Năm 2023, quan chức an ninh quốc gia Nhà Trắng thừa nhận hacker đã tấn công cơ quan phụ trách nguồn nước và gọi đây là lời cảnh tỉnh các tổ chức thắt chặt an ninh mạng.

Ngoài ra, các tập đoàn khai thác mỏ quốc tế, bao gồm công ty khai thác quặng sắt Fortescue Metals đã trở thành mục tiêu của tội phạm mạng với tần suất lớn hơn. Trung tâm Phân tích và Chia sẻ thông tin kim loại và mỏ ghi nhận trung bình 2 đến 3 sự cố an ninh mạng mỗi tháng, tăng gấp đôi so với năm 2022.

Trong trường hợp của Saudi Aramco, đây không phải lần đầu tập đoàn bị đòi tiền chuộc. Năm 2012, ông lớn sản xuất dầu là nạn nhân của một vụ tấn công ransomware năm 2012, lây nhiễm 35.000 máy tính và cản trở hoạt động hàng ngày. Từ đó, công ty đã ký biên bản ghi nhớ với hãng công nghệ Dragos để giúp bảo vệ cơ sở hạ tầng và tài sản quan trọng của mình.

Theo Graham Thomson, Giám đốc an ninh thông tin tại công ty luật quốc gia Irwin Mitchell, "Các sự cố mạng Aramco chứng minh rằng, chúng ta đang ở trong thời đại mà an ninh mạng không còn là thứ xa xỉ, mà là điều cần thiết đối với tất cả các doanh nghiệp. Cuộc tấn công phá hủy mạng của Aramco và vụ rò rỉ dữ liệu gần đây hơn nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa mà các ngành công nghiệp trên toàn cầu phải đối mặt”.

Các cuộc tấn công nhằm vào quy trình vật lý trong các ngành công nghiệp không chỉ gây thiệt hại về tài chính. Jake Moore, cố vấn an ninh mạng toàn cầu của nhà cung cấp phần mềm bảo mật ESET, chỉ ra các thiệt hại còn có hỏng hóc máy móc, đình trệ sản xuất, rủi ro với an toàn của loài người. Việc kết hợp giữa các hệ thống công nghệ thông tin (IT) và công nghệ vận hành (OT) làm gia tăng nguy cơ an ninh mạng và là thách thức quan trọng đối với các doanh nghiệp.

Dù vậy, ông tin rằng các doanh nghiệp có thể giảm thiểu rủi ro khi cô lập các hệ thống quan trọng thông qua phân vùng mạng (network segmentation), để các mạng máy tính lớn được chia thành các mạng nhỏ hơn và cập nhật các giao thức bảo mật thường xuyên nhất có thể.

Bên cạnh các lỗ hổng IT và OT, ông Moore cảnh báo các tổ chức nên cảnh giác với mối đe dọa từ bên trong, bao gồm hành động cố ý và vô tình của nhân viên hoặc nhà thầu có quyền truy cập hệ thống quan trọng. Họ nên thúc đẩy nền văn hóa minh bạch, trong đó mọi người đều biết đồng nghiệp làm như thế nào.

Nhân viên cũng có thể vô tình cài mã độc hoặc không chấp hành các giao thức bảo mật. Do đó, cần thiết phải đào tạo nhận thức an toàn thông tin.

Tấn công mã độc tống tiền đang là mối đe dọa phổ biến nhất với các tập đoàn công nghiệp. Evgeny Goncharov, phụ trách hệ thống điều khiển công nghiệp trong nhóm phản ứng mạng tại Kaspersky, quan sát được cứ 6 vụ tấn công ransomware lại có 1 vụ thành công làm gián đoạn dây chuyền hoặc vận chuyển sản phẩm.

Ông nhận xét những vụ tấn công nhằm vào tổ chức lớn, nhà cung ứng sản phẩm độc đáo và công ty logistics gây hậu quả kinh tế và xã hội nghiêm trọng. Các mối đe dọa mạng có tiềm năng trở thành các cuộc tấn công hạ tầng – tương tự sự cố Colonial Pipeline năm 2021 – sẽ khuếch đại hơn nữa những hậu quả này.

