Nhưng người thầy có thể làm tốt sứ mệnh đó không nếu trên vai họ ngoài gánh nặng về cơm áo gạo tiền còn muôn vàn áp lực từ đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa, đổi mới thi cử, áp lực thành tích, chứng chỉ, sổ sách…?

Vị thế của người thầy không chỉ đến từ chính nỗ lực của họ, từ yêu cầu của xã hội, mà còn thể hiện ở sự đãi ngộ cả về tiền lương và chính sách, điều kiện làm việc.

Tìm lời giải cho bài toán tiền lương

Cuối tháng 2/2021, giáo viên cả nước khấp khởi với thông tin được nâng lương từ ngày 20/3. Dù vậy, nhiều người hụt hẫng khi mức lương tăng không đáng kể, nhưng lại có hàng loạt thay đổi trong việc xếp hạng, bổ nhiệm giáo viên. Nhiều tỷ đồng từ thu nhập còm cõi của nhà giáo đã được đổ vào các lớp chứng chỉ… mà dư âm của nó vẫn còn cho đến nay.

Có lẽ căn nguyên chính của cơn sốt này xuất phát từ nỗi lo bị tụt hạng, giảm lương.

Các cô giáo mầm non có lẽ chịu nhiều áp lực nhất khi phải tiếp tục đi học để nâng chuẩn theo Luật Giáo dục 2019, công việc vô cùng nặng nhọc nhưng thu nhập thấp (Ảnh có tính minh họa).

Một câu chuyện khác cũng từng khiến giáo viên xáo động là việc nhiều nơi tạm ngừng phụ cấp thâm niên từ tháng 7/2020 sau khi Luật Giáo dục có hiệu lực. Dù sau đó, mọi việc đều được giải quyết ổn thỏa, nhưng nhiều giáo viên vẫn thấp thỏm vì thông tin khoản phụ cấp này có thể sẽ bị xóa bỏ trong thời gian tới.

Cảm xúc này rất dễ hiểu, bởi trong hơn 1,4 triệu giáo viên của cả nước, phần lớn đang chỉ trông chờ vào đồng lương. 

Thế nên, một trong những mong ước ngày 20/11 của thầy giáo Nguyễn Văn Lực (Trường THCS Trịnh Phong, Diên Khánh, Khánh Hòa) là đời sống giáo viên được tốt hơn.

“Không còn phải lo chuyện “cơm áo gạo tiền” để thầy cô yên tâm dành thời gian, tâm trí vào việc giảng dạy mà không phải bán hàng online, chạy xe ôm, lẫn việc dạy thêm còn nhiều bàn tán xôn xao” – thầy Lực nói.

Mong mỏi này đã nhiều lần được đưa lên diễn đàn quốc hội, được nhiều đời Bộ trưởng nhắc đến với trăn trở.

Đây là bài toán khó, khi ngân sách Nhà nước dù đã dành nhiều ưu tiên cho giáo dục vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu.

Để đồng lương của nhà giáo đúng với vị thế của lĩnh vực ‘quốc sách hàng đầu’ chắc chắn sẽ cần quyết tâm của nhiều cơ quan để đưa ra một chính sách thực sự đột phá.

Ngoài ra, theo TS Trương Đình Thăng, Hiệu trưởng Cao đẳng Sư phạm Quảng Trị, đối với thực tiễn nước ta hiện nay, tự chủ đối với các trường phổ thông nên là hướng nghiên cứu để có thể áp dụng ở những địa bàn kinh tế phát triển.

Thực hiện tự chủ (tài chính) là cách Nhà nước huy động được nguồn lực của xã hội khi ngân sách địa phương đang còn eo hẹp. Bên cạnh đó, tiết kiệm được ngân sách của nhà nước về chi thường xuyên, về đầu tư cơ sở vật chất và chi trả lương cho đội ngũ, và để dành nguồn lực để ưu tiên đầu tư giáo dục cho những vùng khó khăn hơn.

Đây cũng là cách có thể góp phần tạo được môi trường giáo dục năng động để các trường ở vùng/khu vực có điều kiện phát triển mà không quá phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước.

Đột phá chuyển đổi số

Một trong những gánh nặng hiện nay theo nhiều giáo viên là những "núi" hồ sơ, sổ sách, giáo án.

Để góp phần giải quyết ‘gánh nặng’ này, theo TS Lê Trường Tùng (ĐH FPT), cứ “đơn giản” bằng chuyển đổi số.

