Nhận định, soi kèo QPR vs Blackpool, 02h45 ngày 24/02

 Ngô Kiện Hùng sinh năm 1912 tại thị trấn Lục Hợp, thành phố Thái Thương, tỉnh Giang Tô, phía Đông Trung Quốc.

Năm 1936, sau khi hoàn thành việc học ở Trung Quốc, Ngô Kiện Hùng sang Mỹ theo học tại Đại học California, Berkeley. Trong hơn 40 năm kể từ đó, dù chưa bao giờ có thể trở về quê hương nhưng Kiện Hùng vẫn luôn hướng sự chú ý đến lĩnh vực phát triển Vật lý ở Trung Quốc.  

Năm 1997, bà Ngô qua đời vì bạo bệnh tại Mỹ. Mong muốn cuối đời duy nhất là được trở về trong vòng tay của quê hương nhưng không thực hiện được. 

Vì vậy, sau khi Ngô Kiện Hùng qua đời, chồng đã mang theo tro cốt của bà trở về quê hương, chôn cất họ dưới gốc cây sim mà cha đã trồng và khắc dòng chữ: "Mãi mãi là người Trung Quốc" trên bia mộ.

3 người đàn ông thay đổi cuộc đời

Cha của Ngô Kiện Hùng, Ngô Trọng Duệ, là một người tiến bộ, ủng hộ tự do và dân chủ. Ông đã thành lập Trường Minh Đức để tạo cơ hội cho vô số trẻ em từ các gia đình bình thường cũng được học tập. 

Ông không bị ràng buộc bởi tư tưởng gia trưởng của thế hệ cũ mà rất vui mừng trước sự phát triển của con gái. Ông đặt cho con gái một cái tên khá nam tính để cô bé phá bỏ những định kiến ​​của xã hội cũ và trở thành một “người phụ nữ mới” độc lập, tự chủ.

Khi Ngô Kiện Hùng còn nhỏ, bà rất khao khát kiến ​​thức, thường trực với câu hỏi: “Tại sao vậy?”. Ngô Trọng Duệ luôn kiên nhẫn giải thích cho con gái mình.

Sự giáo dục của cha đã đặt nền móng vững chắc cho sự nghiệp Vật lý sau này của Ngô Kiện Hùng. Ông đã nỗ lực hết mình để tạo ra một môi trường học tập ưu việt cho con và là người thầy đầu tiên của bà trên con đường khoa học của mình.

Chú của Ngô Kiện Hùng, Ngô Trác Chi, bị truy nã vì tham gia phong trào sinh viên Ngũ Tứ. Để tránh bị truy đuổi, Ngô Trác Chi trốn sang Paris (Pháp), nơi ông bắt đầu cuộc sống vừa học vừa làm kéo dài 6 năm. 

Sau khi trở về Trung Quốc, Ngô Trác Chi thường nói chuyện với cháu gái Ngô Kiện Hùng về những trải nghiệm của ông, từ cuộc cách mạng công nghiệp đến chữa bệnh và cứu người. 

Thế giới bên ngoài có sức hấp dẫn lớn đối với Ngô Kiện Hùng và bà nóng lòng muốn được khám phá và trải nghiệm khoa học công nghệ tiên tiến bên ngoài. 

Người thứ ba là nhà ngoại giao, nhà tiểu thuyết Hồ Thích. Khi còn học cấp 2, Ngô Kiện Hùng đã đọc nhiều bài viết và rất ngưỡng mộ ông. 

Một lần, bà được lắng nghe bài phát biểu của ông Hồ Thích về việc “khuyến khích phụ nữ thay đổi những quan niệm cũ và tiếp nhận những ý tưởng mới trong thời đại mới”. Bà càng mong muốn trở thành một người phụ nữ có năng lực và độc lập.

Năm 1929, Ngô Kiện Hùng được đề nghị theo học tại Đại học Trung tâm Nam Kinh nhưng trước đó, bà phải học một năm tại Trường Công lập Trung Quốc ở Thượng Hải. Hiệu trưởng của trường tình cờ là Hồ Thích và ông rất quý trọng nữ sinh này.

Ông thường mua và gửi cho bà những cuốn sách Vật lý của Mỹ, đồng thời thường viết thư động viên bà đừng tự mãn vì những thành tích nhất thời của mình mà hãy luôn khiêm tốn và cố gắng.

Hồ Thích còn rất tự hào về học trò của mình. Ông kể rằng ông đã gieo hạt cả đời, rải cả lên trên đá nhưng chỉ có một hạt giống là Ngô Kiện Hùng đi vào đất và nở hoa. 

