Thực hành ESG đang dần trở thành xu thế bắt buộc với doanh nghiệp trên toàn cầu. Khi thực hành ESG, doanh nghiệp sẽ khắc phục những yếu điểm về quản trị, tối ưu chi phí, tối ưu hóa tài nguyên. Triển khai ESG cũng giúp doanh nghiệp mở ra những cơ hội, mô hình kinh doanh mởi để từ đó tối đa hóa và giảm thiểu rủi ro.

Tuy nhiên xu hướng này cũng gây áp lực đối với doanh nghiệp Việt vì chi phí tăng lên nhiều khi gia tăng các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội. Ngoài ra, ESG còn là lĩnh vực rất mới tại Việt Nam cũng như chưa có hành lang pháp lý cụ thể.

Chia sẻ tại Hội thảo "Quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG - Làm gì, từ đâu?" do báo Dân trítổ chức cuối tháng 8 vừa qua, ông Nguyễn Đức Minh - Phó chủ tịch Hiệp hội Sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực TP Hà Nội (HAMI) cho rằng doanh nghiệp không cần quá lo lắng về việc gấp rút triển khai ESG.

Từ kinh nghiệm thực tế của doanh nghiệp đang triển khai ESG, ông Minh cho rằng việc quan trọng nhất là doanh nghiệp phải xác định ưu tiên. Triển khai ESG là quá trình có lộ trình từ 5-10 năm. Các đơn vị thẩm định ESG doanh nghiệp sẽ đánh giá theo lộ trình thời gian.  

Ông Minh nhận định, doanh nghiệp cần xác định được những thứ tự ưu tiên trong lộ trình ESG của mình. Giai đoạn đầu tiên, các bên có thể triển khai ở mức độ nhận thức của lãnh đạo cấp cao, cấp trung. Sau đó, những bước triển khai tiếp theo là các vấn đề về tài chính, cơ sở hạ tầng sản xuất.

"Các đơn vị thẩm định ESG đánh giá dựa trên lộ trình thực hiện nên việc triển khai với doanh nghiệp không phải quá khó", ông Nguyễn Đức Minh nhận xét.

Trong phần tham luận tại hội nghị, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT Nguyễn Văn Khoa đánh giá có phần thận trọng hơn. Chia sẻ về lý do triển khai ESG, ông Nguyễn Văn Khoa cho biết FPT có mặt trên 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Khi ký hợp đồng với khách hàng, việc đầu tiên họ đòi hỏi là công ty phải tuân thủ ESG, trước hết là tôn trọng quyền bình đẳng giới, thời gian làm việc. Nếu doanh nghiệp đáp ứng mới ký được hợp đồng với khách hàng.

Ông Khoa thẳng thắn nêu, ESG không phải một món thời trang mà doanh nghiệp cần xem đây là vấn đề cốt lõi, điểm khác biệt so với đối thủ. Ông đánh giá thực hiện ESG không phải dễ dàng. Vì vậy khi thực thi ESG, quyết tâm của người đứng đầu là vô cùng quan trọng.

Theo đó, lãnh đạo phải luôn xác định ESG sẽ tạo nên sức mạnh để phát huy giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, cần đưa ESG vào trong tầm nhìn, vào sứ mệnh của mình. Sau khi đã xác định mục tiêu, cách thức tiếp cận, họ tập trung 4 định hướng: Quản trị xuất sắc; Tạo môi trường làm việc đẳng cấp và hạnh phúc; Môi trường xanh; Trách nhiệm vì cộng đồng.

Doanh nghiệp nên bắt đầu từ đâu?

 Bà Phạm Thị Quỳnh Vi - Giám đốc chất lượng, Tập đoàn FPT, chia sẻ kinh nghiệm thực tế của tập đoàn. Việc đầu tiên mà đơn vị này thực hiện khi triển khai ESG là đi học. Họ học hỏi từ chính các khách hàng lớn như Canon, Hitachi, Airbus, Boeing cũng như các tập đoàn công nghệ Ấn Độ.

Sau khi học hỏi từ đơn vị khác, tập đoàn này lựa chọn những yếu tố quan trọng, cần thiết và thành lập ra bộ chỉ số FPT gồm 25 chỉ số quan trọng nhất. Những chỉ số này có giá trị cốt lõi, được đo đạc, lượng hóa.