“Với việc chuyển đổi số trong giáo dục, Bộ đã có chiến lược, có các văn bản chỉ đạo, nhưng chưa được cụ thể, nhiều khi mới chỉ là hô khẩu hiệu.

Chuyển đổi số có vai trò hết sức quan trọng, nhưng nói chuyển đổi số chẳng ai hiểu là gì. Vậy nên, cứ đặt mục tiêu hạn chế dùng giấy, từ sổ sách tới thi cử, SGK… thì sẽ phải số hóa, là dữ liệu, quản lý và sử dụng.

Giáo án số hóa hết đi có vấn đề gì không? các loại sổ số hóa hết đi có vấn đề gì không?... Lãnh đạo các trường hãy tự đặt câu hỏi này sẽ có cách giải quyết. Nếu sợ giáo viên copy thì dùng công cụ kiểm tra. Thực tế, kiểm tra trên máy tính còn dễ hơn kiểm tra hai bản chép tay” – TS Tùng nói.

Song chuyển đổi số giáo dục không chỉ là câu chuyện số hóa dữ liệu mà quan trọng là tạo ra đột phá thay đổi tư duy, thay đổi cách dạy và cách học của giáo viên, học sinh.

Có thể thấy, học sinh ngày nay có nhiều kênh để học. Do đó, thay vì lo ‘cháy giáo án’, lo nhồi nhét kiến thức cho học trò… thì với nền tảng và kho dữ liệu bài giảng số hóa đồng bộ, giáo viên hoàn toàn có thể quản lý và hướng dẫn kĩ năng tự học cho học sinh.

Việc ‘dạy chữ’ đơn giản hơn, người thầy lúc này đóng vai trò định hướng học trò tìm tòi, khám phá và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Họ có thêm thời gian để ‘dạy người’, để đồng hành, sẻ chia, thông cảm, khích lệ cho học trò phát triển…

Theo ông Tùng, chuyển đổi số giúp giải phóng giáo viên khỏi những công việc bên lề để họ tập trung vào mục đích chính của giáo dục là dạy người biết suy nghĩ và từ đó là những con người sáng tạo.

Để thầy cô ‘sáng tạo ra những người sáng tạo’

Giáo viên ở nhiều khối lớp đang tiếp tục bận rộn với việc đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa (Ảnh có tính minh họa)

Giảm áp lực cho giáo viên là từ khóa được ngành giáo dục nhắc đến nhiều trong vài năm qua. Nhưng không rõ có bao nhiêu giáo viên đồng tình với điều này?

Nếu tăng lương cho giáo viên lên gấp đôi hiện nay thì có thay đổi được những bất cập hiện tại không? Câu trả lời là không.

Chuyện cơm áo gạo tiền hay nhiều ứng xử chưa phù hợp của phụ huynh và xã hội… có lẽ chỉ là một phần trong rất nhiều áp lực với giáo viên hiện nay. 

Thầy Nguyễn Quang Tùng, Hiệu trưởng Trường THCS và THPT M.V. Lômônôxốp (Hà Nội) cho rằng, đâu đó vẫn nghe thấy thông tin giáo viên phải mất tiền để “chạy” biên chế. "Khi họ phải “chạy” biên chế, vị thế của họ đã tụt đi rất nhiều”. 

Ngoài ra, theo thầy Tùng: “Áp lực thành tích trong giáo dục khiến một số nhà giáo mất đi sự chính trực, đẩy áp lực thành tích lên đôi vai nhỏ bé của học trò, khiến trái tim chúng dần mất đi cảm giác hạnh phúc khi được học”.

NGND Phạm Ngọc Quang, nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Thanh Hóa, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Lam Sơn cũng đồng tình với ý kiến này.

“Ví dụ chuyện thi đua trong giáo dục, thao giảng chọn giáo viên giỏi cấp trường, huyện tỉnh quốc gia là cần thiết, sáng kiến kinh nghiệm hàng năm là cần thiết. Nhưng do mình quản lý, triển khai không tốt nên biến tướng đi. Dẫn đến chuyện chạy chọt để được thao giảng để trở thành giáo viên giỏi cấp huyện tỉnh, sáng kiến kinh nghiệm copy để thành của mình để có bề dày thành tích từ đó mà phấn đấu những danh hiệu khác…

Những việc đó ảnh hưởng đến tâm trạng làm nghề của giáo viên”.

