Graffiti, một biểu hiện thị giác, luôn là đề tài gây tranh cãi giữa hai phe ủng hộ và phản đối. Từ "graffiti" xuất phát từ tiếng Italy - "graffiato", nghĩa là "hình vẽ trên tường" hay "vết rạch", đã tồn tại từ thời kỳ tiền sử với những bức tranh trên vách hang động, thường được khắc bằng một vật nhọn, đôi khi cũng sử dụng phấn hoặc than đá. Đến thời Phục hưng, các nghệ sĩ đã chạm khắc hoặc sơn tên mình lên các công trình hoặc tác phẩm.

Thể loại graffiti thường thấy ngày nay phát triển từ thập niên 1960 và 1970 ở New York, Mỹ, từ đó lan rộng trên toàn thế giới.

Graffiti, cùng với emceeing (đọc rap), DJing và b-boying (nhảy breakdance), được coi là những yếu tố của văn hóa hip hop, để thể hiện và biểu đạt cá nhân. Nhưng graffiti, khác với các loại hình hip hop khác, dễ bị hiểu lầm và ác cảm vì chúng thường được thực hiện trái phép. Mặt khác, và có lẽ quan trọng hơn, là phần nhiều tác phẩm graffiti thiếu tính thẩm mỹ, gần với sự phá hoại hơn là sáng tạo nghệ thuật. Nghệ sĩ graffiti do đó chưa được đón nhận như các rapper, DJ và vũ công.

Tôi luôn tự hỏi liệu có thể làm gì, khi ranh giới giữa nghệ thuật đô thị và phá hoại hiện nay hết sức mơ hồ. Và làm cách nào để giải quyết vấn đề này, nếu việc xử phạt và ngăn chặn không hiệu quả?

Đưa ra mức phạt thật cao, lắp camera theo dõi để bắt quả tang, hoặc tìm cách tẩy rửa các "tác phẩm" trên sẽ vô tình lặp đi lặp lại chu kỳ "vẽ bậy - tẩy rửa", rất tốn kém và vô ích. Bản thân graffiti bao hàm trong nó tinh thần "kháng cự" nhằm thể hiện bản thân nơi công cộng.

Sự thành công của các chương trình như Rap Việt, King of Rap trong những năm gần đây phản ánh sự lên ngôi của văn hóa hip hop, đặc biệt là trong bối cảnh dân số trẻ tăng mạnh thời kỳ cơ cấu dân số vàng ở Việt Nam. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng đô thị hiện tại thiếu không gian phù hợp để phục vụ nhóm trẻ này.

Tại các công viên chính của TP HCM, tôi thấy có nhiều khu vui chơi cho trẻ em và không gian tập thể dục cho người cao tuổi, nhưng hiếm có không gian dành riêng cho giới trẻ. Để giải quyết vấn đề này, cần tăng cường thiết kế các khu vực công cộng phù hợp, bao gồm cả không gian cho hip hop, lướt ván, rap và graffiti, giúp thanh thiếu niên có nơi để thể hiện sự sáng tạo một cách tích cực, đồng thời giảm vẽ bậy trái phép.

Gần 365 ngày đã qua, bạn có thể đã sống rất tốt, hạnh phúc, tìm thấy tình yêu, giá trị thực của bản thân. Hoặc, bạn chẳng may đi chệch hướng, mắc sai lầm, thất bại trong công việc lẫn tình cảm...

Cho dù, bạn đang hân hoan hay tiếc nuối thì những chuyện đã qua trong năm 2023 cũng chỉ có thể nhìn lại. Kể từ thời điểm này, bạn hãy cùng VietNamNet tổng kết những dấu ấn khó phai của gần 365 ngày qua. Để rồi, chúng ta cùng mỉm cười, nói lời chào: Tạm biệt nhé, 2023! 

Bài viết của độc giả về chủ đề này, vui lòng gửi vào địa chỉ mail: bandoisong@vietnamnet.vn.

Tạm biệt năm 2023! 

Một năm với tôi thật nhiều gian nan, thử thách. Đó là một năm, tôi lăn lộn khám chữa bệnh thoái hóa khớp gối từ bệnh viện huyện đến bệnh viện trung ương.

Tôi đến bệnh viện nhiều đến mức thuộc hết tên bác sĩ, điều dưỡng khoa phục hồi chức năng, quen mặt mấy cô, mấy chị bệnh nhân đồng bệnh. Mọi người tâm sự hoàn cảnh gia đình, động viên nhau kiên trì chữa bệnh, phấn khởi khi ai đó thông báo gặp thầy gặp thuốc, bệnh tình thuyên giảm. 

