Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định, tự chủ đại học là tất yếu và các trường phải tham gia thị trường cạnh tranh bằng chất lượng. Ảnh: Lê Văn.
Theo Bộ trưởng Nhạ, các văn bản chính sách để thực hiện tự chủ ĐH đang hình thành, song thực tế để giải quyết vấn đề tự chủ vẫn còn rất nhiều khó khăn.
Lịch sử tự chủ của các trường đại học trên thế giới cũng rất gian truân. 16 trường đại học của Việt Nam đã tự chủ nhưng vẫn còn nhiều vấn đề phải làm. Làm thế nào để tạo hành lang pháp lý và các trường đồng loạt tự chủ vẫn là câu hỏi lớn.
Nghịch lý thứ 3 đối với giáo dục ĐH Việt Nam chính là số trường ĐH trên dân số của Việt Nam chưa nhiều nhưng do chất lượng còn yếu nên xã hội lên án là các trường ĐH tràn lan. Hiện nước ta có 271 trường ĐH trên tổng dân số là 92 triệu dân, thấp hơn mức bình quân của ĐNÁ.
Theo Bộ trưởng Nhạ, việc sinh viên ra truuờng có việc làm hay không không chỉ phụ thuộc vào chất lượng các thầy cô mà còn phụ thuộc vào thị trường lao động. Nhìn vào bức tranh tạo việc làm hiện nay thì có thể thấy vấn đề thất nghiệp vẫn chưa mấy sáng sửa. Hàng năm, có vài chục nghìn doanh nghiệp rơi vào tình trạng phá sản trong khi đó, mỗi năm đều đều 350-400 nghìn sinh viên tốt nghiệp ra trường.
Trường ĐH phải sống với thị trường
Với ngần đó nghịch lý và áp lực, chỉ trường đại học nào mạnh dạn đổi mới theo hướng tự chủ thì mới nhanh chóng thoát ra được, còn những trường lúng túng sẽ rất khó khăn. Tới đây vị thế của mỗi trường đại học sẽ khác nhau và sẽ bắt đầu xuất hiện sự cạnh tranh rất mạnh. Chất lượng sẽ trở thành tiêu chí số một quyết định sự tồn tại hay không tồn tại của một trường đại học.
Bộ trưởng Nhạ cho biết, Quốc hội vẫn duy trì 20% ngân sách đầu tư cho giáo dục, tuy nhiên, xu hướng sẽ tập trung cho giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, đặc biệt là những vùng khó khăn.
Còn với giáo dục ĐH sẽ chỉ đầu tư vào những trường, những ngành hiệu quả hoặc những ngành buộc phải đầu tư, còn lại sẽ phải sống bằng thị trường. Ngân sách giao cho các trường cũng không thường xuyên mà theo hướng đặt hàng, không phân biệt công lập hay dân lập mà bình đẳng trong cạnh tranh.
Bộ trưởng Nhạ cũng cho biết, quá trình thay đổi sẽ có tranh luận, tuy nhiên, vấn đề là làm thế nào để tăng cường cho các trường ĐH tham gia thực hiện tự chủ chứ không phải đóng cửa.
“Tiến tới các trường ĐH sẽ không trực thuộc cơ quan nào cả. Đây là chủ trương mà Bộ GD-ĐT định hướng phát triển các trường ĐH, không chi phối bằng hành chính nữa” – Bộ trưởng Nhạ khẳng định. “Đây là xu hướng chứ cũng không phải sáng kiến của ai”.
Trong bối cảnh chung đó, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đánh giá cao Trường ĐH Lâm nghiệp đã tổ chức hội thảo về nâng cao chất lượng đào tạo trong xu hướng tự chủ. Người đứng đầu ngành giáo dục cũng nêu ra một số đề xuất, góp ý đối với nhà trường như phát triển theo hướng nghiên cứu - ứng dụng, tập trung vào một số ngành xã hội có nhu cầu…
Lê Văn
">
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Các trường ĐH phải tự sống với thị trường
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ thăm khu đại học Phố Hiến, tỉnh Hưng Yên. Ảnh: MOET.
