Hàng nghìn người – ngủ trong những hành lang, lều bạt và xe ôtô với hơi thở khóc nhọc – đang cố chờ một chỗ trống trong những bệnh viện đều đã quá đông đúc. Nhiều người khác không còn hy vọng nữa, nên đành trở về nhà tự chữa trị.Dù họ nằm ở đâu, Covid-19 vẫn đang lấy đi hơi thở của họ, thế nên người nhà lại phải vội vã lao đi tìm mua oxy trợ thở, gia nhập cuộc săn lùng dưỡng khí của nhiều người khác cùng cảnh ngộ, theo New York Times.
Indonesia đã trở thành tâm dịch mới, vượt qua cả Ấn Độ và Brazil về số ca lây nhiễm mới hàng ngày ở mức cao nhất thế giới.
 |
Các bệnh nhân Covid-19 trong một lều bạt ở bên ngoài Bệnh viện Đa khoa Dr. Sardjito ở Yogyakarta, Indonesia. Ảnh: New York Times |
Biến thể Delta càn quét
Tờ báo Mỹ phản ánh, những gì đang diễn ra ở Indonesia là một phần của bức tranh chung châu Á, nơi tỷ lệ tiêm chủng thấp nhưng các nước vẫn kiểm soát Covid-19 tương đối tốt cho đến gần đây. Việt Nam, Malaysia, Myanmar và Thái Lan đều đang đối mặt với đợt bùng phát nghiêm trọng và đã áp đặt các hạn chế mới, bao gồm phong tỏa và yêu cầu người dân ở nhà.
Ở Indonesia, các ca nhiễm và tử vong tăng vọt trong tháng qua, khi biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 càn quét đảo Java và Bali. Ở một số khu vực, virus đã đẩy hệ thống y tế quá giới hạn, dù các bệnh viện liên tục thực hiện các biện pháp khẩn cấp để nâng cao năng lực chữa trị.
Bệnh viện công khu vực Bekasi, nơi một số bệnh nhân Covid đã chờ đợi nhiều ngày để được nhận vào điều trị, đã dựng lên một loạt lều lớn trong khuôn viên, với sức chứa lên đến 150 người. Ở Jakarta, một hàng dài người đợi nhiều giờ đồng hồ bên ngoài một trạm y tế nhỏ với hy vọng đổ đầy ôxy vào các bình di động mang theo.
 |
Ảnh: New York Times |
Trong số đó có Nyimas Siti Nadia, 28 tuổi, đang chờ mua oxy cho gia đình của người cô ruột đều nhiễm Covid-19. Cô cho biết, kể cả đến bệnh viện thì nhiều bệnh nhân phải tự mang bình dưỡng khí.
Theo số liệu của các nhà chức trách Indonesia, nước này hiện có hơn 3 triệu ca nhiễm và 79.000 người tử vong vì Covid-19. Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế cho rằng những con số đó chưa phản ánh đúng thực tế, bởi xét nghiệm còn rất hạn chế ở quốc gia đông dân thứ tư thế giới. Dicky Budiman, một nhà dịch tễ học người Indonesia tại Đại học Griffith ở Australia, ước tính số người người nhiễm thực sự cao gấp 3 đến 6 lần.
Ở Ấn Độ, nơi biến thể Delta được phát hiện lần đầu tiên, số ca nhiễm hàng ngày lên đỉnh điểm trên 414.000 hồi tháng 5, nhưng sau đó giảm xuống còn khoảng 40.000.
 |
Một trung tâm tiêm chủng ở Yogyakarta. Ảnh: New York Times |
Dù diễn biến dịch bệnh ở Indonesia tăng cao như vậy, giới chức nước này khẳng định vẫn kiểm soát tốt tình hình. New York Times dẫn lời ông Luhut Pandjaitan - một bộ trưởng cấp cao được Tổng thống Joko Widodo giao nhiệm vụ xử lý khủng hoảng Covid-19 - phát biểu mới đây: "Nếu xảy ra tình huống xấu nhất, 60.000 ca mới hoặc hơn một chút, chúng ta vẫn khá ổn. Chúng tôi hy vọng sẽ không chạm mốc 100.000 ca, nhưng kể cả như thế thì chúng tôi đang chuẩn bị ngay bây giờ cho viễn cảnh đó".
Thiếu oxy trầm trọng
Thế nhưng, nhiều người Indonesia đã phải đối mặt với tình huống xấu nhất của họ trong nhiều tuần qua. Các thành viên gia đình miêu tả cảnh tượng khủng khiếp khi cố tìm cách đưa người thân nhập viện. Một số bệnh viện chỉ chấp nhận những người có sẵn bình oxy, còn không phải chờ nhiều ngày may ra mới có được một chỗ trống.
