Nhận định, soi kèo Unirea Slobozia vs Otelul Galati, 22h00 ngày 28/2: Chấm dứt cơn ác mộng

Mark Zuckerberg: "Bê bối Facebook là lỗi của tôi. Tôi xin lỗi"

Aleksandr Kogan, người đã được công ty Cambridge Analytica thuê để thu thập dữ liệu của hơn 10 triệu tài khoản Facebook, đã lên tiếng với công chúng về vai trò của mình trong vụ việc vào ngày 22/4 vừa qua, khẳng định rằng mình đã rất thẳng thắn về việc những dữ liệu này sẽ được dùng vào mục đích gì và anh "không hề nghe bất kỳ lời phản đối nào" từ Facebook.

Thế nhưng, Kogan, một giáo sư tâm lý học khi mới chỉ 28 tuổi, người đã trở thành "kẻ ác nhân" và mục tiêu để đổ lỗi của cả Facebook lẫn Cambridge Analytica, đã bày tỏ sự hối hận của mình khi có tham gia vào vụ việc vào năm 2014.

"Lúc đó, chúng tôi nghĩ mọi chuyện hoàn toàn ổn. Nhưng giờ đây, quan điểm của tôi đã thực sự thay đổi",anh nói.

"Tôi nghĩ rằng ý tưởng cốt lõi mà chúng tôi đã có – rằng mọi người đều biết và không ai quan tâm – là sai lầm. Vì vậy, tôi chân thành xin lỗi."Kogan nói thêm.

Kể từ khi toàn bộ vụ bê bối thu thập dữ liệu của hơn 87 triệu người dùng bị trang New York Timesphanh phui, cả Facebook và Cambridge Analytica đã phải hứng làn sóng chỉ trích vô cùng mãnh liệt từ giới truyền thông và công chúng, và Kogan chính là chiếc "phao cứu sinh" để hai công ty có thể đùn đẩy trách nhiệm.

Cụ thể, Facebook và Cambridge Analytica khẳng định Kogan đã cố tình "đánh lạc hướng" họ về việc thông tin sẽ được thu thập như thế nào và sẽ được dùng để làm gì. Facebook thậm chí còn chặn Kogan khỏi nền tảng của mình cũng như xóa bỏ trang cá nhân của anh.

Nhưng trong buổi phỏng vấn chính thức đầu tiên của mình kể từ khi trang New York Times đưa tin về vụ việc, Kogan khẳng định anh đã rất thẳng thắn về cách mà ứng dụng của mình thu thập dữ liệu của người dùng Facebook, và chẳng có ai thực sự quan tâm.

"Niềm tin của Thung lũng Silicon và của cả chúng tôi vào thời điểm đó là công chúng phải được biết rằng dữ liệu của họ đang được bày bán, được chia sẻ và sử dụng cho mục đích quảng cáo,"Kogan chia sẻ với "60 Minutes" vào ngày 22/4 vừa qua.

Được thành lập bởi Stephen K. Bannon và Robert Mercer, một nhà tài trợ hào phóng thuộc đảng Cộng hòa, Cambridge Analytica trở nên nổi tiếng khi phụ trách chiến dịch tranh cử cho Tổng thống Donald Trump trong năm 2016. Công ty khẳng định họ đã phát triển được các công cụ phân tích có khả năng xác định tính cách của cử tri Mỹ và ảnh hưởng tới hành vi của họ - và những dữ liệu Facebook mà công ty thu thập sẽ được dùng để tạo ra các kỹ thuật mô hình tâm lý.

Những kỹ thuật này đã bị không ít các học giả và các công ty dữ liệu chính trị khác đặt câu hỏi, và Cambridge Analytica từ đó đã khẳng định dữ liệu Facebook không hề được sử dụng trong chiến dịch năm 2016.

Cho đến tháng 4/2015, Facebook đã cho phép các nhà phát triển ứng dụng thu thập thông tin riêng tư từ những người dùng đã tải xuống ứng dụng đó, và từ cả bạn bè của họ.

