Những tấm hình lan truyền trên báo và mạng xã hội cho thấy rất nhiều điều đáng ngạc nhiên. Ví dụ như hình ảnh hàng phượng vĩ tại Giảng đường Phượng vĩ của Đại học Nông lâm TP.HCM bị đốn hạ.

Sinh viên ĐH Nông lâm TP.HCM chia sẻ hình ảnh khoảng sân trước giảng đường Phượng Vỹ với những cây phượng bị cưa cụt.

Nói về chuyên môn cây trồng, chắc chắn các chuyên gia của trường này là bậc thầy thiên hạ. Vậy mà họ cũng chặt bỏ cây phượng không thương tiếc. Tại Di Linh, facebook của Hội đồng hương Di Linh đã đăng tải hình ảnh cây Me Tây cổ thụ được cho là hơn 100 tuổi tại trường THCS Lê Lợi bị chặt đầu không thương tiếc. Tại Nghệ An, những cây xà cừ 40 tuổi trong trường học cũng bị đem ra chặt.

Cư dân mạng, chính là phụ huynh học sinh và các học sinh chỉ biết than thở trên mạng. Trong khi đó, không một hiệu trưởng hay trưởng phòng giáo dục, hay giám đốc sở giáo dục nào có ý kiến nào về vụ này.

Lý do của việc chặt cây được đưa ra ban đầu là do sợ trách nhiệm. Bởi vì rõ ràng khi cây đổ trong trường đè vào bất cứ ai thì trách nhiệm là của hiệu trưởng, do họ được giao quản lý mọi tài sản của trường học.

Trong khi các quy định, quy tắc và việc thực hành chăm sóc, quản lý cây tại từng trường hiện nay không chặt chẽ. Và vì sự kiện cây phượng đổ đè vào 18 học sinh là một sự kiện hy hữu, thành ra xưa nay cũng chưa ai coi lại việc chăm sóc và quản lý cây xanh trong học đường.

Khi sự vụ bung ra, thì mới thấy bao nhiêu là lỗ hổng. Tỷ như cái lỗ hổng trồng cây và quản lý cây, vốn là gốc rễ của việc cây có thể đổ do lỗi của con người hay không cũng khiến ta phải kinh ngạc.

Và giáo sư Trần Văn Chứ, hiệu trưởng Đại học Lâm nghiệp đã chia sẻ trên trang cá nhân thế này về thảm họa chăm cây của các trường học: “Khi làm sân trường, người ta thường đổ những lớp bê tông đến gần sát gốc cây. Trong khi đó, đặc điểm của cây phượng là rễ ăn nổi, ngang, không đâm sâu xuống đất, nên khi đổ những lớp bê tông dày từ 15 - 20 cm thì toàn bộ lớp rễ nằm dưới phần bê tông rơi vào tình trạng yếm khí, không hô hấp được và chết dần, cũng là nguyên nhân khiến cây dễ đổ.

Ngoài ra, nguyên nhân gây đổ cũng có thể đến từ việc xây bồn xung quanh gốc. Đa số trong trường học, thường xây bồn kết hợp với ghế ngồi nghỉ cho học sinh, giáo viên. Bồn cao khoảng 40 - 45 cm so với mặt đất cũ, rồi đổ một lớp đất mới vào sau khi xây bồn xong khiến thông khí, thoát nước kém, tổn hại đến rễ cây.

Cây không chết ngay, nhưng yếu dần do các rễ nhỏ bị hỏng. Ở những phần cổ rễ cũ chết đi sẽ mọc ra những rễ tơ mới để lấy chất dinh dưỡng nuôi cây. Mắt thường nhìn thấy cây sống tươi tốt nhưng thực ra ở phía bên dưới đã bị mục rỗng rồi.”

Một cây phượng tại trường PTCS Lê Văn Tám, quận Bình Thạnh, TP.HCM được làm một cái khung sắt trị giá 6 triệu đồng để giữ lại dù nó đã mục cả rồi. Lý do mà trường đưa ra giải pháp này chính là vì rẻ hơn là chặt cây.

