'Bạn ở đâu 5 năm nữa?'

Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và THCS xã Mẫu Sơn cách thị trấn Cao Lộc khoảng 35km. Ảnh: Nguyễn Thảo

Thiếu đủ thứ

Trông có vẻ bạo dạn nhất nhóm, cô bé Dương Múi Nảy chia sẻ, em thích học nội trú hơn vì về nhà phải đi chăn trâu. Nảy đang học lớp 4 ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và THCS xã Mẫu Sơn, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn. Em là một trong số 86 đứa trẻ đang học nội trú ở đây.

Trường có 107 học sinh cả cấp tiểu học và THCS thì 100% là người dân tộc thiểu số. Cách đây 2 năm, trường Mẫu Sơn vẫn còn 5 điểm lẻ, có nơi cách điểm chính tới 19km. Có cô giáo từng bật khóc trên đường vào nhà học sinh vì quá xa và vất vả.

Cố gắng đưa tất cả học sinh điểm lẻ về điểm chính, 86 học sinh phải sinh hoạt vỏn vẹn trong 2 căn phòng, mỗi phòng chưa đến 30m2. Mỗi phòng được xếp 10 chiếc giường tầng sát nhau. Cứ 2 giường ghép lại thì mỗi tầng ngủ được 4-5 học sinh.

Mỗi phòng có 10 chiếc giường tầng được xếp sát nhau để nằm 4-5 đứa trẻ/ giường. Ảnh: Nguyễn Thảo

Không gian sinh hoạt chỉ có thế, khu vực vệ sinh tắm rửa còn chật chội hơn. Một nhà vệ sinh 2 gian nam nữ nằm ở cuối dãy phòng học nhưng lại xa dãy phòng nội trú, nên khi “đi nhẹ” các em vẫn sử dụng nhà vệ sinh cũ không có mái che, không có cửa, bên trong lẫn đầy rác.

Nơi tắm rửa có vẻ là một cái bếp củi cũ. Ở trong góc chỉ có một vòi nước mà nếu không được giới thiệu thì không ai nghĩ đây là nơi tắm rửa hằng ngày của 86 đứa trẻ.

Thiếu thốn là thế nhưng khi được hỏi, đứa nào cũng bảo thích đi học hơn. Ít nhất, đến trường chúng được ăn đủ ngày 3 bữa, có thịt có rau, lại có bạn bè để cùng chơi, cùng học. Ở nhà, có khi bạn còn không có mà chơi vì mỗi quả đồi chỉ có 2-3 hộ dân, cơm thì bữa đực bữa cái.

Qua lời kể của các thầy cô Mẫu Sơn, hầu hết học sinh của trường đều thuộc diện hộ nghèo, trừ con em một số cán bộ xã.

Trong câu chuyện của các thầy cô, họ vẫn nhớ như in hoàn cảnh cùng cực của những học sinh mà mình đã từng đến thăm nhà. “Có em nhà chẳng có gì, lấy tre dựng lên làm giường ngủ. Cả nhà có 2 cái nồi thì 1 cái đứt quai - một để xào rau, một để nấu cơm. Hỏi ‘Sao không đi học?’, em bảo bố mẹ đi làm ở Trung Quốc, em phải nghỉ ở nhà chăm lợn gà. Mà lợn nuôi thuê, không phải của mình. Đến Tết thì người ta trả công một nửa con lợn”.

Có nhà nghèo đến mức cô giáo đến vận động đi học, quý lắm mới nấu nồi cơm và đĩa măng xào, còn bình thường chỉ ăn cháo.

Cô Chỏi - một giáo viên lâu năm ở Mẫu Sơn - nói, mặc dù đi học không mất gì, tiền ăn, học phí đã có Nhà nước hỗ trợ nhưng nhiều gia đình ít người, không có người làm, vẫn muốn con ở nhà. Với người dân ở đây, cho con đi học không mất gì đã là mất đi một nhân công để lên nương rẫy.

Vì thế, những đứa trẻ lên lớp, ăn ở từ đầu tuần tới cuối tuần, ngoài bộ sách giáo khoa, chẳng có gì hết.

Ngoài giờ học chính khóa và học phụ đạo mỗi buổi chiều, tối, các em tha thẩn chơi ở sân trường. Ngoài cổng, mấy cậu bé say mê chơi bắn bi bằng hạt cây rừng. Một cậu nhỏ ôm khư khư chiếc chai nhựa đựng đầy hạt như một kho báu, ngay cả lúc ăn cơm cũng không chịu rời.

