Trong tháng 10, 5 trường THCS và THPT tại Hà Nội như THCS Chương Dương, THCS Trưng Vương, THPT Kim Liên... đã hưởng ứng hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Loại bỏ thuốc lá điện tử trong môi trường học đường”.

Thực tế, thuốc lá điện tử đã xâm nhập vào trường học, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, chất lượng học tập, sự phát triển lành mạnh của học sinh. Đáng báo động hơn, nhiều học sinh sử dụng thuốc lá điện tử ngay tại trường học, thậm chí rủ rê các bạn dùng thử với tâm lý “hút cùng cho vui”, “hút để giải trí”. 

Hoạt động ngoại khóa về phòng chống tác hại thuốc lá điện tử là cần thiết để kết nối học sinh, phụ huynh, nhà trường, các tổ chức xã hội,... cùng thảo luận tìm ra giải pháp để bảo vệ trẻ vị thành niên khỏi thuốc lá điện tử tại trường học và cuộc sống.

Tại các buổi ngoại khóa, các học sinh đã chia sẻ quan điểm về những lầm tưởng phổ biến hiện nay về thuốc lá điện tử, nguyên nhân học sinh dễ tìm đến sản phẩm này, thảo luận về trách nhiệm của bản thân, gia đình, nhà trường trong việc ngăn chặn học sinh hút thuốc lá. Các em cũng được các chuyên gia thông tin về tác hại của thuốc lá điện tử, tư vấn cách từ chối khi bị người khác rủ rê dùng thử thuốc lá, cách ngăn chặn khói thuốc trong trường học...

UBND TP.Hà Nội vừa ban hành kế hoạch phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn Thành phố đến năm 2030.

Theo đó, Hà Nội hướng đến mục tiêu chung giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá nhằm giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra.

Cụ thể, giai đoạn 2023 - 2025, Hà Nội phấn đấu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%; nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%.

Theo Điều tra sức khỏe học đường toàn cầu (GSHS) 2019, ở Việt Nam, gần 3% học sinh từ 13-17 tuổi bắt đầu sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử. Còn Nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách y tế năm 2020 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử đặc biệt cao tại các thành phố lớn, riêng tại Hà Nội, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nam là 12,39%, nữ là 4,8%).

Nguyên nhân của vấn đề trên một phần do sự thiếu hiểu biết về tác hại của thuốc lá điện tử cộng với việc tiếp cận mua bán sản phẩm dễ dàng và bị chi phối bởi những nguồn thông tin quảng cáo sai lệch từ nhà sản xuất, người bán hàng. Do vậy, việc cung cấp thông tin khoa học chính xác cho học sinh về tác hại của thuốc lá điện tử là cần thiết.

Trong tháng 10, 5 trường THCS và THPT tại Hà Nội như THCS Chương Dương, THCS Trưng Vương, THPT Kim Liên... đã hưởng ứng hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Loại bỏ thuốc lá điện tử trong môi trường học đường”.

Thực tế, thuốc lá điện tử đã xâm nhập vào trường học, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, chất lượng học tập, sự phát triển lành mạnh của học sinh. Đáng báo động hơn, nhiều học sinh sử dụng thuốc lá điện tử ngay tại trường học, thậm chí rủ rê các bạn dùng thử với tâm lý “hút cùng cho vui”, “hút để giải trí”. 

Hoạt động ngoại khóa về phòng chống tác hại thuốc lá điện tử là cần thiết để kết nối học sinh, phụ huynh, nhà trường, các tổ chức xã hội,... cùng thảo luận tìm ra giải pháp để bảo vệ trẻ vị thành niên khỏi thuốc lá điện tử tại trường học và cuộc sống.

Tại các buổi ngoại khóa, các học sinh đã chia sẻ quan điểm về những lầm tưởng phổ biến hiện nay về thuốc lá điện tử, nguyên nhân học sinh dễ tìm đến sản phẩm này, thảo luận về trách nhiệm của bản thân, gia đình, nhà trường trong việc ngăn chặn học sinh hút thuốc lá. Các em cũng được các chuyên gia thông tin về tác hại của thuốc lá điện tử, tư vấn cách từ chối khi bị người khác rủ rê dùng thử thuốc lá, cách ngăn chặn khói thuốc trong trường học...

UBND TP.Hà Nội vừa ban hành kế hoạch phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn Thành phố đến năm 2030.

Theo đó, Hà Nội hướng đến mục tiêu chung giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá nhằm giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra.

Cụ thể, giai đoạn 2023 - 2025, Hà Nội phấn đấu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%; nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%.