Kể cả khi được nhập viện cũng không chắc có được oxy. Tại Bệnh viện Đa khoa Dr. Sardjito ở thành phố Yogyakarta, 33 bệnh nhân đã chết hồi đầu tháng này vì nguồn cung oxy cạn kiệt.
 |
Hồi đầu tháng 7, 33 bệnh nhân ở Bệnh viên Đa khoa Dr. Sardjito đã tử vong vì thiếu oxy. Ảnh: New York Times |
Vì các bệnh viện quá đông, nhiều người đành chọn ở nhà, và đã không qua khỏi. Lapor Covid – một tổ chức phi lợi nhuận chuyên theo dõi số người tử vong vì đại dịch, ghi nhận ít nhất 40 bệnh nhân Covid-19 chết tại nhà mỗi ngày.
Chỉ khoảng 15% trong số 270 triệu dân của Indonesia nhận được một mũi tiêm vắc xin Covid-19, và chỉ 6% được tiêm đủ 2 mũi. Indonesia phụ thuộc chủ yếu vào vắc xin của Sinovac Biotech (Trung Quốc). Mới đây, Mỹ đã tặng cho nước này 4,5 triệu liều vắc xin Moderna. Các nhà chức trách thông báo, ưu tiên số 1 là sẽ tiêm cho gần 1,5 triệu nhân viên y tế.
Xét nghiệm còn hạn chế
Hơn một năm trước, Tiến sĩ Budiman, nhà dịch tễ học ở Australia, cảnh báo Indonesia sẽ trở thành tâm dịch mới vì dân số đông đúc và hệ thống chăm sóc sức khỏe yếu kém. Ông kêu gọi nước này thực hiện nhiều xét nghiệm hơn, truy vết và cách ly các trường hợp nhiễm bệnh.
 |
Số người tử vong vì Covid-19 ở Indonesia đã vượt mốc 79.000. Ảnh: New York Times |
Bộ trưởng Y tế Indonesia Budi Gunadi Sadikin cho biết, nước này đã tăng xét nghiệm lên khoảng 230.000 người mỗi ngày, từ con số 30.000 hồi tháng 12. Mục tiêu ông đặt ra là 400.000 người/ngày.
Tuy nhiên, ông Budiman đánh giá mức xét nghiệm đó vẫn hạn chế, đồng thời chỉ ra rằng, những ngày gần đây, tỷ lệ các xét nghiệm cho kết quả dương tính đã tăng lên hơn 30%. Theo giới chuyên gia y tế, tỷ lệ dương tính cao là dấu hiệu của việc xét nghiệm quá ít.
"Trong hơn một năm, tỷ lệ dương tính trong xét nghiệm của chúng tôi hầu như chưa bao giờ dưới 10%, có nghĩa là chúng tôi bỏ sót nhiều trường hợp và chúng tôi không thể xác định được phần lớn các trường hợp nhiễm trùng và các chùm ca bệnh", tiến sĩ Budiman nói.
 |
Xếp hàng mua oxy ở Jakarta. Ảnh: EPA |
Bên ngoài cửa hàng oxy CV Rintis Usaha Bersama nhỏ bé ở Nam Jakarta, hơn 100 khách hàng vẫn nhẫn nại xếp hàng trên phố, mang theo bình oxy và chờ đợi đến lượt đổ đầy bình.
Alif Akhirul Ramadan, 27 tuổi, nói anh đi mua oxy cho mẹ mình, 77 tuổi, bị nhiễm Covid-19 và đang được chăm sóc tại nhà. Người đàn ông này cho biết, bệnh tình của mẹ anh đã đột ngột xấu đi, mà oxy thì sắp hết.
"Giờ phải đồ đầy bình vì ở nhà không có dự phòng. Đó là lý do chúng tôi cần phải nhanh chóng mua được oxy", Ramadan than thở.
Hãy đóng góp cho Quỹ Vắc-xin phòng, chống Covid-19 của Chính phủ theo một trong các phương thức:
- (i) Đóng góp trực tiếp qua website: http://quyvacxincovid19.gov.vn
- (ii) Chuyển khoản qua các tài khoản ngân hàng của Quỹ. Xem chi tiết thông tin trên website: http://quyvacxincovid19.gov.vn
- (iii) Soạn tin nhắn theo cú pháp: COVID NK gửi 1408, trong đó N là số bất kỳ trong khoảng từ 1 đến 2000, K là thể hiện đơn vị (nghìn đồng).