Một cách để doanh nghiệp giảm thiểu tấn công ransomware là hướng dẫn nhân viên cách phát hiện email lừa đảo chứa liên kết và tệp đính kèm đáng ngờ, dùng để phát tán mã độc. Tuy nhiên, số lượng các điểm truy cập trái phép tiềm năng đang gia tăng vì tính chất liên kết giữa các công ty trong ngành và phạm vi công nghệ mà họ sử dụng. Khi mọi thứ, từ giám sát video đến hệ thống liên lạc đều nằm trong hoạt động vận hành hàng ngày, họ đối mặt với rủi ro an ninh mạng trên nhiều mặt trận, Damian Lewis đến từ Viasat cảnh báo.

Vì vậy, họ nên triển khai các biện pháp bảo vệ kỹ thuật số như tường lửa, điều tra mạng và hệ thống quản lý sự kiện để thu thập và quản lý dữ liệu di chuyển qua các nền tảng. Đầu tư vào trung tâm điều hành bảo mật (SOC) – đội ngũ chuyên gia an ninh mạng nội bộ hoặc bên ngoài – cũng là một cách để phát hiện và giảm thiểu rủi ro.

Theo Lewis Duke, chuyên gia tình báo thông tin tại hãng bảo mật TrendMicro, cho rằng các hệ thống OT của doanh nghiệp trong các ngành công nghiệp như xăng dầu, gas, nước thường lỗi thời và chứa lỗ hổng đặc biệt nên khó bị phát hiện hoặc vá. Điều này biến họ trở thành mục tiêu hấp dẫn với tội phạm mạng. Để đi trước một bước, ông khuyến nghị các công ty nên áp dụng hệ thống tình báo thông tin và phối hợp với các công ty an ninh mạng như Saudi Aramco đang làm với Dragos.

Nick Smith, quản lý phát triển sản phẩm tại hãng bảo mật Genetec, dự báo các cuộc tấn công mạng nghiêm trọng như Colonial Pipeline sẽ tiếp tục tăng. Theo ông, cần có sự thay đổi khẩn trương trong tư duy và chiến lược trên toàn ngành. Họ phải xử lý cả lỗ hổng vật lý và không gian mạng trong một kế hoạch thống nhất.

(Theo FT)

Thực phẩm

Thứ khiến tôi ngạc nhiên nhất là hộp cơm trưa. Ở Nhật Bản, chúng tôi làm rất tỉ mỉ. Một hộp cơm trưa chuẩn mực của chúng tôi sẽ có trứng, gà chiên và rau. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy chồng chuẩn bị cơm trưa cho con trai gồm có bánh mỳ, bơ đậu phộng, khoai tây chiên, tôi đã rất ngạc nhiên. Nhưng anh ấy khẳng định rằng như thế là bình thường ở đây.

- Reika Yo Alexander – mẹ Nhật Bản đang sống ở New York.

An toàn

Chị Reika Yo Alexander - một bà mẹ Nhật Bản

Tôi đã rất ngạc nhiên về cách giám sát trẻ con ở đây. Ở Nhật Bản, trẻ con đi học một mình. Khi con tôi vào lớp 1, chúng đi bộ, rồi đi tàu, bắt xe buýt tới trường – thậm chí là ở Tokyo. Tôi rất ngạc nhiên khi ở New York, bạn tôi dắt con trai 12 tuổi đi học hằng ngày. Con trai tôi 5 tuổi và đang học lớp 1, mất 10 phút để đi bộ tới trường. Nếu tôi để thằng bé tự đi, tôi sẽ phải ngồi tù.

- Reika Yo Alexander, mẹ Nhật Bản đang sống ở New York.

