“Các ứng dụng AI cần phục vụ nhu cầu hằng ngày của người dân, làm sao để người dân triển khai thực hiện các thủ tục hành chính thuận lợi nhất, phục vụ nhu cầu hằng ngày về học tập, cuộc sống, giải trí, an toàn… Nhóm các bài toán của chính quyền liên quan đến quản lý hành chính, quản lý đô thị, quản lý tài nguyên và giúp đảm bảo an ninh trật tự cho doanh nghiệp và người dân (camera giám sát an ninh, camera giao thông...), nên cần tập trung vào những bài toán rất nhỏ, rất cụ thể để làm thực sự hiệu quả”,ông Bùi Thế Duy nêu.

Chuyển biến trong khu vực hành chính công nhờ ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Phó Chủ tịch TP.HCM Dương Anh Đức nhận định, việc sử dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết, tháo gỡ các bài toán quan trọng trong phát triển siêu đô thị như TP.HCM trên các lĩnh vực giao thông, y tế, giáo dục.

Theo Phó Chủ tịch UBND Thành phố, năm 2023, Thành phố chọn chủ đề năm là nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ, đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội. Trong đó, một trong những trọng tâm mà Thành phố quan tâm là việc đẩy nhanh chương trình chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo trong nâng cao hiệu quả hoạt động, chất lượng phục vụ người dân.

Lãnh đạo TP.HCM mong muốn, các đại biểu chia sẻ, đặt ra những vấn đề mấu chốt, bài toán quan trọng mà Thành phố phải tập trung giải quyết, những giải pháp tiềm năng, trực tiếp đưa vào ứng dụng cũng như sớm biến những công cụ khoa học công nghệ trở thành công cụ hiệu quả trong điều hành hệ thống chính quyền, phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Với vai trò thường trực của chương trình chuyển đổi số cũng như chương trình ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Sở TT&TT phải là đơn vị đi đầu, là hạt nhân, đầu mối phối hợp các sở, ban, ngành đẩy nhanh việc chuyển đổi số, đưa trí tuệ nhân tạo vào công tác đổi mới, đặc biệt là lĩnh vực hành chính công.

Theo lãnh đạo Sở TT&TT TP.HCM, đối với ứng dụng trí tuệ nhân tạo, trọng tâm của thành phố sẽ đặt ở lĩnh vực hành chính công. Trong thời gian qua, nhiều cơ quan hành chính đã ứng dụng khá tốt trí tuệ nhân tạo, chẳng hạn như dịch vụ định danh khách hàng điện tử; ứng dụng AI trong quản lý trật tự xây dựng; ứng dụng AI trong hệ thống camera…. Tuy vậy, việc ứng dụng AI trong khu vực hành chính công TP vẫn chưa thật sự có tính hệ thống, bài bản, đồng bộ và chưa nhiều.

Giám đốc Sở TT&TT mong rằng, hội thảo này là nơi trao đổi, chia sẻ những vấn đề, bài toán cần giải quyết của các cơ quan quản lý nhà nước, những nghiên cứu của các nhà khoa học, chuyên gia tại các trường - viện, những giải pháp ứng dụng của các doanh nghiệp về trí tuệ nhân tạo đối với các lĩnh vực trong lĩnh vực hành chính công. Đồng thời thông qua đây, Sở TT-TT trở thành cầu nối để gắn kết 3 nhà: cơ quan quản lý nhà nước, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp trong việc đưa giải pháp trí tuệ nhân tạo đi vào thực tế cuộc sống.

- Sắp tới, Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội sẽ chủ trì tổ chức hội thảo "Giáo dục đại học – Chuẩn hóa và hội nhập quốc tế". Liệu chủ đề này có phải là vấn đề bức thiết nhất của giáo dục Việt Nam cần phải giải quyết bây giờ hay không?

PGS.TS Triệu Thế Hùng: Tôi cho rằng sự đòi hỏi phải phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, khoa học công nghệ và phân công lao động xã hội toàn cầu đang đặt ra những thách thức không nhỏ cho giáo dục đại học thế giới nói chung và ở nước ta.

Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới -  kể cả các quốc gia có nền giáo dục đại học tiên tiến, đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới giáo dục đại học để tăng tính hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

PGS.TS Triệu Thế Hùng – Uỷ viên thường trực của Uỷ ban Văn hoá Giáo dục Thanh thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội. Ảnh: Nguyễn Thảo

- Nên hiểu khái niệm chuẩn hóa và hội nhập quốc tế như thế nào? Chuẩn hoá và hội nhập quốc tế đang diễn ra thế nào trong giáo dục đại học hiện nay, thưa ông?

Chuẩn hóa giáo dục đại học phải gắn liền với từng trình độ được đào tạo của giáo dục đại học.