Kogan được thuê theo hợp đồng bởi Cambridge Analytica vào tháng 6/2014 – cũng là thời điểm mà công ty được thành lập – và đã thu thập dữ liệu trong suốt mùa hè năm đó bằng cách yêu cầu người dùng trả lời các câu hỏi trắc nghiệm về tính cách.

Bộ câu hỏi này không thực sự được đặt trên Facebook. Nó được đặt tại một công ty có tên Qualtrics chuyên cung cấp nền tảng cho các cuộc khảo sát trực tuyến. Những người tham gia được yêu cầu kết nối với trang cá nhân trên Facebook của họ, và khi họ làm vậy, một ứng dụng được phát triển bởi Kogan sẽ thực hiện chức năng duy nhất của nó: thu thập dữ liệu của người dùng đó và toàn bộ bạn bè của họ. Tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, cùng với danh sách tất cả các trang Facebook mà họ từng thích đều được tải xuống mà họ không hề hay biết, chứ chưa nói đến việc có đồng ý hay không.

Facebook cho biết những người tham gia trả lời câu hỏi chỉ biết rằng dữ liệu của họ được dùng cho mục đích giáo dục, khẳng định công ty và người dùng đã bị đánh lừa bởi Cambridge Analytica và Kogan. Về phía Cambridge Analytica, công ty lại "đùn đẩy trách nhiệm" khi khẳng định họ chỉ được biết rằng ứng dụng của Kogan đã tuân thủ mọi quy tắc của Facebook.

Tuy nhiên, theo như New York Times đưa tin vào tháng trước, bản sao bộ câu hỏi của Kogan có nói với người dùng rằng dữ liệu của họ có thể bị sử dụng cho mục đích quảng cáo. Đó rõ ràng là một hành động vi phạm quy tắc của Facebook vào thời điểm đó, nhưng nền tảng mạng xã hội lớn nhất thế giới lại không có bất kỳ hành động nào để ngăn cản ứng dụng của Kogan.

"Đây chính là mấu chốt của vấn đề, khi rõ ràng Facebook không hề quan tâm",Kogan chia sẻ với "60 Minutes".

"Tôi đã đặt điều khoản dịch vụ ở trên Facebook suốt một năm rưỡi, nói rằng tôi có thể chuyển và bán những dữ liệu này. Chẳng có lời phàn nàn nào cả",anh nói thêm.

Cho đến tháng 4/2015, Facebook đã cho phép các nhà phát triển ứng dụng thu thập thông tin riêng tư từ những người dùng đã tải xuống ứng dụng đó, và từ cả bạn bè của họ. Công ty cho biết họ cho phép hình thức thu thập dữ liệu này là để các nhà phát triển cải thiện trải nghiệm cho người dùng ứng dụng.

Trên thực tế, Facebook thậm chí còn từng làm việc với Kogan. Vào tháng 11/2015, hãng đã mời anh làm chuyên gia tư vấn để giải thích những kỹ thuật mà anh đã áp dụng cho Cambridge Analytica, cũng như làm thế nào mà từ những trang mà người dùng đó đã "thích" lại có thể tiết lộ tính cách của người đó.

"Vào lúc đó, tôi cứ tưởng mọi chuyện chúng tôi làm đều đúng. Nếu tôi biết những điều này sẽ có thể phá hỏng mối quan hệ của tôi với Facebook, tôi chắc chắn sẽ không làm vậy",Kogan khẳng định.

Zuckerberg chỉ muốn nói rằng người dùng phải có trách nhiệm với những gì họ đăng lên. Nhưng theo CNN, có lẽ chúng ta nên để Mark hiểu theo nghĩa đen. Điều gì xảy ra nếu dữ liệu cá nhân có giá trị như các loại tài sản khác? Liệu những người sở hữu dữ liệu có nên được đền bù khi dữ liệu đó được đưa ra sử dụng?