Ở Mỹ có hẳn một “ngành công nghiệp lớn” dành cho trẻ con mà ở Romania không có. Có đồ ăn riêng dành cho trẻ con, các đồ dùng đặc biệt, các dụng cụ đảm bảo an toàn và cả nội thất riêng dành cho chúng. Ở Romania, trẻ con ăn bằng thìa bình thường, uống bằng cốc bình thường. Chúng chơi những thứ đồ chơi không được sản xuất “để phát triển não bộ cho trẻ từ 3-6 tháng tuổi”. Trước khi tới đây, tôi cũng chưa từng nghe nói đến những dụng cụ đảm bảo an toàn. Bây giờ trong khi tôi lúc nào cũng lo con gái tự làm đau mình, thì mẹ tôi và bạn bè tôi ở Romania thì chỉ cười.

- Arabella Hester – mẹ Romania đang sống ở California.

Cộng đồng

Chị Sandra Ajanaku - một bà mẹ Hà Lan

Mọi người ở đây sợ chạm vào nhau! Lần đầu tiên tới đây, tôi đang bầu rất to, lại còn phải chăm sóc con gái 2 tuổi nữa. Con bé phải làm quen dần dần với hệ thống các tòa nhà ở Brooklyn – dừng đèn đỏ ở mỗi ngã tư. Thỉnh thoảng con bé chạy khỏi vỉa hè mà chẳng thèm quan tâm xung quanh. Mỗi lần như thế, tim tôi như thắt lại. Tôi hét lên phía sau, yêu cầu con bé dừng lại. Đôi khi tôi cũng hét lên nhờ mọi người ngăn nó lại. Họ muốn giúp nhưng có vẻ họ sợ phải ngăn con bé lại. Ở Hà Lan, chuyện này rất bình thường. Một phụ huynh khác nói với tôi rằng có lẽ họ lo đứa trẻ sẽ sợ hãi khi người lạ chạm vào nó. Đùa à? Tất nhiên là tôi muốn ngăn con mình bị ô tô cán hơn là lo lắng về cách xử sự đúng đắn chứ! Chúng tôi đánh giá cao tất cả những giúp đỡ.

- Sandra Ajanaku – mẹ Hà Lan đang sống New York.

Một khác biệt lớn mà tôi nhớ là việc chào hỏi. Đôi khi dắt con trai tới trường, giáo viên thậm chí còn không chào chúng tôi. Ở Nhật Bản, việc chào hỏi mọi người rất quan trọng. Bạn chào rất to với tất cả mọi người, từ giáo viên cho tới lái xe, những người mà bạn gặp. Đó là một cách tốt để bắt đầu một ngày mới.

- Reika Yo Alexander – mẹ Nhật Bản đang sống ở New York

Tôi thực sự ngạc nhiên khi những buổi tụ họp và tiệc sinh nhật ở Mỹ có quy định về giờ bắt đầu và kết thúc. Vì tôi tới từ Brazil – đất nước của tiệc tùng – nên tôi chưa bao giờ nghĩ tới việc quy định thời gian kết thúc bữa tiệc. Chúng tôi chỉ nghĩ “đi dự tiệc thôi, ai biết là nó sẽ kéo dài 2 tiếng hay 6 tiếng”.

- Ana Willenbrock – mẹ Brazil đang sống ở Montana.

Cách ứng xử

Chị Nitya Karthik - một bà mẹ Ấn Độ

Tôi rất ngạc nhiên khi trẻ em Mỹ từ lúc 1 tuổi đã học cách nói “làm ơn”, “cảm ơn”, “xin lỗi”, “xin phép”. Những điều này không được dạy nhiều ở Ấn Độ. Một khác biệt nữa là phụ huynh rất tránh nói những câu kiểu như “vì mẹ đã nói thế”. Thay vào đó, họ giải thích cho bọn trẻ. Tôi rất ngưỡng mộ cái cách mà phụ huynh đưa ra những lý do cơ bản để giúp trẻ hiểu tại sao lại thế này thế kia. Lần gần nhất khi về Bombay, tôi đã giải thích với con trai 4 tuổi tại sao chúng tôi không thể mua quá nhiều thứ vì quy định trọng lượng của máy bay. Còn người thân của tôi thì cứ hỏi tại sao tôi không chỉ nói “không” mà lại phải giải thích.

