-Chị có áp lực không khi dịch lại những cuốn sách đã được lưu hành tại Việt Nam và làm gì để vượt qua trở ngại đó?

Đúng là ban đầu rất áp lực, nhưng khi bắt tay vào thực tế hoàn toàn ngược lại. Bởi mỗi dịch giả sẽ có cách chuyển ngữ khác nhau, phụ thuộc vào mỹ cảm của từng người. Hơn nữa, những cuốn sách tôi dịch là phiên bản cổ, không phải phiên bản mới như sách đã dịch nên cũng khác biệt. Vì là phiên bản cổ nên từ ngữ khó hơn và cấu trúc văn phong cầu kỳ, phức tạp hơn. 

Đôi khi tôi phải tra cứu sách Kinh thánh cổ xưa, những bài thơ-văn cổ, tìm hiểu về tác giả khá kỹ để tìm ra ngôn từ thích ứng. Ban đầu, cũng có e ngại nhưng về sau, vượt qua thách thức rồi lại thấy vô cùng ý nghĩa. Người biên tập và đơn vị bảo trợ động viên, cổ vũ nên tôi nhanh chóng lấy lại tinh thần và cuốn theo dòng khai mở của từng cuốn sách. 

-Theo chị, có cách nào để đọc những tác phẩm này một cách hữu ích nhất? 

Bạn nên đọc không phải để giết thời gian mà nâng cao nhận thức, tích lũy vốn sống. Đó là một cách hoàn thiện bản thân một cách nhanh nhất.

Các cuốn sách gọi là best seller chưa hẳn là dễ đọc, đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn. Có thể ngay lúc đọc, không thể hiểu được nội dung truyền tải nhưng ở một hoàn cảnh nào đó, người ta bất ngờ nhớ lại những gì đã đọc rồi chiêm nghiệm với thực tế, từ đó rút ra bài học bổ ích.  

Mỗi cuốn sách dù ít dù nhiều đều chứa đựng một thứ mà cá nhân mình hoặc thiếu, hoặc thừa. Thế nên, tôi nghĩ, không có tác phẩm hoàn toàn HAY cũng như hoàn toàn DỞ. Sách nào cũng có cả hai yếu tố đan xen: vừa dở vừa hay, kể cả best seller. 

Ba cuốn tôi vừa dịch là sách kỹ năng, phát triển bản thân, giúp bạn đọc có thêm động lực, thôi thúc hành động. Cũng đừng hy vọng quá nhiều trong một thời gian ngắn và đừng trông mong mình sẽ làm được y chang như nhân vật trong sách.

Nếu chỉ đọc đơn thuần mà không áp dụng vào thực tế rất vô nghĩa nên quá trình đọc phải đi đôi với thực hành; hoặc ít ra là đọc đi đọc lại để ngấm dần rồi áp dụng sẽ không rơi vào tình trạng nhàm chán. Kết quả tùy khả năng mỗi người nhưng ít ra, bạn sẽ tìm thấy những chỉ dẫn hoặc thông tin bổ ích để có thêm động lực.

-Cơ duyên nào đưa chị đến với công việc dịch sách?

Từ nhỏ tôi đã mơ ước là phiên dịch, thích đứng trước một đám đông để dịch nói và có cảm giác là người quan trọng. Lớn lên cũng chăm chỉ học ngoại ngữ lắm nhưng không có hệ thống, cấp 2 học tiếng Pháp, cấp 3 học tiếng Anh, đại học theo tiếng Nhật… Chưa kể, lúc yêu anh nào ở quốc gia nào lại tập tọe học tiếng nước ấy (cười). Vì thế, tôi không thực sự giỏi ngoại ngữ.

Sau này đi du học tiếng Anh khá hơn chút nhưng không thể làm được phiên dịch như mơ ước vì công việc này đòi hỏi trí nhớ xuất sắc, trong khi mình nói câu đầu đã quên câu cuối. Hơn nữa, phiên dịch cần sức khỏe tốt mà khi đó, tôi liên miên ốm. Mấy lần thất bại thảm hại khiến sếp thất vọng và tự chán ghét bản thân nên chỉ dừng lại ở phiên dịch cuộc họp nho nhỏ, chém gió vui vui. 

Thế nhưng, công việc biên dịch thì Khánh Phương làm nhiều lắm. Cơm áo gạo tiền không tha bất cứ ai, tôi cũng phải bươn chải làm thêm tối ngày, nhận dịch tài liệu rất nhiều. Sau này chuyển ngữ các tác phẩm văn học, dịch truyện, thơ,  xuôi - ngược đủ cả. Giờ cũng có trong tay vài chục đầu sách dịch rồi!

-Chị có sống được bằng nhuận bút từ biên dịch không và gặp khó khăn gì khi dịch sách?

Nghề nào cũng phải lao tâm khổ tứ nhưng dịch sách thì không đơn giản chút nào. Trong quá trình chuyển ngữ, tôi gặp không ít trở ngại bởi khó tìm được từ ngữ tương đồng. Ngay cả tiếng Việt, có nhiều tác giả dùng ẩn ý khó hiểu, ý tứ phức tạp và đánh đố, tôi phải tra cứu rất nhiều từ điển Việt-Việt/Việt-Hán để tìm hiểu và sáng tạo theo cách nghĩ của mình giúp cho quá trình chuyển ngữ uyển chuyển hơn. Tốn thời gian lắm, đã vậy tiền công lại ít, chủ yếu tôi làm vì đam mê và sứ mệnh của người cầm bút. Tự nhủ sẽ lấy cần cù bù thông minh, ít tiền phải làm nhiều hơn.

-Thế còn lợi ích của việc dịch sách là gì, thưa chị?

Bản thân quá trình đó cũng là một hình thức đọc, nhưng mang tính chuyên sâu hơn cách đọc thông thường. Chuyên sâu là bởi một câu từ, phải tra cứu ngữ nghĩa và đào sâu thăm thẳm để tìm ra ẩn ý mà tác giả muốn truyền tải. 

Dịch giả dù biết rõ từ ấy rồi có khi vẫn phải ngược dòng xem đi xem lại tình huống trước khi quyết định dùng ngôn ngữ chuyển dịch. Thế nên mới nói, dịch giả cũng là đồng tác giả. Trong quá trình chuyển ngữ, dịch giả như đắm chìm vào thế giới của tác giả, vực lại thời khắc, ký ức mà người viết từng trải qua khi đặt bút. Điều này mang đến những cung bậc cảm xúc rất phong phú. 

Trong video mới đăng trên kênh Ngũ long du ký, các nghệ sĩ Phi Phụng, Phương Dung, Hồng Tơ... mang mì, gạo, đồ khô và quà tới thăm hỏi ca sĩ Tô Thanh Phương.

Nghệ sĩ Phi Phụng vui mừng khi ca sĩ vẫn có thể ngồi để tiếp chuyện các đồng nghiệp, nhưng đi còn yếu, phải dùng gậy. Ca sĩ gặp khó khăn trong giao tiếp, mắt tập trung theo dõi các đồng nghiệp nhưng không thể nói chuyện tự nhiên.

Cách đây vài năm, Tô Thanh Phương gặp tai nạn xe nhưng chủ quan không đi khám, không ngờ đó lại là dấu hiệu đầu tiên của một cơn tai biến, từ đó, bệnh tình của ca sĩ ngày càng trầm trọng. Tô Thanh Phương phải từ giã sân khấu, chủ yếu nằm một chỗ và hoàn toàn dựa vào sự chăm sóc của vợ.

Dù bản thân mắc bệnh xương khớp, cánh tay không thể giơ cao, bà Ngọc Được - vợ ca sĩ - vẫn kiên cường chăm lo mọi sinh hoạt và thuốc men cho chồng trong hoàn cảnh khó khăn chồng chất.

Khi còn đi hát, Tô Thanh Phương luôn thương vợ, không cho bà đi làm việc, để tập trung chăm sóc gia đình. Tuy nhiên, khi ca sĩ mắc bệnh, tình hình kinh tế gia đình dần kiệt quệ. Bà Ngọc Được, trước áp lực quá lớn, từng rơi vào bế tắc.

Trước đây, Tô Thanh Phương điều trị tại bệnh viện tư, nhưng chi phí điều trị quá cao khiến gia đình dần suy kiệt về kinh tế. Cuối cùng, ca sĩ phải chuyển sang điều trị ở bệnh viện công theo bảo hiểm y tế.

Hiện tại, do tài chính không đủ để tiếp tục điều trị tại bệnh viện, ca sĩ được chăm sóc tại nhà. Hằng tháng, bà Ngọc Được đưa anh đến Bệnh viện Nguyễn Trãi để khám và lấy thuốc về uống. Bà thừa nhận có ngày phải đi xin cơm từ thiện khi được nghệ sĩ Phương Dung băn khoăn hỏi về việc này.

Tô Thanh Phương không muốn đồng nghiệp và khán giả biết về tình trạng sức khỏe của mình. Vì vậy, nam ca sĩ cắt đứt liên lạc, giấu bệnh tình. Khi còn đi hát, thay vì tham gia các cuộc gặp gỡ, tụ tập sau khi đi diễn, ông cũng thường về nhà ngay, ít giao du với các nghệ sĩ khác.

Ngày 24/9, diễn viên Hùng Thuận cũng đăng tải thông tin về tình trạng bệnh của Tô Thanh Phương. Nhờ bài đăng này, đồng nghiệp và khán giả mới biết về tình cảnh và đóng góp hỗ trợ ca sĩ.

Tô Thanh Phương hát "Bài ca Đất phương Nam":

Từ trái qua: Tạo hình của LK, B-Wine, RichChoi trong MV.

LK cho biết QV3Dlà khoảnh khắc nhân vật trong bài hát mở ra cánh cửa tâm trí. Đây là sự gợi mở về ký ức của một tình yêu đẹp nhưng bị xóa nhòa bởi những biến cố và tổn thương. Ý tưởng và hình ảnh trong MV phác họa thế giới tối tăm, sâu thẳm trong tâm trí - nơi trú ngụ con quái vật 3 đầu ám ảnh. LK cùng RichChoi, B-Wine chiến đấu với con quái vật đó trong thế giới giả tưởng do chính bản thân tạo ra. Song, con quái vật tượng trưng cho bản ngã của mỗi người và đây sẽ là một cuộc chiến không hồi kết. Họ phải tìm cách để cân bằng và sống chung với nó.

QV3D là track thứ 3 trong album 11, đánh dấu sự kết hợp lần đầu của LK và RichChoi, B-Wine.

Màu chủ đạo của MV là đen, trắng - đại diện cho 2 phần chính bên trong mỗi con người. LK cho biết màu sắc âm nhạc của album 11cũng sẽ có nhiều gam màu tối. Thế giới giả tưởng trong MV ám chỉ giới âm nhạc underground. Hình ảnh chiếc ngai gai góc cao 4m cũng như lời khẳng định về vị trí của nhân vật trong MV ở thế giới này.

Rapper LK (Lil' Knight) tên thật là Nguyễn Quang Hưng, sinh năm 1983, được xem là một trong những người đầu tiên đặt nền móng cho nhạc rap nói riêng và hip hop nói chung tại Việt Nam. Năm 2001, LK đồng thành lập nhóm VietSpiritz. Năm 2010, anh đồng thành lập LadyKillah - nhóm rap đình đám một thời ở Hà Nội với các thành viên như: giám khảo 3 mùa Rap Việt JustaTee, Yanbi, Mr.T, HLV Rap Việt mùa 3 BigDaddy, Emily...

Nam rapper cũng được biết đến khi làm giám khảo King Of Rap và Rap Việt mùa 2, cũng như qua loạt hit: Im lặng, Anh nhớ em nhiều, Người lạ nơi cuối con đường, Imma Heartbreaker, Hà Nội xịn...

Thanh Phi

LK nhận xét thế nào về Đen Vâu, rapper đàn em kém anh về tuổi đời lẫn tuổi nghề nhưng lại hot nhất hiện nay?...