Theo ông Duy, thông qua nền tảng khám bệnh từ xa, hồ sơ sức khỏe toàn dân và quản lý sức khỏe toàn dân sẽ song hành. Trong năm 2023, 30 địa phương đã đăng ký thực hiện và tới cuối năm sẽ có báo cáo kết quả ban đầu. Các nền tảng số này cũng hướng đến y tế cơ sở, trạm y tế xã quản lý, tư vấn sức khỏe cho người dân. Nền tảng cung cấp dịch vụ của Bộ Y tế là nơi để các đối tác tích hợp lên hệ thống. Ví dụ, ứng dụng khám chữa bệnh từ xa đã có Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tích hợp.

Hồ sơ sức khỏe toàn dân giúp người dân cũng như y bác sĩ tiết kiệm thời gian. Khi bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Bạch Mai, nhân viên y tế sẽ cập nhật thông tin cơ bản về các bệnh lý lên hồ sơ sức khỏe điện tử. Lần khám tới tại cơ sở y tế khác, người bệnh không cần khai tiền sử bệnh, cán bộ y tế có thể tra cứu thông tin trên hồ sơ sức khỏe điện tử để đưa ra chỉ định, điều trị phù hợp, nhanh chóng.

Ông Nguyễn Trường Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế chia sẻ thêm hiện nay nhiều bệnh viện chậm chuyển đổi số. Nguyên nhân do nhiều yếu tố như bệnh viện chưa quan tâm hoặc chưa biết làm thế nào cho đúng, cán bộ thiếu chuyên môn nghiệp vụ, chưa có nguồn lực kinh tế, nguồn lực ứng dụng. Một số bệnh viện không có nguồn đầu tư, không có kinh phí thực hiện.

Vừa qua, nhiều địa phương liên hệ hợp tác với trung tâm để thực hiện các chương trình chuyển đổi số trong y tế. Họ chưa nắm rõ hoặc hành động cụ thể như thế nào nên cần đơn vị cầm tay chỉ việc.

Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành nhiều hướng dẫn nhưng chỉ là khung, mỗi địa phương có đặc thù riêng. Vì vậy, bệnh viện còn e dè, chưa tự tin để triển khai thực hiện nên vẫn còn đơn thuốc viết tay. 

Ngày 28/10, Trung Tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế  tham gia vào không gian đổi mới sáng tạo, tiếp cận các công nghệ, sản phẩm và giải pháp mới nhất trong lĩnh vực y tế và công nghệ thông tin y tế; chia sẻ những ý tưởng, sản phẩm đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Tham gia triển lãm, ngành y tế muốn chuyển tải thông điệp “Cung cấp dịch vụ y tế trên nền tảng dữ liệu số”, giới thiệu một số thành tựu trong lĩnh vực công nghệ và thông tin y tế. 

Theo ông Đỗ Trường Duy - Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế, Trung tâm Dữ liệu y tế hiện đại, quy mô đang được xây dựng để triển khai hệ thống thông tin, phần mềm ứng dụng, cơ sở dữ liệu và các hệ thống liên quan công tác điều hành của Bộ Y tế, chia sẻ dữ liệu y tế với trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư. 

Ông Duy chia sẻ, trong thời gian qua, ngành y tế các cấp đã chung tay vào triển khai chuyển đổi số trong y tế nhưng chưa có sản phẩm nào quy mô trên toàn quốc. Hiện nay, Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia đã xây dựng 4 nền tảng tư vấn khám chữa bệnh từ xa, hồ sơ sức khỏe điện tử, nguồn dữ liệu mở, an toàn an ninh mạng.

Theo ông Duy, thông qua nền tảng khám bệnh từ xa, hồ sơ sức khỏe toàn dân và quản lý sức khỏe toàn dân sẽ song hành. Trong năm 2023, 30 địa phương đã đăng ký thực hiện và tới cuối năm sẽ có báo cáo kết quả ban đầu. Các nền tảng số này cũng hướng đến y tế cơ sở, trạm y tế xã quản lý, tư vấn sức khỏe cho người dân. Nền tảng cung cấp dịch vụ của Bộ Y tế là nơi để các đối tác tích hợp lên hệ thống. Ví dụ, ứng dụng khám chữa bệnh từ xa đã có Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tích hợp.

Hồ sơ sức khỏe toàn dân giúp người dân cũng như y bác sĩ tiết kiệm thời gian. Khi bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Bạch Mai, nhân viên y tế sẽ cập nhật thông tin cơ bản về các bệnh lý lên hồ sơ sức khỏe điện tử. Lần khám tới tại cơ sở y tế khác, người bệnh không cần khai tiền sử bệnh, cán bộ y tế có thể tra cứu thông tin trên hồ sơ sức khỏe điện tử để đưa ra chỉ định, điều trị phù hợp, nhanh chóng.