- Nitya Karthik – mẹ Ấn Độ đang sống ở New Jersey.

Trẻ con ở Mỹ có quyền tự do tuyệt vời mà ở Romania không có. Ở đây, trẻ con được phép đưa ra quyết định từ khi còn rất nhỏ. Chúng cũng được cha mẹ hỏi ý kiến. Trẻ con ở Romania thì ngoan hơn nhưng lại rụt rè, nhút nhát hơn. Nhiệm vụ rất khó khăn của tôi là phải cân bằng giữa 2 cách nuôi dạy đó.

- Arabella Hester – mẹ Romania đang sống ở California.

Gia đình tôi rất hoảng sợ trước cách cư xử của con trai tôi khi ngồi vào bàn ăn. Thằng bé không tập trung, không ăn hết phần của mình và không chịu ăn một số món nhất định… Ở Mỹ, chuyện đó là bình thường. Nhưng ở Pháp, như thế bị coi là thô lỗ. Đôi khi gia đình tôi nghĩ rằng thằng bé rất hư và tôi là một bà mẹ tồi.

- Johanna Trainer – mẹ Pháp đang sống California.

Trường học

Các trường học ở Mỹ luôn cố gắng đề nghị sự tham gia của bố mẹ nhiều hơn. Phụ huynh thường tham gia vào các chuyến đi hoặc các sự kiện của lớp. Ở Nhật Bản không giống như vậy. Chúng tôi chỉ giúp con làm bài tập về nhà. Bố mẹ tôi thậm chí còn chưa từng giúp tôi làm bài tập về nhà.

- Reika Yo Alexander – mẹ Nhật Bản đang sống ở New York.

Cân bằng cuộc sống – công việc

Ở Mỹ, thuê người trông trẻ buổi tối rất phổ biến. Ở Nhật, hầu hết các gia đình không có người trông trẻ. Cá nhân tôi thì cho rằng việc dành thời gian cho con cái là rất quan trọng, nhưng nhận sự giúp đỡ từ người khác cũng vẫn rất ổn. Cha mẹ cũng cần có cuộc sống riêng của mình. Ở Mỹ, bạn thực sự được khuyến khích nên ra ngoài và tận hưởng cuộc sống cho chính mình.

- Reika Yo Alexander – mẹ Nhật Bản đang sống ở New York

Chị Ana Willenbrock - một bà mẹ người Brazil

Bạn bè tôi ở Brazil đều có vú em và người giúp việc. Điều này rất bình thường trong văn hóa của chúng tôi. Nhưng ở đây phí chăm sóc trẻ em rất đắt đỏ. Tôi thấy các bà mẹ Mỹ rất thực tế và thông minh. Nhiều thứ ở Mỹ giúp cuộc sống của bạn trở nên dễ dàng hơn và giúp bạn làm được nhiều việc hơn, như bỉm, khăn ướt, địu, máy xay sinh tố, các dụng cụ đặc biệt. Những thứ này thực sự hữu ích.

- Ana Willenbrock – mẹ Brazil đang sống ở Montana.

Quan điểm

Một trong những điều khiến tôi ngạc nhiên nhất là sự lo lắng thái quá của các bậc cha mẹ. Vô số những bài đăng trên blog, diễn đàn, các cuộc thảo luận, tranh cãi về những vấn đề khác nhau trong việc nuôi dạy con cái: nuôi con sữa mẹ hay sữa công thức, cho con ngủ cùng hay ngủ riêng, dạy ở nhà hay cho đến trường… Ở Ấn Độ, không có những cuộc tranh luận như thế này. Ở đây, phụ huynh lo lắng về việc phải đưa ra những lựa chọn “đúng”, khiến áp lực trở nên ngột ngạt.