Tuy cây này mới chỉ trồng tại trường vẻn vẹn có 4 năm nhưng nó đã 33 tuổi. Tức là nó đã được bứng tới đây trồng khi 29 tuổi, đã là cổ thụ, độ tuổi mà phượng dễ bị mục rỗng (sau 20 tuổi), chưa kể những sai lầm khiến cây hư hại vì vận chuyển, trồng và chăm sóc. Mà theo giáo sư Chứ, cây cỡ này "tại những chỗ rễ cái, cành to bị cắt, hay những chỗ xây xước trong quá trình vận chuyển đều là nguyên nhân dẫn đến mục rỗng"

Nghĩa là ở đây câu chuyện trách nhiệm ban đầu đã lòi ra thêm câu chuyện sâu xa hơn của tư duy và tầm nhìn. Một học đường mà không muốn trồng cây từ nhỏ lên, chỉ ưa dùng cổ thụ bứng về đem trồng ăn sẵn. Khi cây đã mục thì không muốn bỏ mà dùng khung sắt giữ lại. Trong khi cái khung sắt 6 triệu này có an toàn hay không thì chưa thấy ai dám đứng ra đảm bảo, nhất là vào thời điểm mưa bão và cây trồng chịu gió lùa từ 4 phía, với tán rộng.

Và cuối cùng, là sự trục lợi có thể xảy ra. Hãy nhìn vào những cây bị đốn hay bị cắt cụt tại trường học vào thời điểm này. Cây phượng vĩ có thể không có giá trị gì nhiều về tiền bạc, song cây xà cừ 40 tuổi là gỗ nhóm 1, hay cây me tây hơn cả 100 tuổi hiện bán khá đắt trên thị trường để làm bàn ghế bằng gỗ nguyên khối.

Vậy những cây này chặt xong thì gỗ của nó đi đâu? Liệu chúng có bị bán đi thu tiền bất chính hay tự xuất hiện dưới hình thức bàn ghế, lọ lộc bình phong thủy cỡ bự trong nhà một quan chức hay không?

Hậu quả của thảm họa này, là đánh thẳng vào giáo dục. Trẻ em, khi tới trường được học ra rả về trách nhiệm, về việc phải sống thẳng thớm đàng hoàng, liêm chính, phải bảo vệ môi trường. Sau những sự vụ này, chúng có tin nữa hay không?

Nguyễn Anh Thi

Nỗi buồn hoa phượng và sứ mệnh của giáo dục

Trong lúc nhiều người lo lắng, thương hè tiếc phượng thì có nên nhìn nhận tai nạn này theo một góc khác là vấn đề an toàn trường học.

Thiệt hại về cơ sở vật chất trường lớp học ước tính khoảng 26 tỷ đồng. 150 trường bị ngập, trong đó có 69 trường bị ngập sâu. Sách vở, dụng cụ học tập, thiết bị dạy học bị hư hỏng, thiệt hại ước tính 3,1 tỷ đồng.

Hầu hết các trường học ở tỉnh Quảng Bìnhcũng đều bị ảnh hưởng do đợt lũ lụt gây ra. 100% học sinh phải nghỉ học, 3 học sinh bị đuối nước.

Theo ước tính ban đầu, ngành giáo dục Quảng Bình có hàng ngàn thiết bị dạy học, sách vở, đồ dùng học tập bị hư hỏng; 334 trường với khoảng 3.000 phòng học và phòng chức năng bị ngập trong nước; tổng thiệt hại ban đầu ước tính trên 382,8 tỷ đồng.

Hiện nay các nhà hảo tâm đã quyên góp ủng hộ một phần dụng cụ, sách vở, số sách giáo khoa từ tiểu học đến THPT, nhưng còn thiếu khoảng 49.404 bộ, tương đương gần 20 tỷ đồng. 20 trường mầm non bị thiệt hại nặng về đồ chơi trẻ em.

Ngành Giáo dục tỉnh Quảng Trịcó 5 người bị thiệt mạng, trong đó 1 học sinh bị đuối nước, 3 học sinh bị vùi lấp, 1 cán bộ quản lý. Ngoài ra có 2 giáo viên mầm non có chồng bị hy sinh khi làm nhiệm vụ cứu dân. Toàn tỉnh ước tính tổng thiệt hại khoảng 80 tỷ đồng.