Tương tự chia sẻ của ông Nguyễn Văn Khoa, bà Quỳnh Vi đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người quản trị trong quyết định thực thi ESG. Thậm chí người đứng đầu còn phải đưa ra các mệnh lệnh để đạt được mục tiêu quan trọng.

Kinh nghiệm thực tế từ một doanh nghiệp nhỏ hơn triển khai ESG, ông Nguyễn Đức Minh cho rằng bước đầu tiên và quan trọng nhất là nhận thức của người lãnh đạo. Hiện nay nhiều đơn vị vẫn cho rằng đầu tư ESG gây ra lãng phí. Tuy nhiên chính hoạt động triển khai ESG lại là đang tạo giá trị cho doanh nghiệp, sản phẩm và khách hàng.

Trong bối cảnh hiện tại, chuẩn mực đạo đức của người tiêu dùng đã thay đổi và yêu cầu cao hơn về các vấn đề môi trường, xã hội. Họ không chỉ còn chọn sản phẩm chỉ dựa trên chính sản phẩm đó mà còn trên nhiều tiêu chí khác.  

Sau khi nhận thức được vai trò quan trọng của ESG, doanh nghiệp cần phải xác định ưu tiên thực thi ESG. Bản chất triển khai ESG cần phải có lộ trình dài hơi từ 5-10 năm. Trong lộ trình này sẽ có những ưu tiên theo từng giai đoạn.

Tuy nhiên, ông Minh đánh giá bối cảnh của Việt Nam khác với các nước trên thế giới. Vì vậy giải pháp phù hợp nhất hiện nay lại là hợp tác và kết nối những doanh nghiệp, chuyên gia nghiên cứu trên cơ sở thực tế. Từ đó ông Minh nhấn mạnh vai trò của việc kết nối, chia sẻ từ Diễn đàn ESG Việt Nam để biến ý tưởng thành khả thi.

TS Lê Thái Hà - Giám đốc điều hành Quỹ VinFuture, Giám đốc điều hành Quỹ Vì tương lai xanh, cho biết không có công thức ESG chung cho tất cả doanh nghiệp. Mỗi bên đều có đặc thù riêng về ngành nghề, quy mô, định hướng phát triển. Vì vậy, trong giai đoạn đầu khi triển khai ESG,  khi doanh nghiệp tự đánh giá không đủ nguồn lực nội bộ thì nên thuê các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp.

Vấn đề quan trọng là doanh nghiệp cần làm việc sát sao để các đơn vị tư vấn hiểu sâu sắc về hoạt động kinh doanh, bản sắc của doanh nghiệp. Các bên cần làm rõ vai trò của mình trong quá trình triển khai ESG.

Bà Hà cho biết doanh nghiệp thường nghĩ rằng khi có đơn vị tư vấn tham gia thì triển khai ESG sẽ rất nhanh chóng. Tuy nhiên, các đơn vị tư vấn có thể cung cấp rất nhanh kiến thức về ESG, xu thế, xu hướng triển khai ESG trên thế giới cũng như các bài học từ doanh nghiệp có mô hình hoạt động tương đương. Chủ doanh nghiệp phải dựa trên các thông tin do các đơn vị tư vấn để lựa chọn ra mô hình phù hợp với chính mình.

Chủ doanh nghiệp cần đưa ra định hướng rõ ràng, từng giai đoạn cụ thể cho đơn vị tư vấn. Đơn vị tư vấn không thể làm giúp doanh nghiệp được. Tư vấn chỉ đóng vai trò đồng hành và doanh nghiệp là người lựa chọn, chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Đồng quan điểm với bà Thái Hà, bà Quỳnh Vi cho rằng doanh nghiệp cần bắt đầu đi từ hiện trạng, cố gắng hỏi tư vấn, tự nghiên cứu để nắm bắt hiện trạng doanh nghiệp của mình cũng như xác định các bộ phận liên quan về ESG. Sau đó, các bộ phận sẽ tổng hợp báo cáo lãnh đạo doanh nghiệp ngồi nghe các kết quả chẩn đoán và đưa ra quyết định. Như vậy, việc này sẽ giúp doanh nghiệp bước đầu hiểu mình là ai, mình muốn đi đến đâu.