- Nitya Karthik – mẹ Ấn Độ đang sống ở New Jersey.

Ở Hà Lan, người lớn sẽ nói với bọn trẻ rất nhanh về những gì chúng nên làm và không nên làm. Ở đây, luôn có những lựa chọn và gợi ý: “Chúng ta sẽ về nhà bây giờ chứ?”, “Con muốn uống nước cam hay nước lọc?”, “Mẹ nghĩ bạn con sẽ thích nếu con chia sẻ”.

- Sandra Ajanaku – mẹ Hà Lan đang sống ở New York.

• Nguyễn Thảo(Theo Cupofjo)

Xem thêm:

Ông Nguyễn Khắc Lịch, khẳng định, để trở thành cường quốc thì xếp hạng an ninh mạng không thể thấp được. Hiện chúng ta xếp hạng 50/194 quốc gia. Đây là xếp hạng khá nhưng nếu để trở thành cường quốc thì chưa đủ. Bộ TT&TT đã ban hành kế hoạch đưa Việt Nam xếp hạng 40 vào năm 2025 và 30 vào năm 2030. Muốn thực hiện mục tiêu này thì cần kêu gọi tất cả cộng đồng tham gia đóng góp ý kiến vào kế hoạch để giúp Việt Nam nâng hạng về chỉ số ATTT và trở thành cường quốc về an ninh mạng.

Bình luận về mục tiêu này, ông Phan Hoàng Giáp, Trưởng phòng Giải pháp tích hợp, Công ty An ninh mạng Viettel cho rằng hiện nay chúng ta có tương đối đầy đủ các yếu tố để đạt được mục tiêu nâng hạng về chỉ số ATTT và trở thành cường quốc về an ninh mạng. Ông Phan Hoàng Giáp đưa ra 3 cơ sở để hoàn thành mục tiêu này. Thứ nhất, Bộ TT&TT đã ban hành hành lang pháp lý tương đối hoàn chỉnh, giúp định hướng công tác ATTT trong mọi lĩnh vực; tạo ra sự thay đổi cơ bản về ý thức bảo vệ ATTT cho hệ thống của các đơn vị chủ quản hệ thống CNTT. Thứ hai, về ngành công nghiệp an ninh mạng nội địa, chúng ta đã có một cộng đồng doanh nghiệp khá mạnh, trong đó có nhiều doanh nghiệp làm chủ công nghệ lõi (core) quan trọng của ATTT, có thể cung cấp đầy đủ hệ sinh thái ATTT để bảo vệ ở mức độ quốc gia và các tổ chức doanh nghiệp lớn. Thứ ba, về nhân lực, Việt Nam luôn được đánh giá cao về trình độ nhân lực trong lĩnh vực an ninh mạng.

"Việt Nam thường xuyên có nhân sự được quốc tế đánh giá cao, được xếp hạng Top nhân sự bảo mật của các hãng lớn như Google, Facebook, Microsoft. Đây là những điều kiện thuận lợi để đạt được mục tiêu mà Bộ TT&TT đề ra”, ông Phan Hoàng Giáp nói.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Thành Đạt, Phó Tổng giám đốc VNCS, Giám đốc điều hành VNCS Global cho rằng, bên cạnh quy mô thị trường, để ước tính khả năng đẩy thứ hạng an toàn thông tin, cần quan tâm đến một chỉ số nữa đó là tốc độ tăng trưởng. Việt Nam có tỷ lệ tăng trưởng ở mức rất cao so với mặt bằng chung khu vực. Tăng trưởng về dịch vụ an toàn thông tin mạng của Việt Nam xấp xỉ 35%/năm, cao hơn Thái Lan (25%) và Singapore (15%), mức tăng trưởng về dịch vụ đánh giá, kiểm định an toàn thông tin còn mạnh mẽ hơn, đạt tới 40 - 50% so với mức trung bình chỉ 10 - 20% của ASEAN.