Từ bị coi thường đến được cả thế giới công nhận

Trong Thế chiến thứ hai, Mỹ khởi động Dự án Manhattan với nỗ lực sử dụng phản ứng phân hạch hạt nhân để phát triển bom nguyên tử nhằm chống lại Nhật Bản, nước đang ở thế thống trị trong cuộc chiến vào thời điểm đó.

Ngô Kiện Hùng đã nộp đơn xin gia nhập hàng ngũ phát triển bom nguyên tử. Ban đầu, mọi người đều coi thường người phụ nữ đến từ Trung Quốc này, đồng thời phớt lờ những suy đoán và số liệu tính toán của bà. Bà không quan tâm đến những điều này và luôn tập trung làm việc.

Việc nghiên cứu bom nguyên tử đã gặp phải một nút thắt - làm thế nào để giảm sự biến mất của neutron khi đốt cháy vụ nổ hạt nhân. Nhóm nghiên cứu tuy có nhiều nhân tài nhưng không ai có thể nghĩ ra giải pháp. Nhà vật lý thiên tài, đồng thời là giáo viên của bà, Oppenheimer đã đưa ra đề nghị: "Để Ngô Kiện Hùng thử xem".

Với nghiên cứu của bà, vấn đề phân hạch hạt nhân bắt đầu được giải quyết từng chút một và cuối cùng đã được giải quyết thành công. 

Mặc dù ban đầu không được coi trọng nhưng bằng sự nỗ lực kiên trì không bền bỉ, bà đã nhận được sự ghi nhận của đồng nghiệp và cộng đồng khoa học. Ngô Kiện Hùng còn được mệnh danh là "Mẹ của bom nguyên tử".

Khi quan hệ Trung-Mỹ trở nên tốt hơn vào những năm 70 của thế kỷ XX, Ngô Kiện Hùng cùng chồng lên đường trở về nước.

Tại quê nhà, hai vợ chồng bà giảng dạy cho sinh viên ở nhiều trường khác nhau, truyền đạt những kiến ​​thức học được ở Mỹ cho sinh viên và cung cấp nhiều tài liệu nghiên cứu quý giá.

Ngô Kiện Hùng còn dành toàn bộ tiền tiết kiệm cả đời và thành lập "Quỹ học bổng New York Ngô Kiện Hùng" để mua dụng cụ và thiết bị nghiên cứu cho trường, đồng thời khen thưởng những giáo viên và sinh viên xuất sắc

Bà cũng mời các nhà khoa học đoạt giải Nobel từ khắp nơi trên thế giới đến giảng bài tại Trung Quốc hàng năm.

Tử Huy

Nhờ sự nỗ lực, hai năm sau, Sơn tốt nghiệp thủ khoa bậc đại học, sau đó tiếp tục trở thành thủ khoa chương trình thạc sĩ tại Đại học Sheffield Hallam. Đây đều là những điều không tưởng ở thời điểm cậu sinh viên Việt Nam vừa “chân ướt, chân ráo” tới Anh du học.

“Nhưng có bao nhiêu lần trong đời, mình có cơ hội được ước mơ lớn. Giống như cố Thủ tướng Anh Winston Churchill từng chia sẻ: “Giờ không phải lúc dành cho những điều dễ dàng và thoải mái. Giờ là lúc để thách thức và can trường”. Câu nói ấy đã truyền động lực, giúp tôi can trường bước ra khỏi vùng an toàn của mình”, Sơn nói.

Sau đó, anh quyết định thử thách bản thân, nộp hồ sơ vào Đại học Oxford và được nhận vào bậc tiến sĩ. Anh trở thành sinh viên Việt Nam đầu tiên trong lịch sử hơn 250 năm của phân viện Harris Manchester.

Học tập trong ngôi trường hàng đầu thế giới, có nhiều điều làm thay đổi cách nhìn của Sơn. “Chẳng hạn khi tham gia Formal Dinner (bữa ăn tối trang trọng), tôi ấn tượng với cách dùng dao dĩa hay cung cách trên bàn ăn của những người bạn xuất thân quý tộc. Dù không nói nhiều về bản thân nhưng trong họ vẫn toát lên vẻ khác biệt, rất lịch thiệp, đúng mực, chuẩn chỉ. Tôi không tự ti về xuất thân của mình, nhưng cũng hiểu rằng nên nhìn vào cái hay, cái đẹp của họ để học hỏi và phát triển”.

Trong năm đầu học tại Oxford, Sơn “sốc” khi mọi thứ đều do bản thân phải tự học, tự tìm tòi. “Các giáo sư sẽ không cầm tay chỉ việc hay hướng dẫn các kiến thức cơ bản mà chỉ đề cập đến các môn, lĩnh vực để người học tự tìm đọc, nghiên cứu. Đó là lý do khiến Oxford luôn tuyển đầu vào là những người xuất sắc, tinh hoa”.

