỗi người, và cả xã hội, sức khỏe luôn là vốn quý nhất. Đặc biệt, với các học sinh, trẻ em, thì công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe càng quan trọng bởi đây là tương lai của đất nước. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe các cháu là trách nhiệm không chỉ của gia đình, mà còn của cộng đồng, của toàn xã hội và cả hệ thống chính trị.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến giáo dục đào tạo, bảo vệ chăm sóc sức khỏe của nhân dân nói chung, sức khỏe học đường nói riêng.

Mặc dù vậy, so với yêu cầu thì hoạt động bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe học đường vẫn còn những hạn chế, khó khăn và thách thức. Nhiều trẻ em vẫn chưa được an toàn ngoài xã hội, trong nhà trường và ngay trong gia đình. Tình trạng bạo lực học đường vẫn tiếp diễn, có một số vụ nghiêm trọng, nhiều vụ việc đau lòng đã xảy ra. Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, trò chơi trực tuyến,... làm giảm sự quan tâm của trẻ em, học sinh đối với hoạt động thể chất và sinh hoạt hợp lý. Vẫn còn không ít học sinh có vấn đề về sức khỏe tinh thần vì nhiều lý do khác nhau.

"Và rất đau lòng, đã có không ít em tìm đến những giải pháp tiêu cực như tự tử,... Tất cả chúng ta đều phải trăn trở, suy ngẫm sâu xa hơn về vấn đề này", Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cơ sở vật chất tại các trường học còn hạn chế; nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo còn thiếu trường học, thậm chí các điểm trường quy hoạch chưa hợp lý, chưa đủ điều kiện tổ chức học bán trú, ảnh hưởng đến sức khỏe cho các học sinh khi đi học.

Nhận thức không đầy đủ khi coi nhà vệ sinh là 'công trình phụ'

Thủ tướng nói, một vấn đề mà chúng ta nhìn thấy rất rõ là điều kiện các nhà vệ sinh trong trường học chưa đáp ứng yêu cầu, kể cả ở những thành phố lớn. "Vấn đề vệ sinh ở các trường học còn nhiều vướng mắc, bất cập. Ngay cả cách gọi nhà vệ sinh là 'công trình phụ' cũng đã cho thấy nhận thức, sự quan tâm không đầy đủ tới vấn đề nhà vệ sinh trường học”, Thủ tướng chia sẻ.

“Chúng ta thường tính công trình chính là trường, lớp, phòng thư viện, nhà thể chất, sân thể dục thể thao, còn vệ sinh, nhà bếp là công trình phụ. Bây giờ phải suy nghĩ nhà vệ sinh và nhà bếp cũng là những công trình chính trong trường học. Phải từ tư duy, nhận thức mới chuyển thành hành động, tổ chức thực hiện cụ thể”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cho rằng, vì nhận thức là “công trình phụ” nên còn thừa đất chỗ nào, nguyên vật liệu dư thừa thì mang xây dựng nhà vệ sinh và nhà bếp. “Nhưng thực chất đây là hai cái rất quan trọng. Học sinh có yêu trường lớp hay không cũng một phần bởi các công trình vệ sinh và nhà ăn. Việc này các cơ quan quản lý, các bộ ngành và các địa phương rất đáng suy nghĩ”.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cần coi sức khỏe học sinh là đối tượng cần phục vụ đặc biệt và cần coi trọng việc chăm sóc sức khỏe tinh thần ngang sức khỏe thể chất.

Theo Thủ tướng, một trong những việc cụ thể cần phải giải quyết sớm gồm cải thiện điều kiện vật chất, cơ sở trường học; tăng cường xây dựng, quy hoạch các điểm trường đảm bảo hợp lý, khoa học; tiếp tục cải thiện hệ thống nhà vệ sinh, bếp ăn và cơ sở vật chất trường học,... để học sinh có không gian rèn luyện sức khỏe,...