Dữ liệu vô cùng có giá trị đối với các công ty internet, đặc biệt là các công ty cung cấp dịch vụ miễn phí và kiếm tiền thông qua quảng cáo mục tiêu, chẳng hạn như Facebook và Google. Tuy nhiên, dữ liệu cũng được các công ty khác đánh giá cao. Amazon phân tích các truy vấn tìm kiếm để tìm ra những sản phẩm đúng nhu cầu người dùng. Amazon đào tạo Alexa trở thành một "người" biết nói, biết nghe tốt hơn những chỉ dẫn của người dùng tới các trợ lý tại nhà Amazon Echo.

Uber dùng lịch sử sử dụng của người dùng để cải thiện dịch vụ chia sẻ xe của họ. Tesla thu thập các hình ảnh từ xe hơi bằng tính năng "lái tự động" để cải thiện khả năng tự trị của xe.

Các công ty internet khác đăng nhập và phân tích dữ liệu người dùng để cải thiện thiết kế sản phẩm, giữ chân khách hàng và đưa ra các sáng kiến giúp họ kiếm tiền. Mặc dù vậy, dữ liệu không được minh bạch, không được tính thành tiền trong bảng cân đối kế toán.

Tất nhiên, việc thu thập dữ liệu người dùng mang lại cho bạn lợi ích trải nghiệm trực tuyến phù hợp và tùy chỉnh các quảng cáo đã được nhắm mục tiêu đến sở thích của bạn. Facebook sẽ cho rằng một trải nghiệm người dùng miễn phí, cá nhân hóa là giá trị bạn nhận được để đổi lấy việc họ thu thập dữ liệu của bạn. Nhưng liệu đó có phải là một cuộc trao đổi công bằng? Giá trị bạn nhận được có bằng với lợi ích Facebook có được?

Sheryl Sandberg thậm chí còn gợi ý rằng Facebook  sẽ tính phí khách hàng nếu không thu thập dữ liệu. Nghĩa là, nếu bạn từ chối chia sẻ dữ liệu, bạn sẽ phải trả tiền để sử dụng Facebook. Trong một cuộc thăm dò không chính thức trên trang trực tuyến Twitter (984 người trả lời), 83% nói rằng họ sẽ không trả tiền Facebook để đổi lấy việc không hiển thị quảng cáo.

Nếu điều này là đúng, dữ liệu của một người có giá trị hơn kinh nghiệm tùy chỉnh mà Facebook cung cấp.

Thực tế là, việc trả tiền cho bạn để khai thác dữ liệu của bạn không phải là mới. Khi đến chuỗi siêu thị Safeway hoặc CVS, bạn có thể được giảm giá nếu nhập số điện thoại hoặc quẹt thẻ cửa hàng khi thanh toán. Nhưng điều đó không xảy ra ở Facebook, hoặc các nền tảng khác sử dụng thông tin của bạn để kiếm lợi nhuận.

Nếu đúng như lời Mark Zuckerberg nói, dữ liệu của bạn là của bạn, có lẽ chúng ta phải nhận ra rằng mọi người đều có mối quan tâm tài sản đối với thông tin của họ. Và nếu một công ty sử dụng thông tin cá nhân và dữ liệu của bạn để tạo ra lợi nhuận khổng lồ thì có lẽ công ty đó nên chia sẻ lợi ích với bạn: chúng ta có thể gọi đó là chia sẻ doanh thu với tất cả mọi người.

Khi trí tuệ nhân tạo và các thiết bị kết nối thâm nhập sâu vào nhà ở và nơi làm việc, việc thu thập dữ liệu sẽ trở nên phổ biến khắp mọi nơi. Vì vậy rất đáng để đặt câu hỏi: các công ty công nghệ có nên được tiếp tục gặt hái lợi nhuận khổng lồ trong khi các cá nhân sở hữu nguồn dữ liệu đó lại không nhận được chút đền bù nào? Làm thế nào chúng ta có thể đo được giá trị của dữ liệu?