Cô Hoàng Thị Tám - giáo viên Tiếng Anh - mới lên Mẫu Sơn được một tháng nhưng đã cảm nhận được sự thiếu thốn cùng cực của những học sinh nghèo nơi núi cao. Cô Tám kể, một hôm mang chiếc bánh mỳ đến lớp nhưng để quên, nguội ngắt. Cô định mang đi bỏ thì có em xin cô bánh mỳ. “Thấy thương vô cùng. Trẻ dưới xuôi thì bắt ăn từng thìa mà trên này các em thèm cả chiếc bánh mỳ nguội ngắt”.

“Những ngày đầu lên trường, tôi mua mấy gói kẹo chia cho các em. Chia xong, các em vẫn xúm xít quanh cô. Nghĩ mà rơi nước mắt”.

Học 10 chỉ biết 2, 3

Khi được hỏi về những khó khăn nhất của Mẫu Sơn, các thầy cô không nói nhiều về thiếu thốn vật chất, mà lo lắng đến khả năng tiếp thu của các em. Cô Lăng Thúy Mười – giáo viên dạy Tiếng Anh của trường – cho biết: “Nếu như trẻ dưới kia học đến đâu biết đến đó thì trẻ ở đây dạy 10 chỉ biết 2, 3. Khả năng tiếp thu của các em chậm, vì thế các thầy cô phải nỗ lực gấp nhiều lần”.

7 năm công tác ở Mẫu Sơn, thầy Đức cho rằng có 2 nguyên nhân chính khiến khả năng tiếp thu của các em không tốt bằng học sinh những trường khác, thậm chí là trong cùng huyện.

Thứ nhất là phạm vi tiếp xúc xã hội của trẻ ở đây quá hẹp. Tivi không có, báo đài không xem, tất cả những gì các em biết chỉ là người thân trong gia đình. Thậm chí, bạn bè cũng hiếm vì mỗi quả đồi chỉ có 2-3 hộ dân.

Nguyên nhân thứ 2 là yếu tố dân trí. “Ngày trước, dân ở đây ít, anh chị em, họ hàng lấy nhau rất phổ biến, con sinh ra bị khuyết tật. Hiện nay, trường Mẫu Sơn có 3 em thuộc diện thiểu năng trí tuệ vì bố mẹ kết hôn cận huyết. Ngoài ra, tuổi kết hôn sớm của bố mẹ (14,15 tuổi) cũng ảnh hưởng tới trí não của các em”.

Dân trí thấp dẫn tới nhiều hệ quả khác. Trời rét, các cô gọi bố mẹ mang quần áo lên cho con nhưng chẳng thấy đâu. Cô lại phải tìm quần áo từ thiện cho con mặc. “Ngày vẫn còn điểm lẻ, con đang ở trong lớp, bố mẹ xuống gọi về đi chăn trâu là chuyện bình thường” – cô Chỏi kể.

Thầy Đức nói thêm, nếu như học sinh dưới xuôi được bố mẹ kèm cặp, hướng dẫn học hành nhiều thì ở đây các em học được gì trên lớp thì biết cái đó. Về nhà, các em có trình độ cao nhất, không ai dạy được. Hầu như người dân Mẫu Sơn chỉ đạt trình độ xóa mù, thậm chí vẫn còn những người không biết chữ.

Thời điểm tôi trở về cũng là lúc 5 phòng học của trường được phá dỡ để xây lên 8 phòng học mới. Đó là niềm vui lớn của thầy trò Mẫu Sơn. Nhưng trong gần một năm học tới đây, các em phải học tạm trong những căn phòng công vụ của thầy cô, còn thầy cô phải ở tạm phòng bảo vệ, phòng họp. Theo thầy Đức, 2 năm nữa phòng nội trú của các em sẽ được xây mới lên 8 phòng theo dự án THCS dành cho những trường khó khăn.

“Những năm trước, tỷ lệ học sinh học tiếp lên cấp 3 rất ít. Nhưng năm ngoái, nhờ vận động, tuyên truyền, 100% học sinh của trường học tiếp lên phổ thông hoặc học nghề. Trường có mời các thầy trường nghề về tư vấn trực tiếp cho các em”.

Mong muốn của thầy Đức chỉ đơn giản là tiếp tục duy trì loại hình nội trú và nhận được sự đầu tư lớn hơn về cơ sở vật chất để thầy cô và các em có chỗ ăn học khang trang, rộng rãi hơn.

Những đứa trẻ lớp 1 ôn lại bảng chữ cái:

Nguyễn Thảo

Những người thầy dưới chân núi Mẫu Sơn

Chạy xe ôm gần 20 năm, đã đi mòn con đường này, thỉnh thoảng lại gật đầu chào vài người quen trên đường, nhưng ông thú thực: “Từ bản Gianh vào trong trường đấy, tôi chưa đi bao giờ”.

Vì vậy bố mẹ tôi rất tự hào về tôi. Hai anh chị trước không học cao và đi lao động từ sớm nên khi tôi học hành tốt, ông bà rất vui mừng. Đi đâu ông bà cũng kể về cậu út chăm chỉ, ngoan ngoãn và học hành không hề tệ.

Đặc biệt, sau khi tốt nghiệp, tôi vào làm tại một cơ quan nhà nước. Mức lương ở đây không quá cao nhưng lại có cơ hội đi du học thạc sĩ ở nước ngoài trong vòng 2 năm. Vốn có chứng chỉ tiếng Anh và thành tích tốt, tôi được đơn vị cử đi học.

2 năm ở xứ người, tôi vừa đi làm vừa học nên không hề dễ dàng gì. Việc đi làm thêm vừa cho tôi thu nhập lại giúp tôi cải thiện tốt hơn về ngôn ngữ và kinh nghiệm sống.

Kết thúc khóa học, tôi về nước vào đầu năm vừa rồi. Lúc này, theo cam kết, tôi vẫn làm việc tại cơ quan trước đây.

Do thời gian làm ở cơ quan không quá khắt khe nên tôi tính kinh doanh thêm. Ngoài tiền làm thêm khi du học cùng với vay mượn bạn bè, tôi quyết định mở một quán cà phê.

Tôi mất khá nhiều thời gian để lên ý tưởng thiết kế, thuê địa điểm, tuyển nhân viên… Thời gian đầu, quán khá đông khách, đa phần là bạn bè, gia đình giới thiệu. Tôi thấy hi vọng rất nhiều. Nhưng rồi mọi chuyện không như mong muốn. 3 tháng sau, khách thưa vắng dần.

Bên cạnh đó, dãy phố nơi tôi mở quán cũng xuất hiện thêm một quán khác. Quán này trang trí bắt mắt, độc đáo thu hút được nhiều khách trẻ hơn chúng tôi.

Không chỉ thế, tôi vẫn phải đi làm nên không có thời gian quán xuyến quán… Cuối cùng lỗ nhiều tháng liên tục, tôi đành phải sang nhượng quán với giá rẻ mạt.

Sau 2 năm, số tiền tích góp được đã hết sạch, tôi còn nợ tiền mượn của bạn bè. 30 tuổi, tôi bắt đầu lại từ đầu với hai bàn tay trắng.

Mặc dù vậy tôi không hề nản chí, vẫn biết mình sẽ có thành công nếu tiếp tục cố gắng. Vậy mà gia đình tôi không nghĩ vậy. Khi tôi có ý định mở quán kinh doanh, bố mẹ tôi không hề ủng hộ.

Ông bà chỉ muốn tôi học tập, phấn đấu để tìm được vị trí tốt trong cơ quan. Đến khi tôi thua lỗ, bố mẹ tôi càng bực dọc. Ông bà nói tôi ném tiền qua cửa sổ, mất thời gian tốn sức và không biết lượng sức mình.

Gần đây, nhà thờ ở quê đang xuống cấp. Ông bà muốn xây sửa lại nhưng chưa có tiền. Tôi cũng đành nói thật là giai đoạn này đang khó khăn và muốn dồn tiền làm ăn tiếp nên chưa thể hỗ trợ bố mẹ sửa nhà. Mẹ tôi đi ra đi vào khó chịu, khiến tôi vô cùng áy náy.

Sau giờ làm không muốn về nhà, tôi đăng ký dịch vụ làm xe ôm công nghệ, tranh thủ kiếm thêm tí tiền.

Công việc này cho tôi thêm thu nhập mà thời gian lại thoải mái.

Vậy nhưng tuần trước khách tôi chở lại là một người bạn của bố mẹ. Không may cho tôi, người này nói lại với mẹ tôi khiến bà nổi giận. Bà gọi tôi về nhà và mắng tôi suốt cả buổi sáng. Bố mẹ cho rằng, tôi bôi gio trát trấu vào mặt ông bà.

Tưởng tôi đi du học làm rạng rỡ nhà cửa thế nào nay lại đi làm xe ôm. Khi tôi nói công việc nào cũng không quan trọng, điều quan trọng là con kiếm thêm thu nhập. Bố tôi hét lên: ‘Mày muốn làm xe ôm thì mất công học hành làm gì? Nếu vẫn cứ cố tình làm bố mẹ mất mặt thì đừng về nhà nữa’.

Những lời nói của bố mẹ khiến tôi thật sự chạnh lòng. Vừa giận bố mẹ nhưng tôi cũng cảm thấy có lỗi vì đã nhiều tuổi mà vẫn lận đận khiến ông bà buồn phiền, gia đình phải mất hòa khí.

Cái giá quá đắt khi chi số tiền lớn để chồng kiếm 'con nối dõi' bên ngoài

 Vợ chồng tôi kết hôn 8 năm nhưng chưa có con. Gánh nặng tâm lý đè lên chúng tôi suốt thời gian dài. Chúng tôi đã tìm đủ mọi cách nhưng chưa một lần nào may mắn mỉm cười.

Tháng 6/2019, Phương Mai gây bất ngờ cho công chúng khi kết hôn. Bởi trước đó, nữ MC từng chia sẻ, cô yêu thích cuộc sống độc thân, tự lập. Ông xã của Phương Mai là một doanh nhân người Ba Lan, hiện là giám đốc một tập đoàn tư vấn tài chính nổi tiếng có trụ sở đặt tại Việt Nam.

Chia sẻ về ông xã, Phương Mai cho biết anh là người cầu tiến, tài giỏi, có thành tựu xứng đáng nhưng không phải thuộc hàng đại gia "như lời đồn". Cô yêu anh bởi tính cách giản dị, cả hai có nhiều sở thích chung về du lịch và nuôi mèo.

Hồi đầu năm 2022, trên trang cá nhân, Phương Mai khoe được chồng tặng xế hộp 2,5 tỷ đồng. Phương Mai viết dí dỏm: "Cuối cùng quà của ông già Marcin Miller cũng tới. Cháu cảm ơn ông già, khi nào cháu ngoan hơn, ông cho cháu quà to hơn nhé".

Dù đã lấy chồng, sinh con nhưng Phương Mai vẫn không thay đổi phong cách nóng bỏng của mình mỗi khi xuất hiện trước công chúng. Theo lời Phương Mai, chồng cô chẳng những hiểu, chấp nhận mà còn đam mê hình ảnh này của vợ. Bởi vậy trên trang cá nhân, Phương Mai thoải mái đăng tải những hình ảnh sexy khéo khoe vòng 1 hút mắt. 

 Phương Mai từng chia sẻ, nóng bỏng là thế mạnh của cô nên nữ MC cảm thấy thoải mái nhất khi được táo bạo, rực lửa.

"Tôi không tìm thấy lý do gì cho việc mình phải ép bản thân trở nên khác đi dù làm mẹ hay không làm mẹ. Tôi tự hào khi tôi dám là chính mình, đồng thời cảm thấy biết ơn khi tôi được phép là chính mình.

Nhắc đến Phương Mai, là người ta nhắc đến ba từ: sexy, hiện đại, thông minh. Tôi đã phải rất nỗ lực để tạo ra được dấu ấn của riêng mình, tại sao lại thay đổi nó chỉ vì cô hàng xóm nhà tôi không như thế?", Phương Mai từng chia sẻ vớiVietNamNet.

Nữ MC hoàn toàn không sợ những hình ảnh sexy trên trang cá nhân khiến cô bị người khác đánh giá. Cô chấp nhận những luồng quan điểm, ý kiến trái chiều. Vì thế, Phương Mai không ngại hay tức giận trước những cách nhìn khác về mình.

Để giữ gìn vóc dáng cũng như sức khỏe, Phương Mai rất chăm tập thể dục, múa cột, tập yoga...

Việc theo đuổi hình ảnh sexy của Phương Mai cũng được chồng và gia đình ủng hộ.