Thanh Hùng

Toàn văn phát biểu của Thủ tướng về triển khai nhiệm vụ năm học mới

Ngày 28/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết năm học 2020-2021, triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022 do Bộ GD-ĐT tổ chức.

PGS Huy cho hay, mặc dù biết đến danh tiếng của thầy đã lâu, nhưng sau khi tốt nghiệp đại học ngành Vật lý được 5 năm, anh mới có cơ hội được làm học trò của thầy tại Trường ĐH Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội trong chương trình cao học.

“Ấn tượng lớn nhất của tôi khi ấy về thầy là khối kiến thức uyên bác và giọng nói rất hào sảng mỗi khi giảng bài. Lúc ấy, tôi không hiểu được tại sao thầy đã chuyển sang vai trò quản lý, trải qua nhiều vị trí chủ chốt khác nhau và tham gia rất nhiều các hoạt động xã hội, vậy mà khi giảng bài cho sinh viên, kiến thức chuyên môn của thầy cứ như tự tuôn chảy ra từ một kho tàng vô hạn.

Thậm chí, nhiều phương trình dài loằng ngoằng hay ký tự rất khó nhớ của môn Cơ học lượng tử, thầy cứ thế viết ra và giảng giải một cách logic, khúc chiết, hoàn toàn không phụ thuộc vào tài liệu”, PGS.TS Trần Quang Huy nhớ lại.

Năm 1968, ông Nguyễn Văn Hiệu được phong học hàm Giáo sư. Ông cũng là vị giáo sư trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa học Việt Nam. (Ảnh sưu tầm)

Sau khi tốt nghiệp cao học, PGS Huy cũng ít có cơ hội được tiếp xúc thầy. Nhưng với anh, một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất là vào năm 2012, nhóm nghiên cứu của anh đã được GS Hiệu mời viết một bài báo tổng quan để đăng trên tạp chí quốc tế “Advances in Natural Sciences: Nanoscience and Nanotechnology”do chính thầy sáng lập vào năm 2010, đồng thời cũng là tổng biên tập.

Đó là tạp chí khoa học đầu tiên của Việt Nam được xuất bản bởi một đơn vị uy tín thế giới (IOP Publishing).Những năm đầu, tạp chí vẫn chưa nằm trong danh sách được đánh giá của các tổ chức quốc tế, nhưng thầy vẫn tâm huyết với mong muốn Việt Nam có những tạp chí khoa học quốc tế để sánh vai với các nước trong khu vực và thế giới.

Biết được mong muốn ấy của thầy, nhóm nghiên cứu của PGS Huy cũng hào hứng tham gia.

“Thời điểm ấy, công bố quốc tế của Việt Nam còn ít, bản thân chúng tôi cũng rất trẻ và chưa có nhiều kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học. Do vậy, việc tìm chủ đề và tìm nguồn tài liệu để viết không hề dễ dàng. Nhưng thầy vẫn ra sức khuyến khích và động viên chúng tôi nên gắng sức”.

Sau gần 6 tháng nỗ lực, TS Lê Anh Tuấn (sau đó được bổ nhiệm Giáo sư năm 2020), TS Nguyễn Văn Quy (được bổ nhiệm Phó Giáo sư năm 2015) và PGS Huy đã hoàn thành một bản thảo gần 50 trang với 136 tài liệu tham khảo cập nhật.

Cuối năm 2012, bản thảo của nhóm đã được gửi đi bình duyệt độc lập, sau đó được chấp nhận đăng và trở thành bài báo có lượt tải về, lượt trích dẫn nhiều nhất cho đến thời điểm hiện tại. Nhờ cơ duyên ấy mà nhóm của PGS Huy cũng thường xuyên được GS Nguyễn Văn Hiệu nêu tên và biểu dương mỗi khi thảo luận về tạp chí.

“Tôi luôn coi đây là kỷ niệm đẹp và rất vinh dự khi được góp một phần nhỏ bé cùng với thầy để định vị Tạp chí khoa học của Việt Nam trên trường quốc tế”, PGS.TS Trần Quang Huy nói.