Chuẩn hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi nội dung giáo dục đại học phải mang tính hội nhập và phát triển, bảo đảm cơ cấu hợp lý giữa kiến thức khoa học cơ bản, ngoại ngữ và công nghệ thông tin với kiến thức chuyên môn và các bộ môn khoa học nền tảng, phát huy truyền thống tốt đẹp, bản sắc văn hóa dân tộc; tương thích với trình độ chung của khu vực và thế giới.

Tất cả các trình độ được đào tạo cần thông thạo ít nhất một ngoại ngữ tiếng Anh và giao tiếp được bằng một ngoại ngữ khác. Việc “học ngoại ngữ” đặt ra mức độ cao hơn đối với giáo dục phổ thông, lên đại học thì phải là ngoại ngữ nâng cao và ngoại ngữ chuyên ngành.

Như vậy chuẩn hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi phải tính đến cả mục tiêu, chương trình, nội dung và phương pháp giáo dục đại học phù hợp với từng trình độ đào tạo của giáo dục đại học, từng lĩnh vực, ngành và chuyên ngành đào tạo. Quá trình đó đang diễn ra theo những quy luật tự nhiên đồng thời rất cần có tính chủ động cao của cả hệ thống và từng cơ sở giáo dục đại học để thúc đẩy tiến trình phát triển nhanh hơn, theo kịp giáo dục đại học tiên tiến trên thế giới.

- Ba chủ đề mà hội thảo đưa ra là năng lực hệ thống, vấn đề tài chính, vấn đề quản lý cũng như quản trị trong trường đại học. Theo ông, trong ba vấn đề đó, đâu là điểm tắc nghẽn của giáo dục đại học của ta?

Hội thảo Giáo dục đại học – Chuẩn hóa và hội nhập quốc tế diễn ra vào thời điểm tháng 8/2018,  là thời điểm kề cận việc Dự luật Giáo dục Đại học sửa đổi và bổ sung một số điều sẽ được trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tháng 10 sắp tới.

Ban tổ chức hội thảo đã tính đến hiệu quả cuối cùng là tiếp thu những ý kiến khoa học phù hợp cho việc sửa luật Giáo dục Đại học.

Có thể khẳng định 3 chủ đề chính: năng lực hệ thống, tài chính, quản lý và quản trị đại học là 3 nhóm chủ đề quan tâm chính của hội thảo, cũng là 3 nội dung đang được chỉnh sửa và bổ sung những vấn đề mới trong Luật Giáo dục Đại học để phù hợp với thực tiễn của GDĐH Việt Nam.

Cả 3 nội dung đó, tuy đều đang có những quy định trong dự luật sửa đổi nhưng còn nhiều ý kiến khác nhau, cần phải thông thoáng những "điểm  nghẽn" này.

Các ý kiến tham luận và thảo luận tại hội thảo sẽ có sự phân tích cụ thể hơn về lý luận và thực tiễn  cho cả 3 vấn đề trên.

Tôi hy vọng kết quả thảo luận của hội thảo sẽ góp phần giúp cho việc hoàn thiện dự luật Giáo dục Đại học, ví những vấn đề đó đều liên quan trực tiếp tới điểm mấu chốt là tự chủ đại học.

- Theo quan điểm của ông, về mặt chuyên môn, chúng ta sẽ gỡ từng vấn đề này như thế nào? 

Năm 2012, lần đầu tiên chúng ta có luật Giáo dục đại học, tức là luật chuyên ngành của Luật Giáo dục.

Luật này đã đề cập đến những vấn đề khá lớn và mới, có tính hệ thống hóa giáo dục đại học ở nước ta như tự chủ đại học, phân tầng xếp hạng, kiểm định, đảm bảo chất lượng và giải quyết mối quan hệ giữa chất lượng và quy mô đào tạo, vấn đề lợi nhuận và không vì lợi nhuận của cơ sở giáo dục đại học tư thục…mà nhiều nước trên thế giới đã xử lý xong về cơ bản các vấn đề này từ lâu, thậm chí hàng trăm năm, nhưng ở nước ta vẫn là quá trình “thử nghiệm” sau một thời kỳ dài chuyển từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường định hướng XHCN.

Ví dụ về tự chủ đại học: Luật Giáo dục Đại học hiện hành 2012 đã đề cập tới tự chủ, nhưng từ đó đến nay thì việc giao quyền tự chủ đại học mới chỉ triển khai ở mức độ “thí điểm” đối với hơn 20 cơ sở giáo dục đại học trên tổng số gần 200 cơ sở giáo dục đại học công lập, theo mô hình chưa có trong luật  là“công lập tự chủ về tài chính”.

Trong thời gian đó, Việt Nam đã có nhiều bước phát triển về chính sách pháp luật như: Hiến pháp 2013, NQ 29/TW, NQ 19/TW và nhiều đạo luật có nội dung sửa đổi mới.