Đó là những câu hỏi rất đáng để hỏi.

Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, Thượng nghị sĩ Jon Tester đã nói với Zuckerberg: "Anh đã nói rất nhiều lần trong buổi điều trần này rằng tôi sở hữu dữ liệu ... Điều đó nghe có vẻ hay, nhưng thực tế anh đang kiếm được 40 tỷ USD một năm, trong khi tôi chẳng kiếm được đồng nào. Có vẻ như anh sở hữu dữ liệu chứ không phải tôi".

Có thể đã đến lúc cần làm rõ ai là người sở hữu dữ liệu của bạn và dữ liệu đó có giá trị bao nhiêu.

Doanh nghiệp nơm nớp lo “tràn hàng”

Không ít doanh nghiệp gặp phải tình trạng “tràn hàng” - hàng hóa phân phối đưa ra thị trường bị sai lệch so với kế hoạch và định hướng ban đầu của nhà sản xuất.

Đại lý bán lẻ là kênh phân phối phổ biến của các nhà sản xuất

Khi nhà sản xuất thiết lập nhiều kênh phân phối cùng lúc, không thiếu những trường hợp đại lý tăng giá bán cao hơn so với giá ấn định của nhà sản xuất để chuộc lợi, đại lý bán hàng hết hạn, gây ảnh hưởng xấu cho nhà sản xuất. Ngoài ra còn có tình trạng các kênh phân phối, đại lý cạnh tranh nhau không lành mạnh để tranh giành khách hàng cũng là chuyện không hiếm. Điều đó dẫn đến uy tín thương hiệu của sản phẩm bị giảm sút.

Theo đại diện một doanh nghiệp, nguyên nhân sâu xa dẫn đến tràn hàng là quy trình quản lý của nhà sản xuất còn lỏng lẻo, không đủ sức quản lý hệ thống kênh phân phối rộng khắp. Bên cạnh đó, còn do việc truyền thông và thống nhất mục tiêu giữa nhà sản xuất và đại lý chưa tốt.

Giải pháp chống “tràn hàng” cho doanh nghiệp

Để tránh tình trạng này, nhà sản xuất phải phân tích kĩ tình hình kinh doanh cũng như đặc điểm địa lý của từng khu vực khác nhau, từ đó kiểm soát hệ thống phân phối, hàng hóa bán ra một cách chính xác nhất. Không ít nhà sản xuất đã tìm đến những ứng dụng công nghệ để quản lý và kiểm soát hệ thống phân phối.

Ứng dụng iCheck Scanner là một giải pháp tốt dành cho doanh nghiệp trong việc kiểm soát tem chống tràn hàng dành riêng cho doanh nghiệp. Với ứng dụng này, mỗi mặt hàng của nhà sản xuất sẽ được mã hóa một mã điện tử riêng, mọi thông tin về vị trí bán hàng, phản hồi của khách hàng, lượng hàng hóa tiêu thụ về sản phẩm đều được gửi về cho nhà sản xuất. Từ đó, doanh nghiệp có thể biết được hàng hóa phân phối của mình đang ở đâu, và phản hồi về hàng hóa ra sao.

Khách hàng có thể sử dụng ứng dụng iCheck Scanner để kiểm tra nguồn gốc sản phẩm

Không những thế, ứng dụng này còn giúp nhà sản xuất ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và tạo uy tín cho khách hàng, bởi mỗi khi có một lượt kiểm tra hàng hóa, khách hàng sẽ nhận diện được đâu là hàng thật, và đâu là hàng không rõ nguồn gốc.

Ngoài ra, để gắn kết mối quan hệ và thúc đẩy tinh thần làm việc của đại lý, các kênh phân phối nhà sản xuất cần có những thi đua như trao thưởng, khuyến khích đại lý, các kênh phân phối cũng như thường xuyên trao đổi để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của họ từ đó có phương án giải quyết kịp thời.

Lệ Thanh