Vấn đề này mới được thông tin tại buổi phỏng vấn trực tuyến về dự án Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ với Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cục Cảnh sát Giao thông. Và đây mới chỉ là đề xuất, chưa được thông qua.

Theo đề xuất này, người dân có thể gửi clip tự quay hay dùng dữ liệu của camera hành trình trên xe của mình để gửi tới Cục Cảnh sát Giao thông. Cơ quan này sẽ có cổng thông tin tiếp nhận toàn bộ các thông tin đó để xác minh và xử lý.

Đại tá Bình cho biết, ở nhiều quốc gia phát triển (như Mỹ, Hàn Quốc), người dân đã thành văn hóa ghi hình vi phạm và gửi cho nhà chức trách. Có người chuyên săn đỗ xe trái phép để gửi cho công an. Nếu xử phạt được người vi phạm thì người ghi hình sẽ được trả một phần trong số tiền đó.

Nhưng quan trọng nhất là phải xác minh tính chính xác. Vì thế, Bộ sẽ xây dựng phần mềm quét video để xem clip có cắt ghép, chỉnh sửa không. Mọi thao tác đều được số hóa và kiểm tra rất nhanh.

Tuy nhiên tại Điều 16 Nghị định 135/2021 của Chính phủ quy định: Dữ liệu do cá nhân, tổ chức thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật cung cấp cho cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền xử phạt bằng một trong các hình thức sau:

- Trực tiếp đến trụ sở cơ quan, đơn vị của người có thẩm quyền hoặc hiện trường xảy ra vụ việc để cung cấp;

- Thư điện tử, cổng thông tin điện tử hoặc trang thông tin điện tử, số điện thoại đường dây nóng;

- Dịch vụ bưu chính;

- Kết nối, chia sẻ dữ liệu.

Cá nhân, tổ chức cung cấp dữ liệu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực, nguyên vẹn của dữ liệu đã cung cấp; có quyền được bảo đảm bí mật họ tên, địa chỉ, bút tích và thông tin cá nhân khác. Đồng thời, có quyền yêu cầu cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền thông báo kết quả xác minh, xử lý dữ liệu đã cung cấp.

Điều 22 Nghị định 135 cũng nêu rõ, người có thẩm quyền xử phạt được sử dụng kết quả thu thập được từ thiết bị cân kiểm tra tải trọng xe cơ giới, thiết bị đo tải trọng trục bánh toa xe, thiết bị ghi âm và ghi hình, hệ thống camera giám sát an ninh, điều hành giao thông, camera lắp trên phương tiện kinh doanh vận tải, thiết bị ghi tham số bay, hệ thống ghi dữ liệu tàu bay, hệ thống giám sát điều hành bay của tổ chức được giao quản lý, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông, cảng hàng không, sân bay, điều hành bay, kinh doanh vận tải cung cấp làm căn cứ để xác định vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông.

Thiết bị ghi hình nào được sử dụng làm căn cứ xử phạt?

Hiện nay, tại Danh mục I Nghị định 135/2021 đã liệt kê danh sách các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó, những thiết bị quay video vi phạm giao thông sau có thể được sử dụng làm căn cứ xử phạt:

- Thiết bị ghi âm và ghi hình.

- Thiết bị trích xuất dữ liệu thông tin từ thiết bị giám sát hành trình.

- Thiết bị trích xuất dữ liệu hình ảnh từ camera lắp trên xe ô tô kinh doanh vận tải.

- Hệ thống giám sát, xử lý vi phạm trật tự, an toàn giao thông; hệ thống camera giám sát an ninh, trật tự, điều hành giao thông.

- Máy vi tính, máy tính bảng lưu trữ kết quả thu thập được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.

Trong đó, dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật phải đáp ứng các yêu cầu sau:

- Thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật Xử lý vi phạm hành chính;

- Không xâm phạm quyền tự do, danh dự, nhân phẩm, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân và tổ chức theo quy định của pháp luật;

- Phản ánh khách quan, chính xác, trung thực về hành vi vi phạm, thời gian, địa điểm xảy ra vi phạm;

- Đáp ứng yêu cầu về thời hạn sử dụng theo quy định tại khoản 3 Điều 14 Nghị định này (01 năm).

Dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp, nếu đáp ứng được yêu cầu trên thì được sử dụng làm căn cứ xác minh, phát hiện vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

Nhiều bạn ở xa Hà Nội như Ninh Bình, Hải Dương đều đi lên từ sớm; có bạn ở xa hơn như Huế, hay phía nam thì đi ra từ một vài hôm trước. Đặc biệt, có mấy bạn ở nước ngoài cũng về. Thật vất vả nhưng cuối cùng mọi người cũng có mặt gần như đông đủ, chỉ vắng một vài bạn có lý do bất khả kháng.

Ảnh: B.N

Sau nhiều năm ra trường, đa số các bạn trong lớp đều khá giả, tuy nhiên vẫn còn một vài bạn có cuộc sống khó khăn. Với những bạn này, cả lớp âm thầm hoặc công khai giúp đỡ bằng cách này hay cách khác, chẳng hạn như tư vấn, hỗ trợ về vật chất và tinh thần với mong muốn tất cả cùng tiến bộ, hay nói theo ngôn ngữ hiện đại là win-win nghĩa là cùng thắng.

Đến thời điểm này, phần lớn mọi người đều đã khá giả, thậm chí là so với mặt bằng chung của xã hội hiện nay, bởi vậy nên "lớp chúng mình rất vui" - theo lời bạn lớp trưởng của chúng tôi.

Nhớ lại thời gian học ở giảng đường, trong lớp tôi có một bạn khó khăn nhất. Thời ở cùng ký túc xá bạn được hết người này, người khác cưu mang qua những bữa cơm đạm bạc, qua những lần đóng học phí..., cuối cùng rồi bạn cũng tốt nghiệp.

Ra trường đến vài năm, bạn vẫn còn lận đận. Thời điểm đó với những công việc liên quan đến lớp như cưới xin, hiếu hỉ, quỹ lớp, tụ tập anh em... cả lớp thống nhất là bạn không cần phải đóng góp, không cần phong bì, hoặc có nhiều người khác đóng góp giúp. Tuy nhiên giờ bạn đã là người thành đạt, là giám đốc một sở quan trọng của một tỉnh lớn.

Hôm họp lớp vừa rồi, vừa chi phí ăn uống, đi lại, vừa quỹ lớp... tính ra hết khá nhiều tiền nhưng người bạn này xin chịu trách nhiệm hết. Bạn lý giải là những sự giúp đỡ từ thời sinh viên đến những năm sau khi ra trường của mọi người, bạn vẫn luôn khắc ghi. Bây giờ bạn xin thể hiện bằng hành động cụ thể là trả hết kinh phí trong buổi họp lớp này.

Lớp trưởng thay mặt cả lớp đồng ý với ý kiến đó nhưng bạn lớp trưởng nói thêm rằng: bây giờ cả lớp ai cũng có thể đóng góp được, số tiền mà bạn đóng góp này chúng ta trao cho một tổ chức từ thiện chẳng hạn. Good idea, good idea - ý kiến hay, ý kiến hay - cả lớp đồng thanh, vỗ tay ầm ầm.

Ngày họp lớp, mọi người được dịp ôn lại “Những ngày xưa  thân ái” đầy ắp những kỉ niệm vui buồn. Không phân biệt, không chỉ trích, không áp đặt, tôn trọng sự khác biệt, mọi người thỏa sức thể hiện, được sống thật với mình, được là chính mình, không phải diễn - như lời một người nói. Và đấy chính là những điều quý giá nhất của chúng tôi.

Chúng tôi cùng nhau ôn lại những kỷ niệm, nào chuyện bỏ tiết, chuyện yêu đương; sự tiếc nuối. Có nhiều bất đồng nhưng tất cả cùng nhất trí ở một điểm là: nếu thời gian quay trở lại thì sẽ học hết mình, yêu hết mình, chơi hết mình nghĩa là cháy hết mình để không phải tiếc nuối vì thời sinh viên tuyệt đẹp đã qua.