Để tâm trạng mình thoát khỏi lo âu, chán nản và mệt mỏi, mỗi lần đi viện về tôi đều tạt qua chợ, mua một bó hoa tươi về cắm phòng khách. Những bông cúc họa mi trắng tinh khôi, cúc chi vàng tươi tắn, thơm ngát hay hoa bướm mềm mại làm tôi thích thú, ngắm hoa mà quên đi đôi chân đau nhức và tác dụng phụ của thuốc điều trị. 

Đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, lần đầu tôi còn ngơ ngác đi đến đâu hỏi thăm đến đấy, mà giờ thuộc hết lối rẽ lên phòng khám, phòng tiêm. Tôi sợ tiêm đến mức, mỗi lần vào tiêm là nhắm mắt, hít thở sâu, bác sĩ hỏi chỉ trả lời lí nhí hoặc im lặng. Bác sĩ tiêm xong, tôi mới mở mắt trả lời.

Tôi kể chuyện mình đi viện lên mạng xã hội, mô tả kĩ càng tâm lý sợ sệt của mình khi tiêm ra sao, đến lúc ra nghỉ ngơi bên ngoài, mấy cô bác đang chờ đến lượt hỏi tiêm đau không, tôi đều trả lời là chỉ như kiến cắn. Thế là hội bạn trên mạng xúm vào bình luận trêu đùa rôm rả. 

Thật vui mừng là sau một hành trình dài kiên trì theo phác đồ điều trị của bác sĩ, tôi thấy sức khỏe mình cải thiện rõ rệt. Một người bạn còn chia sẻ cho tôi cách thiền tại chỗ, cám ơn và xoa dịu vết đau như thế nào. Tôi tò mò làm theo và thấy hình như đôi chân bớt nhức mỏi, đi lại nhẹ nhõm hơn. Khi ốm đau kéo dài, tôi có thời gian quan sát và điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống, thể dục hợp lý.

Chúng ta ai cũng biết đến câu “sức khỏe là vàng”, nhưng chỉ khi ốm đau mới thật sự thấm thía và biết trân trọng vốn quý ấy.

Khi bị ốm, tôi được nghỉ ngơi mà không áy náy việc nhà bề bộn, con cái tự lo học hành, nấu nướng giúp mẹ. Những ngày tôi đi viện, về nhà nghỉ ngơi tĩnh dưỡng, tôi giao khoán việc nhà cho các con, nhắc nhở khuyên nhủ con học hành chứ không kèm cặp sát sao như trước. Có lẽ đó cũng là lúc các con phát huy tính tự lập, tự giác, biết thương bố mẹ.

Tôi luôn nói với các con: “Yêu thương không chỉ nói suông mà bằng hành động!”.

Một năm trôi đi, tôi góp nhặt được nhiều niềm vui nho nhỏ mỗi ngày. Đó là chuyến đi chơi Đền Cổ Loa cùng em gái. Hai chị em vừa đi lễ, vừa tranh thủ ghi lại những bức ảnh ngày xuân xinh tươi. 

Và bất cứ khi nào thuận tiện, vợ chồng tôi lại đi chơi cùng nhau. Lần đầu đi tàu điện Cát Linh – Hà Đông, chúng tôi cũng háo hức như rất nhiều bạn trẻ đi trải nghiệm, chụp ảnh tạo dáng ở nhà ga, trên tàu. 

Những lần cho con gái đi chơi Hà Nội, bố mẹ vừa dẫn con đi ngắm cảnh vừa kể chuyện lịch sử cho con nghe, từ bia đá, hồ Văn, biểu tượng Khuê Văn Các ở Văn Miếu Quốc Tử Giám đến các hiện vật trưng bày trong Bảo tàng Hồ Chí Minh. 

Có lẽ chuyến đi chơi tôi thích nhất là hồi tháng 11, tôi rủ chồng đi chơi vườn hoa Bãi đá sông Hồng. Chồng tôi không còn bực bội với sở thích ngắm hoa chụp ảnh của vợ nữa, mà tận tình chụp ảnh cho vợ suốt cả buổi sáng. Và tin được không, những bức ảnh xinh tươi ấy khi tôi đăng Facebook đã nhận về nhiều lượt yêu thích nhất.