Năm 1969, Nguyễn Văn Hiệu trở về Việt Nam và được Thủ tướng Phạm Văn Đồng trực tiếp giao nhiệm vụ làm Viện trưởng Viện Vật lý. Ông là một Viện trưởng trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa học Việt Nam.

Còn với anh Nguyễn Nghĩa Tài (hiện đang công tác tại Công ty công nghệ không gian Maxar Technologies ở California), ấn tượng về GS.VS Nguyễn Văn Hiệu là ở tuổi 65 tuổi, thầy vẫn tâm huyết với việc thành lập và phát triển Trường ĐH Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội.

“Mong ước của thầy khi ấy là đào tạo ra những lớp tài năng trẻ có khả năng đóng góp cho đất nước. Tôi vinh dự khi là một trong những học trò học khóa đầu tiên (K46) và cũng do chính thầy làm chủ nhiệm lớp. Với chúng tôi, thầy là người có kiến thức uyên bác, luôn biến những thứ phức tạp thành kiến thức dễ hiểu. Thầy luôn quan tâm đến các vấn đề xã hội và nỗ lực tìm cách giải quyết các vấn đề trong khả năng của mình”.

Anh Tài nhớ lại, trong những năm đầu tiên, GS Hiệu luôn cố gắng tìm cách mời những nhà khoa học giỏi nhất của Việt Nam đến dạy cho sinh viên của mình.

“Môi trường ấy, sau này tôi mới biết, không khác gì môi trường của các trường đại học tiên tiến ở nước ngoài. Ngoài ra, để sinh viên có thể cập nhật nhanh và bắt kịp với những kiến thức của thế giới, sau 2 năm học, có khoảng 1/3 sinh viên trong lớp tôi được thầy gửi đi đào tạo ở Pháp”, Anh Tài nói và cho rằng, chính sự khích lệ, dẫn dắt và tạo điều kiện từ thầy cũng đã truyền cảm hứng cho sinh viên rất nhiều về tình yêu làm khoa học và tinh thần phụng sự xã hội.

Thúy Nga

GS.VS Nguyễn Văn Hiệu - người của 'đầu tiên' và 'trẻ tuổi nhất'

Ngày hôm qua (23.1), nhà khoa học lớn với những đóng góp nổi bật cho sự đổi mới, phát triển của nền khoa học cách mạng Việt Nam - GS.VS Nguyễn Văn Hiệu tạ thế ở tuổi 84.    

Bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD-ĐT).

"... Không thể hiểu tự chủ là tự quyết cả những vấn đề luật chưa cho phép"

- Sau một thời gian thực hiện tự chủ đại học, Bà đánh giá ra sao?

Chính xác thì trước khi Luật Giáo dục Đại học có hiệu lực thi hành, chỉ có 2 đại học quốc gia có quyền chủ động cao trong các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học - công nghệ, tài chính, quan hệ quốc tế và tổ chức bộ máy.

Sau khi "tự chủ đại học" được luật hóa và áp dụng chung cho cả hệ thống các cơ sở tại Điều 32 của Luật Giáo dục Đại học (2012), do điều kiện thực tế của từng cơ sở và năng lực quản trị, điều hành hoạt động của Hội đồng trường, của ban giám hiệu, đặc biệt đối với các trường công lập, Chính phủ đã có Nghị quyết số 77/NQ-CP về thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập giai đoạn 2014-2017 (Nghị quyết 77) để khuyến khích các cơ sở công lập chủ động khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực để nâng cao chất lượng đào tạo đại học và giảm chi cho Ngân sách nhà nước đồng thời không làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục đại học của sinh viên nghèo, sinh viên là đối tượng chính sách.

Trên cơ sở kết quả thí điểm tự chủ đại học theo Nghị quyết 77, quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học tiếp tục được chỉnh sửa bổ sung cho phù hợp với trách nhiệm giải trình, điều kiện thực hiện tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học và xu thế phát triển GDĐH của thế giới tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH. Do vậy có thể nói cả hệ thống đã thực hiện tự chủ nhưng ở mức độ khác nhau phụ thuộc vào điều kiện và năng lực thực hiện tự chủ của từng cơ sở.