Nhiều kỉ niệm nữa cũng được chúng tôi ôn lại nhưng có lẽ nhớ nhất là chuyện các thầy cô phản ánh đến thầy chủ nhiệm khoa là cứ sau mỗi một câu giảng là cả lớp lại vỗ tay - kiểu như là các thầy cô vừa đọc diễn văn vậy.

Chuyện này làm thầy chủ nhiệm khoa phải ra tay. Thầy nói: "Từ nay các em không được vỗ tay như thế". Nhưng khi thầy vừa nói xong thì cả lớp lại đồng thanh... vỗ tay. Thế là thầy chủ nhiệm khoa cũng phải than trời rằng, từ ngày thành lập khoa đến giờ, chưa có khóa nào nghịch ngợm như... khóa này!

Nghĩ lại mà thấy thật có lỗi với thầy - người luôn coi lũ sinh viên nghịch ngợm chúng tôi như là con vậy.

Một điều ghi dấu kỉ niệm sâu sắc với chúng tôi nữa là chuyện khi nâng cốc chúc tụng thường hay đồng thanh hô. Chẳng hạn: H. ơi đừng… sợ vợ - khi tham dự lễ cưới của một bạn nam trong lớp.

Lần họp lớp này, thói quen đó vẫn còn nguyên, không mấy thay đổi. Khi các bạn nam của lớp đồng thanh: ‘Đàn bà lớp mình tuyệt vời’, các bạn nữ đáp lại: ‘Đàn ông lớp mình… yếu sinh lý’! Thế là cả lớp cùng cười bất tận.

Rồi tất cả lại nghiêng ngả với 'hot boy' của lớp - giờ là cơ trưởng của một hãng hàng không của Việt Nam (bạn này sau khi tốt nghiệp đã rẽ ngang là phi công).

Bạn bảo lần họp lớp này bạn xin… hôn vào má các bạn nữ. Đúng thật, phong độ là nhất thời, đẳng cấp mới là mãi mãi; đẳng cấp của "hot boy" này mãi không có ai sánh kịp.

Lớp đại học của chúng tôi cũng vậy, có thể lúc này Kinh tế, Ngoại thương… đang "hot" nhưng Khoa Toán ĐHTN-ĐHQG HN luôn có đẳng cấp của riêng mình.

Chẳng phải là sĩ diện hão đâu mà ý nói là chúng tôi thật sự tự hào về lớp mình, trường mình. Chẳng thế mà khi có bạn cao hứng đọc hai câu thơ của Aragon: "Nếu phải đi trở lại. Tôi đi lại đường này" thì cả lớp vỗ tay ầm ầm!

Đến tiết mục văn nghệ, có người hát ”Mong ước kỉ niệm xưa”, người hát "Bạn tôi", “Trả lại em yêu”, “Trả lại em yêu chiếc khăn ngày nào”... có vẻ rất đúng tâm trạng mọi người vì mắt ai cũng đỏ hoe. Thậm chí có bạn nữ không kìm nén được cảm xúc của mình đã òa khóc ngon lành.

Đúng là sao có thể không khóc được khi mà ký ức đong đầy nhiều kỉ niệm như vậy, khi mà tất cả chỉ còn là hoài niệm. "Những ngày xưa thân ái, xin trả lại cho em; trả lại cho em khung trời đại học, con đường đi học đầy hoa điệp vàng, đầy lá me bay…".

Sau buổi gặp gỡ này, “Những ngày xưa thân ái” lại có cơ hội được khắc sâu thêm trong góc nhỏ của trái tim mỗi thành viên lớp chúng tôi. Đó là hành trang thật quý giá của mỗi người. Với riêng mình thì tôi luôn mang nó một cách trân trọng nơi góc nhỏ của trái tim.

Chia tay với lời hẹn của "hot boy" của lớp: hy vọng sẽ có lần trực tiếp điều khiển tàu bay đưa các bạn lớp mình đi họp lớp ở đâu đó. Vâng, tạm biệt nhé, hẹn những lần gặp nhau sau, sau nữa.

Nỗi ám ảnh của lớp trưởng mỗi lần bị giục 'họp lớp'

Sau buổi họp lớp đó tôi đâm ngại chẳng thiết tổ chức họp lớp nữa.