Có một điều may mắn, bản thân anh chưa từng thấy nản chí trước những khó khăn ấy. Trong quãng thời gian tại Oxford, anh Sơn lựa chọn hướng nghiên cứu liên quan đến việc ứng dụng của siêu vật liệu trong việc truyền dẫn thông tin trong môi trường dẫn điện.

Khác với các trường đại học top dưới, nghiên cứu đa phần được “nâng cấp” từ các nghiên cứu “kinh điển” trước đó, tại những trường hàng đầu như Oxford, giáo sư đều là “cha đẻ” của một lĩnh vực hẹp nào đó. Theo anh Sơn, đây là một lợi thế vì sẽ không có nhiều sự cạnh cạnh tranh. Cũng vì là người đầu tiên nghiên cứu ra cái mới, các nghiên cứu này đều sẽ được công nhận.

Một năm dưới sự hướng dẫn của giáo sư tại Đại học Oxford, các nghiên cứu của anh Sơn đều cho ra kết quả tốt. Trong quãng thời gian ở Oxford, anh có 6 bài báo đăng trên các tạp chí và 11 bài công bố tại các hội thảo quốc tế.

Người sáng chế cuộn dây RF dùng cho máy chụp cộng hưởng từ mạnh nhất thế giới

Hoàn thành xong luận án tiến sĩ vào năm 2020, anh Sơn tiếp tục trở thành nghiên cứu viên sau tiến sĩ tại Đại học Glasgow, chuyển hướng nghiên cứu sang lĩnh vực thiết bị y tế. Tại đây, anh trở thành người đầu tiên sáng chế thành công cuộn dây RF trị giá hơn 12 tỷ đồng, dùng để chụp não cho máy chụp cộng hưởng từ tại từ trường 11,7 Tesla.

Đây là loại máy cộng hưởng từ mạnh nhất dành cho người đến thời điểm hiện tại, được Pháp chế tạo và hoàn thiện trong suốt 20 năm. 9X người Việt được “đặt hàng” chế tạo ra cuộn dây RF vào đầu năm 2021.

Anh dò dẫm bước đi, không chỉ phải đảm bảo về tính hiệu quả mà còn cần tuân thủ các tiêu chuẩn y khoa nghiêm ngặt. Sau gần 2 năm nghiên cứu, thử nghiệm, không ít lần nghĩ đến chuyện bỏ cuộc, cuộn dây đầu tiên hoàn thành và được anh chuyển giao cho Pháp từ tháng 8/2022.

Nghiên cứu này của anh sau đó cũng được đăng tải trên trang bìa của tạp chí đầu ngành MRI – Magnetic Resonance in Medicine. Đến tháng 9/2023, anh tiếp tục bàn giao cuộn dây RF thứ 2 với những cải tiến đáng kể về cấu trúc, hiệu suất, tăng tín hiệu và giảm nhiễu.

Với những kết quả này, TS Chu Công Sơn nhận được lời mời nghiên cứu của Chính phủ Anh cho dự án phát triển máy MRI 11,7 Tesla tại Đại học Nottingham, dùng để chụp các phân tử carbon, phốt pho... Đây là dự án được Chính phủ cấp lên tới 38 triệu bảng.

Nhìn lại hành trình đã đi qua, anh Sơn nhận thấy rằng việc có đi được đến thành công hay không vốn dĩ phụ thuộc vào sự lựa chọn của mỗi người. Bởi, cho dù vận tốc của mỗi người là khác nhau, nhưng nếu kiên trì, cứ đi rồi sẽ tới.

“Quan trọng bản thân phải chọn làm và sẵn sàng đầu tư thời gian cho những điều đó. Giống như tôi trước đây, ngày nào cũng miệt mài trên sân bóng rổ, nhưng tôi đã chọn việc chơi cho đến năm 21 tuổi. Sau đó, tôi dừng lại và bắt đầu học tiếng Anh để chuẩn bị cho hành trình du học, dẫu muộn hơn rất nhiều bạn bè đồng trang lứa.

Nhưng cũng nhờ đó, tôi đã được ngồi trong căn phòng Einstein đã từng làm việc, ngắm nhìn tấm bảng đen huyền thoại về các phương trình kết nối giữa mật độ, độ tuổi và kích thước của vũ trụ, được thấy tấm bản đồ đầu tiên của Trung Địa được phác thảo bởi Tolkien”.

Dẫu con đường đi đến thành công chưa bao giờ dễ dàng, nhưng theo TS Chu Công Sơn, đó cũng không phải là một cánh cửa đóng chặt. Điều quan trọng nhất là bản thân không bỏ cuộc và “cứ đi rồi sẽ tới, cơ hội chắc chắn sẽ dành cho mình”.