Một năm mà tôi dành nhiều thời gian đọc sách. Những cuốn sách tâm lý khó nhằn, tôi đọc đi đọc lại những chương mình tâm đắc và có thể áp dụng. Tôi chợt thấy mình sống thanh thản, nhẹ nhàng đối diện với nỗi đau và bước tiếp. 

Mảnh vườn hoa nho nhỏ trên ban công và sân phơi, tôi miệt mài chăm sóc và tận hưởng thành quả là những đóa hoa tươi thắm dịu dàng, khoe với bạn bè những bông hoa quỳnh trắng muốt tinh khôi. 

Bạn phương xa gửi lời nhắn: "Tớ có chậu dao rồi, chỉ thiếu mỗi quỳnh". Bạn trên mạng kể chuyện tuổi thơ gắn với hoa quỳnh, giờ sao tìm quỳnh về trồng khó quá. Vậy là tôi ngắt mấy lá quỳnh, gửi đường bưu điện tới tay các bạn.

Mới đây, cô bạn gửi tặng bức ảnh đầy cảm xúc: "Thương em quỳnh nở ngày mưa gió!". Chỉ một bức ảnh mà khiến trái tim tôi reo vui cả ngày. Tình yêu với hoa cỏ thiên nhiên khiến tôi dễ dàng có thêm những người bạn chung sở thích để chia sẻ kinh nghiệm trồng hoa, nấu ăn, xem phim, đọc sách.

Tạm biệt nhé năm 2023, một năm đầy biến động về sức khỏe nhưng tặng cho tôi thêm nghị lực và sự kiên trì bền bỉ đi qua khó khăn, gặt hái những niềm vui nhỏ mỗi ngày, như trồng hoa, đọc sách, nấu ăn, xem phim truyền hình, tặng sách cho một lớp học ở quê nhà, trồng thêm mấy cây hoa nhỏ nơi sân ga, xin lỗi một người bạn cũ…

Tôi cảm thấy thật sự nhẹ lòng thanh thản khi tạm biệt năm cũ và chào đón năm mới đang đến rất gần!

Cuối năm bàng hoàng nghe câu 'năm nay mẹ gói bánh tét'

Theo nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết (Hà Nội) mâm cúng Rằm tháng 8 có thể chuẩn bị các món ăn chay hay mặn. Nếu không có điều kiện và thời gian, một số gia đình có thể chuẩn bị hoa quả, bánh kẹo đơn giản để thắp hương vào sáng ngày rằm.

Đối với mâm cúng mặn, người nội trợ có thể chuẩn bị gà, xôi, các món ăn truyền thống hoặc theo khẩu vị gia đình… Ngoài ra, mâm cúng Rằm tháng 8 cần có những loại trái cây như: nải chuối chín, quả bưởi (mang ý nghĩa cầu mong những điềm lành), quả hồng (mang ý nghĩa của sự no đủ), quả na (mang ý nghĩa sinh sôi), quả lựu (tượng trưng cho sự may mắn)...

Các loại quả trong mâm cỗ truyền thống thường có cả quả xanh, quả chín, mang ý nghĩa âm - dương hòa hợp, cân bằng theo quan niệm người xưa.

Ngoài ra, mâm cúng không thể thiếu bánh Trung thu nướng và bánh dẻo. Hai loại bánh này thường có hình tròn và hình vuông tượng trưng cho trời đất, hoặc có thể là hình cá chép, hay chú lợn béo tròn. 

Nhiều gia đình cũng chuẩn bị các loại trà như trà sen, trà hoa nhài, trà mạn… để dùng cùng bánh.

Bình hoa tươi cúng Rằm tháng 8 có thể sử dụng nhiều loại hoa khác nhau.

Trong dịp này, người khéo tay có thể cắt tỉa bưởi, dưa hấu thành hình các con vật với mục đích tạo niềm vui, thích thú cho trẻ nhỏ. 

Vào Tết Trung thu, người xưa còn có tục lệ cúng tiến sĩ giấy. Sau khi thiếu nhi phá cỗ, tiến sĩ giấy sẽ được để trên bàn học với mong muốn trẻ con học hành tiến tới, đỗ đạt.

Thông thường, cỗ trông trăng sẽ không cần bày lên bàn thờ mà chỉ cần đặt lên một chiếc bàn rộng, có thể để trong nhà hoặc ngoài sân.

Sau khi gia chủ cúng vái xong, đợi đến khi nhang tàn, các thành viên trong gia đình cùng nhau quây quần để phá cỗ Trung thu. 

Vịnh Nhi (Tổng hợp)

Chuyên gia gợi ý ngày giờ đẹp cúng ông Công ông Táo 2023