Ông Nguyễn Trường Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế chia sẻ thêm hiện nay nhiều bệnh viện chậm chuyển đổi số. Nguyên nhân do nhiều yếu tố như bệnh viện chưa quan tâm hoặc chưa biết làm thế nào cho đúng, cán bộ thiếu chuyên môn nghiệp vụ, chưa có nguồn lực kinh tế, nguồn lực ứng dụng. Một số bệnh viện không có nguồn đầu tư, không có kinh phí thực hiện.

Vừa qua, nhiều địa phương liên hệ hợp tác với trung tâm để thực hiện các chương trình chuyển đổi số trong y tế. Họ chưa nắm rõ hoặc hành động cụ thể như thế nào nên cần đơn vị cầm tay chỉ việc.

Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành nhiều hướng dẫn nhưng chỉ là khung, mỗi địa phương có đặc thù riêng. Vì vậy, bệnh viện còn e dè, chưa tự tin để triển khai thực hiện nên vẫn còn đơn thuốc viết tay. 

Ngày 28/10, Trung Tâm Thông tin y tế Quốc gia - Bộ Y tế  tham gia vào không gian đổi mới sáng tạo, tiếp cận các công nghệ, sản phẩm và giải pháp mới nhất trong lĩnh vực y tế và công nghệ thông tin y tế; chia sẻ những ý tưởng, sản phẩm đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Tham gia triển lãm, ngành y tế muốn chuyển tải thông điệp “Cung cấp dịch vụ y tế trên nền tảng dữ liệu số”, giới thiệu một số thành tựu trong lĩnh vực công nghệ và thông tin y tế. 

Các khu vực như Nicoya, Costa Rica văn hóa lễ hội mạnh mẽ. Họ thường xuyên tổ chức các buổi khiêu vũ. Người Hy Lạp có một sự kiện truyền thống là panegyris. Theo Buettner, họ khiêu vũ suốt đêm, cùng nhau tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi. Trên thực tế, một giờ khiêu vũ đốt lượng calo tương đương với một giờ chạy bộ. Theo Harvard Health, việc nhảy múa có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ngoài ra, nhiều người dân Vùng Xanh thường xuyên chơi một loại đạo cụ như guitar, piano, hoặc đạo cụ cổ truyền, mang đặc trưng văn hóa của từng vùng đất. Trong bộ phim tài liệu Sống đến 100 tuổi: Bí mật của những vùng đất Blues Zone, các cụ già ở Loma Linda ở Mỹ chơi piano nhiều giờ mỗi ngày bên cạnh bơi lội, ăn chay và làm tình nguyện viên.

Tại Okinawa ở Nhật Bản hay Nicoya ở Costa Rica, âm nhạc trở thành một “món ăn” không thể thiếu trong đời sống của các cụ ông, cụ bà. Mỗi ngày, họ chơi các loại nhạc cụ dân tộc và hát múa theo những điệu nhạc đã gắn bó từ khi lọt lòng. Ở Okinawa, các cụ già còn đặt lịch cứ hai lần một tuần sẽ có một buổi gặp gỡ để trò chuyện, chơi nhạc và hát luân phiên tại nhà của một người, như một thói quen giúp gắn kết tình thân và giảm stress, căng thẳng.

Theo các chuyên gia, âm nhạc giúp nâng cao tâm trạng, khiến mọi người cảm thấy dễ chịu, thư giãn, cải thiện tư duy. Trong y học, với đặc tính nâng cao tâm trạng, nó là một hình thức trị liệu đặc biệt. Liệu pháp âm nhạc được sử dụng để cải thiện sức khỏe tâm thần, tăng cảm giác hạnh phúc của một người.

Âm nhạc có thể giúp người bệnh Alzheimer nâng cao tâm trạng, tăng trí nhớ, giảm lo âu trầm cảm. Một phân tích tổng hợp công bố trên chuyên san Alzheimer Disease and Associated Disorders (Mỹ) vào tháng 8/2022, đã tìm thấy mối liên hệ giữa âm nhạc và sa sút trí tuệ. Sau 12 tuần sử dụng phương pháp can thiệp kéo dài, các chuyên gia đã đánh giá tác động tổng thể của trị liệu bằng âm nhạc đối với những người sa sút trí tuệ.  