Theo Bộ trưởng Giáo dục, sự kết nối giữa địa phương và nhà trường cần mật thiết hơn để các hoạt động nghiên cứu, đào tạo của nhà trường sẽ đóng góp thiết thực cho địa phương, cụ thể trước hết là cho nền nông nghiệp phát triển theo hướng công nghệ cao, để từ đó mỗi người dân thấy được và tự hào về sự hiện diện của nhà trường.
Bộ trưởng đề nghị chính quyền địa phương cần tạo điều kiện tối đa để các trường đại học yên tâm đầu tư và hoạt động trên địa bàn.
Dù có những kết quả bước đầu, lãnh đạo tỉnh Hưng Yên cũng cho rằng, việc thu hút các trường đại học vẫn diễn ra chậm do vướng mắc về cơ chế chính sách trong sử dụng quỹ đất, tạo vốn đầu tư cho cơ sở đào tạo, chính sách về nhà ở cho đội ngũ cán bộ giảng viên và đặc biệt là giao thông kết nối với thủ đô Hà Nội chưa thực sự thuận lợi dẫn tới những e ngại của các trường.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh, Bộ sẽ có trách nhiệm giới thiệu và cùng địa phương thúc đẩy các trường đại học sớm đầu tư mở cơ sở đào tạo tại tỉnh Hưng Yên, trong đó ưu tiên lấp đầy khu đại học Phố Hiến.
Tuy nhiên, ông Nhạ cho rằng, để làm tỉnh Hưng Yên cần lưu ý quy hoạch các khu đại học theo hướng mở, trong đó có những khu dịch vụ chung như khu thể thao, vui chơi… tránh tình trạng mạnh ai nấy làm, trường nào biết trường đó, đầu tư giống nhau dẫn tới lãng phí cả về đất đai và nguồn lực đầu tư.
“Trong quá trình quy hoạch quỹ đất ở dành cho giáo viên cần quy hoạch thành các cụm, khu riêng, không xen kẹp vào khu giảng đường, tránh tình trạng có khu đại học tốt nhưng lại có khu dân cư trong đại học tạo nên tổng thể lộn xộn” - Bộ trưởng lưu ý.
Bên cạnh khu đại học Phố Hiến, Bộ trưởng đề nghị, tỉnh Hưng Yên cũng nên tính toán hình thành khu chuyển giao khoa học công nghệ cao và khởi nghiệp, khu giáo dục quốc tế tại các vị trí phù hợp, có sự kết nối để tạo thành thể thống nhất.
Đưa Trường CĐ Sư phạm Hưng Yên trở thành vệ tinh Trường ĐH Sư phạm Hà Nội
Làm việc với lãnh đạo tỉnh Hưng Yên, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đề nghị tỉnh tập trung triển khai một số nhiệm vụ trong thời gian tới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Đó là: Rà soát, quy hoạch lại mạng lưới giáo dục, đào tạo theo cả hai hướng đại trà và chất lượng cao; sớm đưa Trường Cao đẳng Sư phạm Hưng Yên trở thành vệ tinh của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội trong đào tạo, bồi dưỡng giáo viên cho địa phương; rà soát đội ngũ giáo viên theo chuẩn, quy chuẩn gắn với đổi mới chương trình, sách giáo khoa; sớm xây dựng đề án phát triển trường chuyên của tỉnh để đầu tư cho hiệu quả; phối hợp với Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020 và Cục CNTT của Bộ để đẩy mạnh ứng dụng CNTT và nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ; làm tốt việc dự báo nguồn nhân lực và phân luồng sau THCS; chú trọng đầu tư cơ sở vật chất trường lớp theo hướng đồng bộ, chuẩn hóa; quan tâm hơn nữa tới giáo dục đạo đức lối sống, dân chủ, an toàn trường học và kỳ thi THPT quốc gia năm 2017.
Minh Thu - Lê Văn
">
'Thay bằng một nhà máy hãy thu hút các trường đại học'