" alt="Indonesia trở thành tâm dịch Covid"/>
Indonesia trở thành tâm dịch Covid

 |
Đội tàu Trung Quốc dàn hàng với nhau tại khu vực Đá Ba Đầu ở Biển Đông. Ảnh: CNN |
Hai tuần sau, hơn 40 tàu Trung Quốc vẫn lưu lại Đá Ba Đầu và các tuyên bố ngày càng vắn tắt hơn. Bộ Ngoại giao Philippines ngày 12/4 cảnh báo Trung Quốc rằng, Manila sẽ phát đi các công hàm ngoại giao phản đối hàng ngày chừng nào "lực lượng dân quân biển" của đại lục vẫn còn bám trụ khu vực. Nhà chức trách Philippines đã sử dụng cụm từ tương tự cách Mỹ dùng để mô tả về đội tàu của Trung Quốc.
Bloomberg trích dẫn lời Carl Schuster, cựu Giám đốc phụ trách các sứ mệnh tại Trung tâm tình báo chung thuộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ bình luận: “Nếu mục tiêu của bạn là chiếm lấy một vùng biển và đảo san hô mà không cần chiến đấu thì đây là một chiến thuật thiếu trung thực xuất sắc. Chỉ những người đi biển chuyên nghiệp mới biết đó là một lời nói dối. Không ai cho các tàu của họ 'trú ẩn' trong vùng bão vài tuần trước một cơn bão. Nếu chúng thực sự là các tàu thương mại, sẽ tốn hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn USD một ngày khi để những tàu này nằm im cạnh nhau".
Hai chuyên gia phân tích Andreo Calonzo và Philip Heijmans đánh giá, Bắc Kinh dường như đang thăm dò xem liệu tân Tổng thống Mỹ Joe Biden có thực hiện bất kỳ hành động nào sau khi cam kết bắt tay cùng các đồng minh trong khu vực để ngăn chặn sự quyết đoán của Trung Quốc hay không. Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin đổ lỗi cho chính quyền Obama vì đã không ngăn chặn Bắc Kinh trong một vụ việc tương tự vào năm 2012 tại bãi cạn Scarborough.
“Đây là bài sát hạch xem chính quyền Biden sẵn sàng làm gì. Cách phản ứng của Mỹ sẽ quyết định thử thách tiếp theo. Hiện tại, mọi thứ chúng ta (Mỹ) đã làm đều mang tính hùng biện hơn là hành động thực chất", ông Schuster, hiện là giảng viên phụ trách chương trình khoa học quân sự và ngoại giao của Đại học Hawaii Thái Bình Dương nhấn mạnh.
Quyết định phức tạp
Tháng trước, Mỹ đã tuyên bố sẽ đứng về phía Philippines trong khi cáo buộc Trung Quốc sử dụng “lực lượng dân quân biển để hăm dọa, khiêu khích và đe nẹt các quốc gia khác”. Khi được hỏi về quan hệ với Trung Quốc trong một cuộc họp báo cùng tháng, Tổng thống Biden tiết lộ, chính quyền của ông “sẽ buộc Trung Quốc phải có trách nhiệm tuân theo các quy tắc” ở Biển Đông và những nơi khác.
Một vấn đề lớn là làm thế nào để hiệu chỉnh phản ứng. Việc Trung Quốc sử dụng các tàu đánh cá thương mại giống như chiến thuật “vùng xám”, cho phép Bắc Kinh phủ nhận bất cứ điều gì là sai trái. Cử tàu sân bay hoặc các chiến hạm khác đến gần bãi đá ngầm có nguy cơ trở thành phản ứng thái quá, khiến Mỹ giống như bên gây hấn.
Ngược lại, việc không làm gì có thể tạo ấn tượng về sự yếu ớt. Trong vài năm qua, Mỹ đã tăng cường thách thức yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở các vùng biển, gia tăng tần suất các hoạt động tự do hàng hải xung quanh lãnh thổ tranh chấp. Chính quyền Biden cũng tái khẳng định, hiệp ước quốc phòng Mỹ - Philippines bao hàm mọi cuộc tấn công ở Biển Đông, điều đã được làm rõ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump sau nhiều thập kỷ không rõ ràng.
Một rắc rối lớn khác đối với ông Biden là nhà lãnh đạo Philippines Rodrigo Duterte, người đã làm suy yếu liên minh trong khi ca ngợi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Bắc Kinh.