Tương tự, nghiên cứu thí điểm kéo dài ba tháng tại khoa thần kinh nội trú, Bệnh viện Northwestern Memorial, năm 2020 cũng cho thấy âm nhạc là một trong những liều thuốc hiệu quả nhất với người già đột quỵ. Đối với bệnh nhân Parkinson, âm nhạc có thể giúp họ đi lại và giữ thăng bằng, giảm đau đầu, kích động và tăng ngưỡng co giật.

Hà Anh  

Blue zones (Vùng Xanh) là thuật ngữ chỉ những khu vực có lối sống và chế độ ăn uống đặc trưng, khiến tỷ lệ dân số trên 100 tuổi cao nhất thế giới. 5 Vùng Xanh gồm Ikaria ở Hy Lạp; Barbagia, Sardinia ở Italy; Okinawa ở Nhật Bản; Nicoya ở Costa Rica và Loma Linda ở Mỹ.

Chuyên gia tuổi thọ, nhà thám hiểm National Geographic Dan Buettner đã dành nhiều năm nghiên cứu về lối sống của người dân ở những khu vực này, tìm ra nguyên nhân họ có tuổi thọ lên tới 100. Ông chỉ ra rằng chìa khóa để sống lâu đôi khi không nằm ở chế độ dinh dưỡng đắt đỏ hay các bài thể dục cường độ cao.

"Bí quyết của họ là biết tận hưởng cuộc sống, thay vì làm việc đến lao lực", Buettner viết trong cuốn sách Live to 100: Secrets of the Blue Zones(Sống đến 100 tuổi: Bí mật của những vùng đất Blues Zone). 

Các khu vực như Nicoya, Costa Rica văn hóa lễ hội mạnh mẽ. Họ thường xuyên tổ chức các buổi khiêu vũ. Người Hy Lạp có một sự kiện truyền thống là panegyris. Theo Buettner, họ khiêu vũ suốt đêm, cùng nhau tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi. Trên thực tế, một giờ khiêu vũ đốt lượng calo tương đương với một giờ chạy bộ. Theo Harvard Health, việc nhảy múa có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ngoài ra, nhiều người dân Vùng Xanh thường xuyên chơi một loại đạo cụ như guitar, piano, hoặc đạo cụ cổ truyền, mang đặc trưng văn hóa của từng vùng đất. Trong bộ phim tài liệu Sống đến 100 tuổi: Bí mật của những vùng đất Blues Zone, các cụ già ở Loma Linda ở Mỹ chơi piano nhiều giờ mỗi ngày bên cạnh bơi lội, ăn chay và làm tình nguyện viên.

Tại Okinawa ở Nhật Bản hay Nicoya ở Costa Rica, âm nhạc trở thành một “món ăn” không thể thiếu trong đời sống của các cụ ông, cụ bà. Mỗi ngày, họ chơi các loại nhạc cụ dân tộc và hát múa theo những điệu nhạc đã gắn bó từ khi lọt lòng. Ở Okinawa, các cụ già còn đặt lịch cứ hai lần một tuần sẽ có một buổi gặp gỡ để trò chuyện, chơi nhạc và hát luân phiên tại nhà của một người, như một thói quen giúp gắn kết tình thân và giảm stress, căng thẳng.

Theo các chuyên gia, âm nhạc giúp nâng cao tâm trạng, khiến mọi người cảm thấy dễ chịu, thư giãn, cải thiện tư duy. Trong y học, với đặc tính nâng cao tâm trạng, nó là một hình thức trị liệu đặc biệt. Liệu pháp âm nhạc được sử dụng để cải thiện sức khỏe tâm thần, tăng cảm giác hạnh phúc của một người.

Âm nhạc có thể giúp người bệnh Alzheimer nâng cao tâm trạng, tăng trí nhớ, giảm lo âu trầm cảm. Một phân tích tổng hợp công bố trên chuyên san Alzheimer Disease and Associated Disorders (Mỹ) vào tháng 8/2022, đã tìm thấy mối liên hệ giữa âm nhạc và sa sút trí tuệ. Sau 12 tuần sử dụng phương pháp can thiệp kéo dài, các chuyên gia đã đánh giá tác động tổng thể của trị liệu bằng âm nhạc đối với những người sa sút trí tuệ.  

Tương tự, nghiên cứu thí điểm kéo dài ba tháng tại khoa thần kinh nội trú, Bệnh viện Northwestern Memorial, năm 2020 cũng cho thấy âm nhạc là một trong những liều thuốc hiệu quả nhất với người già đột quỵ. Đối với bệnh nhân Parkinson, âm nhạc có thể giúp họ đi lại và giữ thăng bằng, giảm đau đầu, kích động và tăng ngưỡng co giật.

Hà Anh