“Với tốc độ tăng trưởng như vậy, tôi tin rằng nhiệm vụ nâng cao thứ hạng bảo mật của nước ta là hoàn toàn khả thi. Theo quan sát của chúng tôi, Việt Nam đang làm rất tốt điều này. Đánh giá của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) cũng cho thấy, năm 2020 chỉ số an toàn thông tin của Việt Nam là 58, tăng đáng kể so với năm 2018 chỉ là 45,6. Việt Nam cũng thăng hạng từ vị trí 100 lên 50 trong bảng xếp hạng Chỉ số xếp hạng an toàn, an ninh mạng toàn cầu GCI 2019. Để Việt Nam đạt được mục tiêu chỉ số an toàn, an ninh mạng - GCI trong Top 30 thế giới, tôi cho rằng cần nâng cao đồng bộ 5 tiêu chí đánh giá chỉ số GCI bao gồm: tính pháp lý, biện pháp kỹ thuật, quy hoạch và tổ chức, năng lực an toàn thông tin, hợp tác trong lĩnh vực an toàn thông tin. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp làm an toàn thông tin, cũng như các tổ chức doanh nghiệp trong nước. Thực tế, các doanh nghiệp làm an toàn thông tin, trong đó có Công ty VNCS cũng đang đồng hành cùng Bộ TT&TT, Cục ATTT trong nhiều hoạt động để thực hiện nhiệm vụ này”, ông Nguyễn Thành Đạt nói.

Ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch phụ trách an ninh mạng, Tập đoàn BKAV thì nhận định, trong lĩnh vực an ninh mạng con người là yếu tố then chốt và người Việt Nam rất có năng lực trong lĩnh vực này. "Các chuyên gia an ninh mạng của ta thường xuyên tìm ra các lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng của những hệ thống quan trọng trên thế giới. Các công ty Việt Nam đã có và làm chủ đầy đủ giải pháp an ninh mạng. Với những điều kiện này kết hợp với sự quyết tâm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc xây dựng cơ chế khuyến khích thúc đẩy nội lực an ninh mạng tạo ra thị trường, tôi tin rằng mục tiêu trên hoàn toàn khả thi", ông Tuấn Anh khẳng định.

Đồng tình với các nhận định trên, ông Trần Nhật Minh, đại diện mảng bảo mật của Tập đoàn Công nghệ CMC cho rằng các mục tiêu mà Bộ TT&TT đưa ra là khả thi. “Chúng ta đang có những yếu tố thuận lợi để đạt được mục tiêu này. Quan trọng nhất và là yếu tố cốt lõi đó chính là con người. Các doanh nghiệp đang tập trung xây dựng đội ngũ nhân viên có trình độ tốt. Bên cạnh đó, người Việt Nam có tố chất ham học hỏi và tiếp cận công nghệ rất nhanh. Điển hình, chúng ta có rất nhiều nhóm sinh viên đã tìm ra các lỗ hổng bảo mật; có rất nhiều chuyên gia được đánh giá cao và được xếp hạng bởi Google và Facebook. Về lĩnh vực đào tạo, có thể thấy trong những năm gần đây ngành CNTT nói chung và ngành ATTT nói riêng đang được đầu tư chú trọng và trở thành những ngành học được coi là “hot”. Điều đó cho thấy rằng sự chú trọng của xã hội vào tương lai của ATTT đã được đẩy mạnh. Tập đoàn CMC đang triển khai dịch vụ giám sát 24/7 cho các cơ quan Nhà nước và địa phương. Bên cạnh đó, CMC luôn nâng cao chất lượng đội ngũ kỹ thuật viên, từ đó đáp ứng nhu cầu thị trường cũng như yêu cầu ngày càng cao trong lĩnh vực ATTT”, ông Trần Nhật Minh chia sẻ.

PV

Bảo mật 5G, tấn công bầu cử sẽ là xu hướng an ninh mới

Kaspersky dự báo bảo mật liên quan đến mạng di động 5G, tấn công bầu cử,... là một trong các xu hướng nổi bật trong năm 2021.