Bên cạnh đó, không chỉ mùa hè, mà ngay trong năm học, giáo viên bị cuốn vào các cuộc tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên như: tập huấn sách mới, bồi dưỡng dạy môn tích hợp, phương pháp giảng dạy, tập huấn giảng dạy trực tuyến, tập huấn thiết kế giáo án điện tử…, rồi chuẩn bị giáo án, bài giảng, tham gia hội giảng, phong trào thi đua, các cuộc thi,…

Rồi chứng chỉ, rồi xếp hạng, nâng chuẩn, phụ cấp thâm niên lúc cấp lúc dừng, rồi đủ thứ minh chứng…

Ở nhiều trường học, giáo viên được giao khoán vận động phụ huynh đăng kí mua SGK, đóng góp ‘tự nguyện’, tham gia hàng chục cuộc thi đóng phí,…

Nhiều giáo viên nói họ cảm thấy ‘kiệt sức’, không phải họ không đủ năng lực, kĩ năng mà họ không còn tâm trí nào mà hào hứng với đổi mới, cũng chả còn đầu óc nào mà đau đáu với mỗi học trò…

Mục tiêu của đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông là nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh.

Thực ra, về lý thuyết, vai trò của người thầy chưa bao giờ thay đổi. Mục đích của giáo dục không chỉ là truyền thụ kiến thức mà là tạo ra những con người biết suy nghĩ. Có điều, những năm qua, chúng ta đã quá đề cao dạy kiến thức và vai trò của người thầy trong truyền thụ kiến thức hơn là trau dồi kỹ năng tự học, tự sáng tạo của học trò, lơ là việc 'dạy người'.

Vì thế, để người thầy thực hiện tốt sứ mệnh của mình, ngoài sự tâm huyết, nỗ lực của chính các thầy cô thì những áp lực không cần thiết cần được gỡ bỏ.

Ngoài các chính sách đồng bộ trong tuyển sinh, tuyển dụng và đào tạo, giáo viên phải có nhiều thời gian hơn cho chuyên môn, có thu nhập khiến họ yên tâm công tác và được nhà quản lý hỗ trợ, thấu hiểu; được phụ huynh tin tưởng… thì mới có niềm vui và động lực để ‘sáng tạo ra những người sáng tạo’.

Và như thế, vị thế và sự tôn kính với nghề giáo mới càng được củng cố.

Nhóm PV

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Đại dịch và những điều thầy cô cần nói với học trò

Trong thư gửi giáo viên, cán bộ quản lý và những người làm việc trong ngành giáo dục nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã nhấn mạnh những công việc của nhà giáo trong một năm học đặc biệt vì dịch Covid-19.

Dù tổ chức bằng hình thức trực tuyến, nhưng buổi lễ diễn ra không kém phần long trọng và để lại nhiều hình ảnh, kỷ niệm đẹp cho các thế hệ học trò, cán bộ và đội ngũ giảng dạy của nhà trường. 45 năm qua, Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM đã đào tạo nhiều thế hệ sinh viên chất lượng, phục vụ cho sự phát triển, lớn mạnh của ngành Điện lực miền Nam nói riêng và cả nước nói chung.

Thủ tướng Phan Văn Khải thăm cơ sở vật chất của Trường vào năm 1999

Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM (HEPC) có bề dày truyền thống 45 năm, gắn liền với quá trình xây dựng và phát triển của ngành Điện miền Nam từ những ngày đầu thành lập đến nay. Ngày 20/10/1976, Trường được thành lập có tên gọi Trường Công nhân Kỹ thuật điện, cơ sở từ Trường Kỹ thuật Gia Định. Vượt qua nhiều khó khăn, thiếu thốn về vật chất, nhân sự cho đến trang thiết bị giảng dạy và học tập ban đầu, đội ngũ giáo viên nhiều thế hệ của nhà trường đã đào tạo nên các thế hệ học trò giỏi đầu tiên và là nguồn nhân lực góp phần cải tạo, xây dựng đất nước sau ngày thống nhất.

Năm 1996, trường có bước chuyển mình thành Trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chuyên về ngành Điện của khu vực phía Nam với tổng mức đầu tư 64 tỷ đồng. Đây là điều kiện thuận lợi để trường được trang bị các trang thiết bị phục vụ công tác đào tạo và học tập, trong đó tiêu biểu là bộ mô phỏng hệ thống điện và bãi thực tập lưới điện hơn 5000 mét vuông.