- Có ý kiến cho rằng nội hàm của các quyết định phê duyệt đề án thí điểm tự chủ đại học vẫn chưa đầy đủ so với thực tiễn. Từ đó có thể dẫn đến chuyện lãnh đạo trường đại học thực hiện đề án thí điểm được phê duyệt mang lại những kết quả nhất định, nhưng lại bị kỷ luật, vướng vào vòng lao lý?

Như trên đã nói, việc thí điểm tự chủ theo Nghị quyết 77 đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công còn một số hạn chế, bất cập. Một trong số đó thể hiện ở cách hiểu chưa đầy đủ và thống nhất về tự chủ đại học, về tổ chức thực hiện và điều hành hoạt động của nhà trường khi thực hiện tự chủ. Ngoài việc phải tuân thủ những quy định của Luật Giáo dục đại học, hoạt động của nhiều cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là các trường đại học công lập, còn chịu sự chi phối bởi các Luật khác như đối với một đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó bao gồm Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Quản lý tài sản công, Luật Thi đua khen thưởng, Luật Công chức, viên chức...

Đồng thời, các cơ sở giáo dục đại học còn phải tuân thủ những quy định liên quan đến hoạt động của các tổ chức Đảng trong các cơ sở theo Luật Giáo dục đại học và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Nghị quyết 77 đã thể hiện rõ nội dung này tại khoản 5 Điều 2, cụ thể như sau: “Căn cứ Nghị quyết này và các quy định liên quan, (các cơ sở GDĐH công lập) xây dựng Đề án đổi mới cơ chế hoạt động trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định”. Căn cứ quy định này và nguyên tắc xác định thứ bậc hiệu lực pháp lý từ cao xuống thấp dựa trên địa vị pháp lý của cơ quan ban hành và tính chất của văn bản, việc thực hiện các đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học đã được Thủ tướng phê duyệt theo Nghị quyết 77 phải bảo đảm không trái với các luật liên quan. Không nên và không thể hiểu tự chủ là tự quyết cả những vấn đề luật chưa cho phép.

- Thực tế, không ít trường cho biết khá lúng túng khi các quy định của các luật liên quan này chưa có những đặc thù cho giáo dục đại học, thậm chí còn mâu thuẫn với Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) dẫn đến vướng mắc, khó khăn trong các hoạt động tự chủ. Bộ có hướng giải quyết, hướng dẫn ra sao trong thời gian tới, thưa bà?

Thực tế có hiện trạng một số trường lúng túng trong thực hiện tự chủ, tuy nhiên tôi cho rằng những lúng túng này chủ yếu là những vướng mắc về mặt kỹ thuật vì cũng đã có rất nhiều cơ sở triển khai tốt.

Điều quan trọng hơn là phải xác định rõ nội hàm tự chủ đại học và trách nhiệm giải trình của các cơ sở như tôi đã đề cập về hạn chế khi thực hiện Nghị quyết 77 là do cách hiểu chưa đầy đủ và thống nhất về tự chủ đại học.

Trong năm 2022, Bộ GD-ĐT có chủ trương rà soát lại những quy định của Nghị định 99/2019/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học để tiếp tục có hướng dẫn chi tiết, chỉnh sửa bổ sung những quy định cho phù hợp với thực tiễn quá trình triển khai tự chủ.

Trong quá trình này, Bộ GD-ĐT sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan, cơ quan quản lý trực tiếp của các cơ sở giáo dục đại học để tìm ra các giải pháp khắc phục các hạn chế, vướng mắc trong toàn hệ thống.

Thanh Hùng (thực hiện)

6 nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục đại học năm 2022

Đẩy mạnh việc thực hiện tự chủ đại học, xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ chiến lược của mỗi nhà trường, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế,… là những nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục đại học trong năm học 2021 – 2022.