Nên việc sửa đổi Luật Giáo dục Đại học lần này sẽ cần đề cập sâu sắc, cụ thể hơn về nội dung và mức độ tự chủ phải gắn liền với trách nhiệm giải trình của cơ sở giáo dục đại học; tự chủ đại học không thể chỉ  là tự chủ về tài chính mà là tự chủ trên tất cả các phương diện: tổ chức, nhân sự và hoạt động, tuyển sinh và đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế…trong đó quan trọng nhất tự chủ về học thuật với nội dung cốt lõi là tự do học thuật (Academy freedom).

Tự chủ về học thuật là điểm mấu chốt, là bí quyết, là chìa khóa của thành công đối với giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng.

Do đặc điểm của lao động đại học là lao động trí tuệ, chỉ có tự chủ về học thuật mới phát huy được sự tự do sáng tạo, đào tạo nên những sinh viên có tư duy về học thuật, năng động, sáng tạo, cung cấp cho xã hội những sáng kiến phát minh sáng chế, tự chủ học thuật là sự chủ động sáng tạo của cả thầy và trò trong môi trường giáo dục.

Mức độ tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học phụ thuộc vào năng lực thực hiện tự chủ và các điều kiện bảo đảm thực hiện quyền tự chủ, không nên phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của các nhà quản lý. 

Xin cảm ơn ông!

Hạ Anh - Nguyễn Thảo

Lùi thông qua luật Giáo dục để bàn kỹ kỳ thi tốt nghiệp THPT

UBTVQH thống nhất lùi việc thông qua luật Giáo dục tại kỳ họp cuối năm nay sang kỳ họp giữa 2019 để bàn kỹ hơn về kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Chủ tịch nước cảm ơn Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã tin cậy, giới thiệu ông đảm nhiệm trọng trách cao cả này.

Chủ tịch nước Lương Cường bày tỏ lòng thành kính và biết ơn vô hạn Bác Hồ kính yêu; xin tri ân sâu sắc công lao to lớn của các bậc tiền bối, các đồng chí lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, các Anh hùng, liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, đồng bào, đồng chí và Nhân dân cả nước đã nỗ lực phấn đấu, sẵn sàng hy sinh và hy sinh để đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

"Tháng 2/1975, trong không khí hào hùng cả nước hướng về miền Nam ruột thịt, tôi xung phong đi bộ đội, với ý thức và tâm niệm: Đi chiến đấu để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và chỉ mong đến ngày chiến thắng còn sống trở về là sung sướng, hạnh phúc; tuyệt nhiên không nghĩ, không mơ làm đến cấp này, chức kia",Chủ tịch nước Lương Cường nói.

Sau gần 50 năm phục vụ cách mạng và trải qua nhiều cương vị công tác, tân Chủ tịch nước được rèn luyện, thử thách trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc; trưởng thành từ người chiến sĩ đến cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng.

Dù ở cương vị công tác nào, được giao nhiệm vụ gì, Chủ tịch nước luôn kiên định, vững vàng về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân, nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, thử thách, tích cực học tập, tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống và nâng cao năng lực công tác; toàn tâm, toàn ý phấn đấu để hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân giao phó.

"Nhân dịp này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Đảng, Nhà nước, Quân đội, cấp ủy, chính quyền các cấp; cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, đồng chí, đồng đội và Nhân dân đã giáo dục, rèn luyện, thương yêu, đùm bọc, chỉ bảo và tạo điều kiện để tôi hoàn thành nhiệm vụ và trưởng thành như ngày hôm nay", Chủ tịch nước bày tỏ.

Trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trên cương vị mới, như vừa tuyên thệ trước Quốc hội, đồng bào, đồng chí và cử tri cả nước; Chủ tịch nước Lương Cường cam kết sẽ nỗ lực hết sức mình, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ Chủ tịch nước theo Hiến pháp và nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, Nhân dân tin tưởng giao phó.

Chủ tịch nước khẳng định tiếp tục giữ gìn và tăng cường sự đoàn kết, thống nhất cao trong Đảng; cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục chăm lo xây dựng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch vững mạnh, thực sự của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

Bên cạnh đó, tân Chủ tịch nước nêu cao nhiệm vụ tăng cường sức mạnh quốc phòng - an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, luôn luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Xây dựng củng cố "thế trận lòng dân", thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững chắc; thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế cũng là định hướng được tân Chủ tịch nước Lương Cường đề cập.

Mục tiêu được người đứng đầu Nhà nước khẳng định là kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.

Chủ tịch nước nhấn mạnh sẽ kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, phấn đấu xây dựng nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc.

"Để hoàn thành trọng trách cao cả này, cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của bản thân, tôi kính mong Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Tổng Bí thư, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các cấp, các ngành, các địa phương, các cơ quan, đoàn thể, đồng bào, đồng chí, cử tri cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài ủng hộ, giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao", tân Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu.