
Không ít những vụ tấn công mạng đã xảy ra liên tiếp tại Việt Nam thời gian gần đây và để lại hậu quả không hề nhỏ. Tuy nhiên, thiệt hại từ các vụ tấn công mạng phụ thuộc rất nhiều vào ý thức An toàn thông tin mạng.Hacker nhắm tới tất cả các mục tiêu sơ hở
Cuối năm 2014, hệ thống các website do VCCorp vận hành bị tấn công. Vụ tấn công có chủ đích, làm tê liệt truy cập đối với toàn bộ hệ thống các website báo chí đối tác của VCCorp đã gây thiệt hại trực tiếp tới hoạt động của các trang báo điện tử, trang thông tin, ảnh hưởng hàng triệu độc giả và người tiêu dùng sử dụng các dịch vụ trực tuyến.
Theo VCCorp, ước tính sơ bộ sau 2 ngày bị tấn công, số tiền VCCorp bị thiệt hại vào khoảng 5 tỷ đồng, , bao gồm tất cả các loại doanh thu như quảng cáo, thương mại điện tử…
 |
Nguy cơ tấn công mạng có thể gây tổn thất nặng nề |
Năm 2016, hệ thống các sân bay lớn tại Việt Nam như Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Sân bay quốc tế Nội Bài, Sân bay quốc tế Đà Nẵng, Sân bay Phú Quốc bị hacker tấn công và để lại nhiều nội dung xúc phạm, xuyên tạc.
Tháng 4/2018, website của ngân hàng Vietcombank bị tấn công. Sự cố xảy ra với trang con của web Vietcombank khi đăng ký email liên kết với tài khoản ngân hàng. Thông tin mô tả trên ảnh bìa của trang con này hiển thị "Đại học Quốc gia Hà Nội" khi được chia sẻ qua Facebook. Hacker để lại hai câu thơ "Trăm năm Kiều vẫn là Kiều/ Sinh viên thi lại là điều tất nhiên".
Mới đây, hồi đầu tháng 10 vừa qua, website của Ngân hàng hợp tác xã Việt Nam (Co-opbank) bị hacker tấn công đòi tiền để chuộc lại dữ liệu.
Thông tin hacker để lại cho thấy, tin tặc có tên là Sogo Nakamoto thông báo sẽ bán 275.000 dữ liệu khách hàng với giá 100.000 USD và người mua phải thanh toán bằng Bitcoin hoặc Bitcoin Cash. Tuy nhiên, đại diện của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opbank) phủ nhận thông tin bị hacker tấn công.
 |
Một giao diện Website của hãng hàng không bị tấn công |
Số liệu thống kê từ Trung tâm ứng cứu sự cố máy tính Việt Nam (VNCERT) cho thấy, chỉ trong năm 2017 năm Internet Việt Nam đã bị đe dọa bởi hơn 10 nghìn vụ tấn công mạng.
Cũng theo VNCERT, 2 tháng đầu năm 2018, Việt Nam ghi nhận hơn 1.500 cuộc tấn công mạng. Trong hơn 15.000 cuộc tấn công mạng đã xảy ra đó, có 962 trường hợp tấn công "deface" - thay đổi giao diện; 324 trường hợp là tấn công "malware" - tấn công bằng mã độc; và 218 trường hợp là tấn công "phishing" - tức tấn công lừa đảo.
Chưa ý thức hết các nguy cơ tấn công mạng
Theo các chuyên gia an ninh mạng, vấn đề bảo mật không có tính tuyệt đối. Ngay cả những quốc gia phát triển, cường quốc trong ngành công nghệ thông tin, bảo mật như Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Trung Quốc,... cũng đều bị hacker tấn công.
Với xu thế phát triển rất mạnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, việc bùng nổ các thiết bị IoT sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị tấn công hoặc bị kẻ xấu lợi dụng để tấn công vào các hạ tầng.
Các mối đe dọa an ninh mạng hiện nay tập trung vào các kỹ thuật phising, DDoS hoặc phát tán các mã độc, mạng máy tính ma,... Hacker tấn công đánh cắp dữ liệu để lấy thông tin nhạy cảm của các tổ chức, cá nhân và mã độc tống tiền (ransomware).
Tuy nhiên, thiệt hại từ các vụ tấn công mạng phụ thuộc rất nhiều vào ý thức An toàn thông tin mạng.
Theo Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông, nhiều người dùng Việt Nam không nhận thức được mức độ nguy hiểm của các hành vi tấn công trên mạng, không trang bị các kiến thức bảo mật cơ bản.
Các hệ thống thông tin trọng yếu, nhất là hàng không, ngân hàng, viễn thông có nguy cơ bị phá hoại nghiêm trọng bởi các cuộc tấn công mạng. Nhưng sự chuẩn bị về hạ tầng, khả năng ứng cứu và ý thức bảo mật của người quản lý hệ thống chưa được quan tâm đúng mức.
 |
Lỗ hổng trong chiến lược an ninh mạng sẽ để lại hậu quả nặng nề |
Thực tế cho thấy nhận thức về đảm bảo an toàn an ninh thông tin mạng chưa đầy đủ. Nguồn nhân lực an toàn thông tin mạng còn mỏng. Theo đánh giá của Cục An ninh mạng, cơ sở hạ tầng viễn thông và công nghệ thông tin của Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu bảo mật thiết yếu, làm gia tăng nguy cơ bị tấn công mạng.
Tất cả các giải pháp an ninh bảo mật tiên tiến sẽ chẳng phát huy được công dụng khi mà người dùng chưa biết cách tự bảo vệ mình.
Trí tuệ nhân tạo sẽ là hàng rào phòng thủ
Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay nơi các cuộc tấn công không ngừng phát triển và bề mặt tấn công nhanh chóng mở rộng, AI đang trở thành một đối thủ mạnh đối với các cuộc tấn công mạng vì nó có thể phát hiện và hành động trên các lộ trình tấn công dựa trên hiểu biết sâu sắc về dữ liệu.
Nghiên cứu cho thấy ba trên bốn (75%) tổ chức ở Châu Á - Thái Bình Dương đã hoặc đang áp dụng, hoặc đang tìm cách áp dụng phương pháp tiếp cận AI để tăng cường bảo vệ an ninh mạng.
Khả năng nhanh chóng phân tích và phản hồi trước số lượng dữ liệu chưa từng có trước đây của AI đang trở thành yếu tố không thể thiếu trong thế giới nơi tần suất, quy mô và mức độ tinh vi của các cuộc tấn công mạng không ngừng tăng.
Một kiến trúc an ninh mạng định hướng bởi AI sẽ thông minh hơn và được trang bị khả năng tiên đoán, cho phép các tổ chức điều chỉnh hoặc tăng cường thế trận an ninh của họ trước khi các vấn đề phát sinh.
AI cũng sẽ cung cấp cho công ty khả năng hoàn thành các nhiệm vụ như xác định cuộc tấn công mạng, loại bỏ mối đe dọa dai dẳng và sửa lỗi, nhanh hơn bất kỳ con người nào có thể làm, khiến nó trở thành một thành phần ngày càng quan trọng trong chiến lược an ninh mạng của bất kỳ tổ chức nào.
Hải Nguyên - Đinh Bạt Tuấn - Trần Thanh Thủy
" alt="Người Việt chưa ý thức hết các nguy cơ tấn công mạng"/>
Người Việt chưa ý thức hết các nguy cơ tấn công mạng
Tan Hooi Ling, một trong hai nhà sáng lập kiêm Giám đốc vận hành (COO) của Grab, đã có buổi trò chuyện với một số phóng viên Việt Nam bên lề sự kiện Startup Việt 2018 do báo VnExpress tổ chức hồi giữa tháng 11. Khác với Anthony Tan - CEO của Grab - được biết nhiều trên truyền thông, bà Tan Hooi Ling chịu trách nhiệm về điều hành nội bộ và phát triển chiến lược cho công ty, do đó ít xuất hiện trước công chúng hơn. Bà Tan Hooi Ling năm nay 34 tuổi, thua người bạn thời học Havard của mình là Anthony Tan 2 tuổi. |
Bà Tan Hooi Ling tại buổi phỏng vấn - Ảnh: H.Đ |
Nói về lý do tài trợ cho một sự kiện khởi nghiệp tại Việt Nam, bà Tan Hooi Ling cho biết Grab quan tâm đến việc thúc đẩy cộng đồng startup phát triển, điều mà 6 - 7 năm trước Grab không nhận được hỗ trợ kiểu này.
“Grab muốn góp một phần công sức, kể cả chia sẻ những sai lầm chúng tôi đã mắc phải để các startup mới tránh lặp lại, hay chia sẻ nền tảng Grab để họ có tiếp cận khách hàng và công nghệ, hay chương trình Grab Ventures.
“Grab mong muốn Việt Nam và Đông Nam Á có thể tiếp tục phát triển cùng nhau. Chúng ta càng chung sức làm việc thì cuộc sống của mọi người càng tốt hơn”, đồng sáng lập Grab chia sẻ.
Dưới đây là phần trả lời của bà Tan Hooi Ling với phóng viên VnExpress, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Zing, ICTnews, VTV.
Sẽ chỉ tập trung vào thị trường Đông Nam Á
Bà có nhắc đến việc “phát triển cùng nhau”. Tại sao? Bà có thể giải thích thêm không?
Định hướng của Grab là cố gắng tìm ra cách phục vụ khách hàng tốt hơn (chúng tôi tiếp cận với hơn 600 - 700 triệu người ở Đông Nam Á) với công nghệ mới, hình thức kinh doanh mới, những cách tiếp cận và giải quyết vấn đề đổi mới mà chúng ta phải gặp hằng ngày.
 |
Những vật dụng và hoạ tiết đậm chất Đông Nam Á tại trụ sở Grab ở Singapore - Ảnh: H.Đ |
Về từ “cùng nhau”, hiện nay nhiều công ty giải quyết vấn đề của họ bằng các cách khác nhau, công ty mới sẽ có giải pháp cách tân, ngay cả các công ty lớn cũng tìm kiếm những giải pháp cách tân. Chúng ta đều tìm cách giải quyết những vấn đề của khách hàng và nếu ta cùng nhau hợp tác để cải thiện cách quyết vấn đề.
Thực tế, đôi khi một số công ty có cách tiếp cận vấn đề khác nhau và không đồng tình với cách của người khác. Điều này hoàn toàn tốt. Chúng tôi muốn tìm kiếm những đối tác hiểu cách tiếp cận của Grab: Nền tảng công nghệ, ưu tiên sự cách tân, luôn coi khách hàng và người tiêu dùng là số 1. Đây là những yếu tố sẽ giúp Việt Nam tiến vào kỉ nguyên 4.0 nhanh hơn so với nếu chỉ tập trung vào các cách làm việc truyền thống.
Tại sao lại là Việt Nam?
Tại sao không phải Việt Nam? Tôi sẽ nói về những gì Grab có và tiếp theo là Việt Nam.
Anthony Tan và tôi sáng lập ra Grab từ lâu, và chúng tôi biết rõ sẽ tập trung vào thị trường Đông Nam Á (ĐNA). Bởi vì tôi đã dành rất nhiều thời gian làm việc tại các công ty toàn cầu, không công ty nào ưu tiên thị trường ĐNA, họ luôn cho rằng ĐNA quá nhỏ, quá khó để cố gắng.
Tôi nghĩ rằng dân số trong độ tuổi làm việc của Việt Nam là ít hơn 45%. Vì các lý do này, họ sẽ cởi mở hơn với các dịch vụ cách tân.
Còn chúng tôi thì nghĩ khác, có hơn 600 triệu người ở ĐNA, đông hơn tổng dân số của Bắc Mỹ, đông hơn EU, và là dân số trẻ hơn rất nhiều. Tôi nghĩ rằng dân số trong độ tuổi làm việc của Việt Nam là ít hơn 45%. Vì các lý do này, họ sẽ cởi mở hơn với các dịch vụ cách tân, cởi mở để đón nhận công nghệ mới, công nghệ di động và cởi mở với việc quên đi quá khứ và tập trung vào tương lai.
Dân số Việt Nam phát triển cùng với công nghệ hiện đại, nhiều công ty lớn đã đến đây và mở dịch vụ (IT, kỹ sư…), chúng tôi đã nhận ra tiềm năng trước đó, và Grab đã mở trung tâm R&D (Nghiên cứu và Phát triển) tại TP. Hồ Chí Minh.
Để trả lời “Tại sao là Việt Nam?”: Một là chúng tôi quan tâm đến ĐNA và Việt Nam là 1 phần quan trọng của ĐNA. Hai là vì dân số, sự cởi mở với sự cách tân, mong muốn giải quyết vấn đề cùng nhau của Việt Nam. Đó là một hành trình tốt cho chúng tôi.
Bà nói nhiều về ĐNA, vậy có bao giờ bà nghĩ về việc mở rộng ra toàn cầu?
Chúng tôi đã được hỏi nhiều lần về vấn đề này. Chúng tôi thường nhận được đề nghị hãy tới Mỹ, tới Nhật, hoặc Úc... Nhiều nước khác nữa. Rất nhiều người từ chính phủ, khách hàng, đối tác đã đề nghị Grab tới giúp họ phát triển.
Nhưng hiện tại, câu trả lời là “Không”. Chúng tôi có niềm tin mạnh mẽ rằng ĐNA có nhiều cơ hội hơn để tăng trưởng. Chúng tôi bắt đầu ở ĐNA vì chính nó. Và chúng tôi vẫn quan tâm rất nhiều về thị trường này.
Một trong những lý do Grab đã có thể phát triển rất nhiều trong vài năm này bởi vì chúng tôi quan tâm đến nơi này. Chúng tôi thuê những người tuyệt vời hiểu được nhu cầu địa phương ở các quốc gia và các thành phố mà chúng tôi phục vụ.
Có quá nhiều đối thủ, cần môi trường cạnh tranh công bằng
Bà có thể kể đối thủ cạnh tranh trong ĐNA?
Quá nhiều.
Bà nghĩ sao về sự xung đột giữa Grab và doanh nghiệp taxi Việt Nam? Như vụ việc gần đây với Vinasun.
 |
Một nhóm tài xế GrabBike, Go-Viet cùng taxi Vinasun chờ khách dưới một trung tâm thương mại - Ảnh: H.Đ |
Tôi chia sẻ một chút về môi trường kinh doanh, việc Grab muốn đạt được điều gì, và tại sao lại có ý kiến khác nhau.
Việt Nam có rất nhiều cơ hội đầu tư vào Cách mạng công nghiệp 4.0, Thủ tướng và Chính phủ đang cố gắng thúc đẩy đưa đất nước vào kỉ nguyên số và công nghệ.
Grab đã cố gắng làm điều tương tự từ 6-7 năm trước đây. Làm cách nào để chúng tôi xây dựng nền tảng công nghệ mở có thể giúp khách hàng tiếp cận với những gì họ cần, họ muốn nhanh hơn, tốt hơn. Đó là nơi chúng tôi bắt đầu.
Và nếu bạn nghĩ về vận tải và taxi. Cách chúng tôi làm là cố gắng cung cấp nền tảng công nghệ đó cho nhiều đối tác nhất có thể.
Các công ty vận tải, hợp tác xã taxi nhiều người trong số họ vẫn làm việc với chúng tôi ngày hôm nay. Và chúng tôi tiếp tục liên hệ để xem những người khác chúng tôi có thể trợ giúp.
Bên cạnh đó, không phải ai cũng đồng ý với cách tiếp cận này. Một số bên vẫn muốn làm việc theo kiểu cũ và muốn bảo vệ mình. Là một công ty đổi mới thực sự, chúng tôi không tin vào các mô hình bảo hộ. Chúng tôi muốn khuyến khích một môi trường cạnh tranh công bằng, nơi khách hàng cuối cùng sẽ chọn những gì tốt nhất cho họ.
Và hãy để càng nhiều tùy chọn cho khách hàng càng tốt mà không cần điều chỉnh bất kỳ trường hợp sử dụng cụ thể nào. Đó là cơ bản những gì chúng tôi quan tâm về môi trường chúng tôi đang hoạt động, tôn trọng mọi khác biệt và những gì Grab cần để tối ưu hóa.
Ngày đầu khởi nghiệp, họ nói chúng tôi “điên”
Những khó khăn ban đầu của Grab khi khởi nghiệp là gì?
Khi Grab bắt đầu, mọi người thấy khó hiểu khi Grab cứ tập trung vào ĐNA. Chúng tôi làm việc cật lực để tìm ra các đối tác tốt hơn, giúp họ hiểu ra tiềm năng.
Các đối tác phản ứng thế nào?
" alt="Đồng sáng lập Grab Tan Hooi Ling: 'Hồi khởi nghiệp, họ nói chúng tôi điên'"/>
Đồng sáng lập Grab Tan Hooi Ling: 'Hồi khởi nghiệp, họ nói chúng tôi điên'