Theo Rommel Ong, một đô đốc thuộc Hải quân Philippines đã nghỉ hưu và hiện là giáo sư tại Trường quản lý thuộc Đại học Ateneo de Manila, dưới thời Tổng thống Duterte sẽ chỉ có các lựa chọn rất hạn chế đối với Hải quân. Phản ứng của Manila được tin chỉ giới hạn ở việc gửi các công hàm ngoại giao phản đối và các tuyên bố chống Trung Quốc thông qua mạng xã hội.
Tuyên bố của Philippines hôm 12/4 đã sử dụng một số ngôn từ mạnh mẽ nhất, trong đó đề cập một phán quyết của tòa trọng tài quốc tế năm 2016. Tuyên bố cũng lên án Đại sứ quán Trung Quốc vì chỉ trích Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana, người cuối tuần trước khẳng định thời tiết đẹp và các tàu thuyền không có lý do gì để lưu lại khu vực Đá Ba Đầu.
Cảnh báo
Chính phủ của ông Duterte đã phản ứng trước tuyên bố ngày 3/4 của Trung Quốc với nội dung bày tỏ hy vọng các quan chức Philippines sẽ “tránh bất kỳ nhận xét thiếu chuyên nghiệp nào có thể làm tăng thêm cảm xúc phi lý”. Hôm 13/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cáo buộc Philippines vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc, Luật Biển và luật pháp quốc tế bằng cách viện dẫn phán quyết năm 2016 của tòa án được Liên Hợp Quốc hậu thuẫn nhưng Bắc Kinh khăng khăng bác bỏ.
Ông Triệu cảnh báo Philippines nên nhìn nhận tình hình "một cách khách quan và đúng đắn, ngừng cường điệu hóa vấn đề để tránh bất kỳ tác động tiêu cực nào đến quan hệ song phương giữa hai nước, sự ổn định và hòa bình ở Biển Đông". Đại diện Bắc Kinh đồng thời phủ nhận các tàu Trung Quốc hiện diện trái phép ở Đá Ba Đầu thuộc lực lượng dân quân biển.
Tổng thống Duterte đã phá vỡ sự im lặng kéo dài nhiều tuần của mình bằng một tuyên bố ngày 13/4, nhấn mạnh tranh chấp sẽ được giải quyết thông qua "các biện pháp hòa bình" và sẽ không "định hình mối quan hệ song phương".
"Nó sẽ không phải là trở ngại đối với quỹ đạo phát triển tổng thể tích cực của quan hệ hữu nghị song phương của chúng ta”, lãnh đạo Chính phủ Philippines cho biết trong tuyên bố, trích dẫn sự hợp tác ngày càng sâu sắc giữa hai bên về vắc-xin ngừa Covid-19 và "phục hồi kinh tế sau đại dịch".
Uy tín bị tổn hại
Tiếp cận vắc-xin đã trở thành mối quan tâm chính đối với ông Duterte. Thủ đô Manila đã bị đóng cửa một lần nữa vào tuần trước trong bối cảnh Philippines đối mặt với đợt bùng phát dịch tồi tệ nhất và đang trông chờ phần lớn nguồn cung vắc-xin từ hãng dược phẩm Trung Quốc Sinovac.
Tổng thống Philippines đã tham dự một lễ kỷ niệm ngày 29/3, trong đó Đại sứ Trung Quốc Huang Zilian nói vắc-xin là minh chứng cho “mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn trong kỷ nguyên mới” giữa hai nước.
Shahriman Lockman, một nhà phân tích cấp cao thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Malaysia cho rằng, lần này, Washington "không ngây thơ đến vậy" sau khi nỗ lực thất bại năm 2012 trong việc đạt một thỏa thuận cùng rút lui khỏi bãi cạn Scarborough "đã gây tổn hại lớn đến uy tín của Mỹ ở Đông Nam Á". Theo ông Lockman, chính quyền Biden đang cảnh giác với nguy cơ lún sâu vào kịch bản này và không biết liệu họ rốt cuộc có bị đổ lỗi cho việc làm leo thang tình hình hay không, điều hoàn toàn có thể xảy ra trong khi Philippines có khả năng chỉ phản ứng một cách chiếu lệ.
Tuấn Anh

Philippines triệu hồi đại sứ Trung Quốc vì đội tàu ở Biển Đông
Chính phủ Philippines đã triệu hồi Đại sứ Trung Quốc để thúc ép Bắc Kinh phải rút đội tàu đông đảo của Trung Quốc khỏi một bãi đá ngầm đang tranh chấp ở Biển Đông.
" alt="Trung Quốc dùng chiêu cũ ở Biển Đông thử thách ông Biden?"/>
Trung Quốc dùng chiêu cũ ở Biển Đông thử thách ông Biden?