Khoảng 200 trường với 309 điểm trường bị ngập, ngập sâu trong nước, 2.109 phòng học bị ngập nước, 844 phòng học bị hư hại từ 30-70%. Sách vở, dụng cụ học tập, thiết bị dạy học bị hư hỏng, thiệt hại ước tính khoảng 8,3 tỷ đồng.

Tạitỉnh Thừa Thiên – Huế, học sinh phải nghỉ học vì bão lũ. Thiệt hại tài sản ước tính 70,2 tỷ đồng. Nhiều trường bị sụt lún, hư hỏng cơ sở vật chất. Nhiều thiết bị dạy học bị hỏng. Học sinh bị ướt sách vở, đồ dùng học tập, thiệt hại ước tính 8,8 tỷ đồng.

Tại tỉnh Quảng Nam, toàn bộ học sinh nghỉ học, 3 học sinh bị đuối nước, nhiều trường bị ngập, đổ tường, tốc mái, sạt lở đất; tổng thiệt hại về tài sản ước tính khoảng 36,5 tỷ đồng.

Nhiều cơ sở giáo dục thành phố Đà Nẵngbị ngập, đặc biệt sau cơn bão số 9. Có 50 phòng học và 1 nhà đa năng bị hư hỏng, nhiều cổng trường, tường rào bị đổ, nhà để xe bị tốc mái (chưa đánh giá tỷ lệ hư hỏng để ước tính thành tiền).

Ở tỉnh Bình Định, cơn bão số 9 đổ bộ vào đất liền, toàn bộ học sinh phải nghỉ học. Nhiều trường học bị tốc mái, thiệt hại về cơ sở vật chất khoảng 8,65 tỷ đồng.

Tỉnh Quảng Ngãicũng có 19 trường THPT bị tốc mái, sập đổ nhà để xe học sinh, đổ tường rào... do bão số 9.

Sách vở, tài liệu bị nước lũ nhấn chìm tại Hà Tĩnh

Trước thiệt hại nặng nề về người và tài sản ở các tỉnh miền Trung do bão lũ diễn biến phức tạp, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã kêu gọi các tổ chức, cá nhân tiếp tục hỗ trợ ngành giáo dục miền Trung vượt qua khó khăn.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh:“Phải cần nhiều thời gian mới có thể khắc phục được những thiệt hại này. Nhưng ngay đây, học sinh cần sách vở để đến trường, cơ sở vật chất cần được khắc phục sớm để ổn định việc dạy và học. Trước mắt, các nguồn ủng hộ sẽ tập trung cho việc tặng sách, vở cho học sinh vùng lũ, cố gắng đảm bảo tất cả học sinh có sách, vở đến trường”.

Các nguồn ủng hộ cũng sẽ được sử dụng để khắc phục một phần khó khăn, thiếu thốn về bàn ghế, thiết bị, đồ dùng học tập.

Thúy Nga

'Chú có biết nhà hảo tâm nào tặng sách, vở... để anh, chị xin cho cháu học'

Nhìn đống sách vở của hai đứa con trôi trên mặt nước, chị Thúy ứa nước mắt nói: “Chú có biết nhà hảo tâm nào tặng sách vở thì cho anh chị biết để anh chị đi xin về cho cháu học, sách vở cháu ướt hết cả rồi”.

Hãng tin PTI dẫn tin từ cảnh sát cho biết, ông Damodardas Sharda, 73 tuổi, cha của người phụ nữ trên qua đời ngày 4/5 tại bệnh viện do nhiễm Covid-19.

Trong khi ông Sharda được hoả táng, cô con gái út Chandra Sharda bất ngờ nhảy vào giàn thiêu. Dù được mọi người kéo ra song cô này vẫn bị bỏng khoảng 70%.

Người phụ nữ này ngay lập tức được đưa tới bệnh viện gần đó rồi tiếp tục được chuyển tới Jodhpur để chữa trị.

“Ông Damodardas Sharda có 3 con gái. Vợ ông ấy đã qua đời cách đây không lâu. Người nhảy vào giàn thiêu là cô con gái út”, cảnh sát Prem Prakash thuộc đồn cảnh sát Kotwali cho biết.

Cảnh sát cho hay, cô con gái út này đã đòi tới khu hoả táng để thực hiện những nghi lễ cuối cùng.

Lê Nguyễn