Năm 1997 Trường Công nhân Kỹ thuật điện được nâng cấp và đổi tên thành Trường Trung học Điện 2, trực thuộc Công ty Điện lực 2 (nay là Tổng công ty Điện lực miền Nam). Ngày 06/4/2000, Trường Trung học Điện 2 chuyển về trực thuộc Tổng công ty Điện lực Việt Nam (nay là Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN). Năm 2005, Trường Cao đẳng Điện lực TP. HCM được thành lập trên cơ sở Trường Trung học Điện 2 với 02 nhiệm vụ chính: đào tạo và bồi dưỡng cán bộ trong các lĩnh vực điện năng, điện-điện tử, quản lý và sửa chữa lưới điện, vận hành trạm biến áp, xây lắp đường dây và trạm, vận hành thiết bị điện,… Thứ hai là nghiên cứu khoa học phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Lãnh đạo Công ty Điện lực 2 và Ban giám hiệu Trường tổ chức đón nhận Huân chương Lao động Hạng Ba và trao bằng tốt nghiệp cho sinh viên khóa 1995-1997

Ngày 07/4/2017, Tập đoàn Điện lực Việt Nam ký biên bản bàn giao Cao đẳng Điện lực TP.HCM về trực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam.

Dù trải qua không ít khó khăn, thử thách từ khi thành lập đến nay, các thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường luôn nỗ lực, phấn đấu trong công tác giảng dạy, đào tạo và đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Cụ thể từ năm 1986 đến năm 1996, nguồn nhân lực do trường đào tạo đã đóng góp tích cực, phục vụ hiệu quả các công trình trọng điểm quốc gia như xây dựng và vận hành Nhà máy Thủy điện Trị An, đường dây 500kV Bắc-Nam (mạch 1), chương trình điện khí hóa nông thôn,…

Giai đoạn 1995 - 2000, nhà trường sẵn sàng bắt kịp với tốc độ phát triển kinh tế lúc bấy giờ khi đào tạo được đội ngũ vận hành viên, quản lý đường dây để vận hành khối lượng các trạm biến áp và đường dây 110kV, 220kV được xây dựng ngày càng nhiều.

Giờ học thực hành của sinh viên Trường Trung học Điện 2 năm 1997

Đặc biệt năm 2003, nhà trường đã đào tạo lực lượng kỹ sư điện của nước bạn Campuchia về vận hành trạm và đường dây 220kV Mộc Bài - PhnomPenh. Ngoài ra, các công trình điện trọng điểm phía Nam như Trung tâm Nhiệt điện Phú Mỹ, Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân, Duyên Hải… đều có sự tham của các học viên xuất thân từ Trường Cao đẳng Điện Lực TP.HCM.

Với những thành tích đó, trong nhiều năm qua nhà trường đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các Bộ ngành quan tâm, tặng thưởng nhiều huân chương, bằng khen các loại.

Không ngừng đổi mới, phát triển

Hiện nay, Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM luôn chú trọng đầu tư nguồn lực để bắt kịp với xu thế, tích cực áp dụng thành tựu khoa học, công nghệ trong ngành điện như tự động hóa trạm biến áp, lưới điện thông minh, điều khiển tự động…

Nhà trường cũng tổ chức nhiều lớp chuyên đề đào tạo bám sát các yêu cầu về sản xuất kinh doanh của EVNSPC như: tự động hóa trạm biến áp, trực, quản lý hệ thống đo đếm điện năng, đấu nối cáp ngầm trung thế, huấn luyện sửa chữa điện nóng lưới điện phân phối, vệ sinh lưới điện phân phối, lắp đặt điện mặt trời mái nhà, thí nghiệm chẩn đoán thiết bị công nghệ CBM, sửa chữa lưới điện 110kV đang mang điện, đấu nối cáp ngầm 110kV, lưới điện thông minh, trạm biến áp thông minh...

