Flash: Ánh sáng le lói nơi cuối con đường

Khi lập trình viên trẻ tuổi Jonathan Gay và cộng sự Charlie Jackson tạo ra những phiên bản đầu tiên của Flash,Ánhsánglelóinơicuốiconđườphilippines vs cả hai không ngờ rằng sẽ có ngày bị buộc phải khai tử đứa con tinh thần này. Ngày đó đã được ấn định vào 31/12/2020 và chính công ty mẹ Adobe sẽ chặn toàn bộ nội dung Flash vào 12/01/2021 khi nút hẹn giờ khai tử được kích hoạt (killswitch). 

Lý do Flash bị khai tử bởi nền tảng này có tính đóng và trong những năm qua xuất hiện nhiều lỗi nghiêm trọng để tin tặc khai thác. Adobe không còn cách nào khác phải khai tử và nhường đường cho những nền tảng mở hơn như HTML5 được hậu thuẫn bởi liên minh quốc tế W3C.

Lượng người sử dụng Flash liên tục giảm từ giữa thập niên 2010s

Thực tế, hồi cáo chung của Flash đã được nhắc đến rất nhiều trong vài năm qua, khi HTML5 dần phổ biến và được sử dụng rộng rãi bởi các trang web, trong đó chủ yếu là các webgame. 

Thật vậy, trong suốt hơn 26 năm, Flash đã định hình cách ngành game phát triển trên nền tảng web. 400 triệu trên 1 tỷ máy tính cập nhật phiên bản mới của Flash chỉ trong vòng sáu tuần lễ sau khi cập nhật, theo Adobe. Ở thời kỳ hoàng kim của webgame, 80% người dùng Chrome vào một trang web có Flash mỗi ngày, theo Google. 

Con số đó giảm dần xuống dưới 10% ở thời điểm hiện tại với chỉ 2,2% trang web trên toàn cầu dùng Flash. Webgame ngày nay đã ở một vị trí rất xa của vũ đài game, nhường chỗ cho sự lên ngôi của các game mobile. 

Nhưng trở lại buổi bình minh, Flash chính là nền tảng để cả chục triệu người mê mẩn thu hoạch cây trồng trong FarmVille. Khi đó, Farm Ville chính là game phổ biến nhất trên Facebook với đỉnh cao là 34,5 triệu người chơi trong một ngày (DAU) năm 2010. 

Đó cũng là thời kỳ thống trị của hàng loạt game dựa trên nền tảng Flash, có thể kể đến các CastleVille, ChefVille, CityVille, FishVille, Mafia Wars và các game trên mạng xã hội Zing Me… tất cả đều đã đóng cửa trước buổi hoàng hôn sắp tắt của Flash. 

FarmVille, biểu tượng một thời của Facebook, là một game làm trên nền Flash.

Ngày phán xét của Flash trên Facebook cũng được ấn định là vào 31/12. Khi đó, toàn bộ những game trên Facebook phải cập nhật lên HTML5 hoặc bị đóng cửa. Dù vậy, đâu đó trên một số trang web của Việt Nam, người ta vẫn có thể tìm thấy những mini game dạng Flash đơn giản để nhớ về một thời đã quên. 

Bất chấp những tồn tại và hạn chế, Flash đã có những đóng góp không thể phủ nhận cho sự phát triển của Internet hiện đại nói chung và game nói riêng. Cha đẻ của Flash có thể tự hào khi đứa con tinh thần của họ đã đóng một vai trò quan trọng trong việc mở đường tiến vào kỷ nguyên của tiếp theo của trải nghiệm số. Từ Flash đến CSS, JavaScript, và HTML5, tạm biệt kẻ dẫn đường.

Phương Nguyễn

Flash - Hệ sinh thái nội dung web khổng lồ sắp sụp đổ

Flash từng được coi là "sự tồn tại vĩnh cửu" của kỷ nguyên Internet, nhưng nó đã bị bỏ rơi khi bước vào kỷ nguyên Internet di động.