Chủ tịch HĐTV EVN Dương Quang Thành (ngồi, bên phải) và Phó Tổng Giám đốc EVNSPC Nguyễn Công Hầu ký kết biên bản bàn giao và tiếp nhận Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM về trực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam

Năm 2021, thực hiện chủ đề năm “Tích cực tham gia chuyển đổi số trong Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam và Nâng cao công tác đầu tư xây dựng trong Tổng công ty Điện lực miền Nam”, Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM đã đẩy mạnh các hoạt động như: tăng cường công tác đào tạo trực tuyến cho các lớp đào tạo sinh viên chính quy dài hạn và đào tạo ngắn hạn; bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để thực hiện xây dựng các bài giảng e-learning; tổ chức xây dựng các ngân hàng đề thi số phục vụ tổ chức học và sát hạch nghề trên máy tính; đẩy mạnh công tác bồi dưỡng và sử dụng các phần mềm dùng chung của EVN, EVNSPC trong công tác quản lý,…

Trường tổ chức trực tuyến Lễ kỷ niệm 45 năm thành lập và mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/2021

Là đơn vị thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam, Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM định hướng phát triển trở thành trung tâm đào tạo tiên tiến, hiện đại nhất của ngành Điện khu vực phía Nam; là trung tâm nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ uy tín và tin cậy. Sứ mệnh của Trường Cao đẳng Điện lực TP.HCM là xây dựng một cơ sở đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu và phát triển các hoạt động khoa học, công nghệ có uy tín và chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành Điện và xã hội.

Đ. Hoàng

Quang cảnh một cuộc họp của UBND Thành phố.

Thành phố triển khai và áp dụng thực hiện các ứng dụng, tiện ích như: Tây Ninh Smart, hệ thống hỏi đáp trực tuyến, hệ thống phản ánh hiện trường, hệ thống camera giám sát vi phạm giao thông, hệ thống họp không giấy, cổng dịch vụ công của tỉnh, hệ thống Văn phòng EGov, Cổng dịch vụ công quốc gia…

Ngoài ra, thành phố đã áp dụng 2 sáng kiến trong việc thực hiện chuyển đổi số: “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả dịch vụ công trực tuyến trên địa bàn thành phố Tây Ninh” và “Ứng dụng Zalo Official Account trong đăng ký tài khoản dịch vụ công, tra cứu thủ tục hành chính và nộp hồ sơ trực tuyến”.

Thành phố cũng đã triển khai một số dịch vụ đô thị thông minh như: Xây dựng Đề án thành lập Trung tâm giám sát, điều hành IOC (đang trình UBND tỉnh phê duyệt); đầu tư hệ thống camera an ninh và giám sát giao thông trên toàn tỉnh; triển khai mini App Tây Ninh Smart trên Zalo đến người dân, doanh nghiệp để thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến.

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại Bộ phận Một cửa thành phố.

Thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, Thành phố thành lập Ban Chỉ đạo Đề án 06 và đã cấp căn cước công dân gắn chip điện tử và định danh điện tử trên địa bàn Thành Phố 127.997/128.670 thẻ CCCD gắn chip, đạt 99,48%. Đăng ký tài khoản định danh điện tử 56.121/111.534 trường hợp, đạt 50,32%.

Hiện nay, tất cả các cơ quan Đảng, Nhà nước cơ bản có thực hiện chuyển đổi số: 100% công chức có mã định danh mức độ 2, cập nhật đầy đủ thông tin liên quan đến phần mềm quản lý công chức.

Thực hiện ứng dụng các phần mềm chuyên ngành để phục vụ trong công việc của cán bộ, công chức, viên chức như: Phần mềm quản lý cán bộ công chức viên chức; Tư pháp - Hộ tịch; Cung cầu lao động; Một cửa điện tử, Tài chính - Kế toán; Quản lý đất đai; Quản lý dữ liệu bảo vệ thực vật,…

Cấp Căn cước công dân cho người dân tại Bộ phận Một cửa thành phố.

Hạ tầng công nghệ thông tin được đầu tư, nâng cấp cơ bản đáp ứng yêu cầu của việc thực hiện chuyển đổi số. Theo thống kê của các đơn vị viễn thông trên địa bàn, tính đến hết năm 2022, thành phố Tây Ninh có 104.657 người dùng Smartphone/tổng dân số 133.805 người, đạt tỷ lệ 78,21%; 100% hộ gia đình có người sử dụng điện thoại thông minh (32.336 hộ); 80,36%  hộ gia đình có kết nối internet băng rộng cáp quang (25.986 hộ). Tỷ lệ phủ sóng di động đến 100% khu phố, ấp. Đồng thời đã triển khai thử nghiệm hệ thống 5G của Tập đoàn Viettel tại thành phố Tây Ninh.

Theo Huy Hoàng - Hà Nam (Báo Tây Ninh)