Đấu Trường Máy Tính mùa 6 'Unleash your power – Khai phá tiềm năng'

Ông Tuấn cũng giao Sở Tài chính chủ trì đôn đốc các địa phương và tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh để gửi Cơ quan an ninh điều tra, chậm nhất vào ngày 6/5.

Hồi tháng hai, trước khi bắt, Chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh, cựu chủ tịch Cao Khoa và các cán bộ liên quan đến vụ án của tập đoàn Phúc Sơn, Bộ Công an cũng yêu cầu tỉnh Quảng Ngãi báo cáo về các dự án liên quan tập đoàn này.

">

Đại diện Trung tâm Sơ sinh - Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ: “Chăm sóc trẻ bình thường đã khó, chăm sóc trẻ sinh non còn khó khăn, đòi hỏi tỉ mỉ hơn gấp nhiều lần, tất cả các vật dụng đều phải chọn lựa kỹ, từ cái nhỏ nhất như tăm bông trở đi”. 

Theo các bác sĩ, việc chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân luôn là thử thách vì các bé có sức đề kháng kém dễ kèm theo nhiều bệnh lý. Vì vậy các bác sĩ, nhân viên y tế phải luôn sát sao, chú trọng, thường xuyên, liên tục nắm bắt tình trạng của trẻ. Các dụng cụ, vật dụng chăm sóc cũng đều yêu cầu cao về an toàn, phù hợp với tình trạng sức khỏe của các bé.

Tại sự kiện, nhãn hàng Dr.Papie đã dành tặng 100 sản phẩm nước tắm gội thảo dược Dr.Papie tới các bé sinh non tại bệnh viện. 

Đại diện nhãn hàng, bà Trần Hằng - Giám đốc Marketing chia sẻ: “Chăm sóc trẻ sinh non là hành trình gian nan nhưng ý nghĩa. Với những phần quà nhỏ này, Dr.Papie mong muốn lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng, gửi niềm yêu thương, hy vọng. Công ty cũng mong những trẻ sinh non sẽ luôn khỏe mạnh về thể chất, phát triển về trí tuệ, có một tương lai tươi sáng và hạnh phúc”.

Với thành phần từ thiên nhiên, Nước tắm gội Dr.Papie có độ pH phù hợp, không làm cay mắt bé, các tinh chất sạch chuẩn organic giúp làm sạch nhẹ nhàng, dịu mát da, chăm sóc và bảo vệ làn da bé. Đại diện nhãn hàng mong muốn đây là những món quà ý nghĩa chăm sóc các bé trong những ngày non nớt, nhạy cảm.

Tấn Tài

Đây là sự kiện chào mừng kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hàn Quốc năm 2022 do Đại sứ quán Hàn Quốc và Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam tổ chức. 

BTC hy vọng lễ hội Con đường văn hóa Hàn Quốc cùng Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam sẽ là dịp để kết nối, thắt chặt hơn nữa giao lưu văn hóa giữa hai nước. Lễ hội sẽ mang tới cho người dân Việt Nam một không gian đậm sắc văn hóa Hàn Quốc ngay tại Hà Nội với các chương trình trải nghiệm văn hóa đa dạng như mặc thử hanbok, tìm hiểu về du lịch Hàn Quốc, ẩm thực Hàn Quốc, vòng loại Cuộc thi hát và nhảy K-pop tại Hà Nội (K-pop Lovers Festival), nhảy ngẫu hứng K-pop (K-pop random dance), biểu diễn tái hiện các bài hát K-pop qua giọng hát của nghệ sỹ trẻ Việt Nam (Tần số K-pop Mhz)…..

Đại sứ Hàn Quốc Park Noh-wan chia sẻ: "Tôi hy vọng rằng Lễ hội này sẽ là một món quà nhỏ mang hạnh phúc tới những người dân Việt Nam, đặc biệt là những người đã từng trải quả biết bao khó khăn trong đại dịch". 

Quỳnh An

Với kỷ luật thép, làm ra làm chơi ra chơi, người dân Đức chỉ làm 35 giờ mỗi tuần nhưng nước Đức lại là nơi có năng suất làm việc cao vượt trội so với các quốc gia khác.

Nước Đức đang giữ vai trò là đầu tàu kinh tế ở châu Âu, là quốc gia có nền công nghiệp phát triển bậc nhất thế giới. Điều đặc biệt là họ không làm việc chăm chỉ, cần cù để tạo ra kỳ tích mà nước Đức lại được biết đến với luật bảo về quyền lợi người lao động cực kỳ nghiêm khắc và có thời gian làm việc trung bình ít hơn nhiều so với các quốc gia phát triển khác.

Người Đức chỉ làm 35 giờ mỗi tuần, trung bình mỗi năm họ sẽ được nghỉ phép 24 ngày. Câu hỏi đặt ra là tại sao người Đức làm việc ít mà năng suất cao nhất thế giới? Vì người Đức theo chủ nghĩa hoàn hảo trong sản xuất, họ tự đặt ra kỷ luật cho chính bản thân mình: làm ra làm, chơi ra chơi.

Không facebook trong giờ làm

Trong văn hóa doanh nghiệp của Đức, khi một công nhân làm việc, họ chuyên tâm vào công việc hơn là bất cứ một thứ gì khác. Lướt facebook, tán chuyện với đồng nghiệp và sau đó vẽ lăng nhăng ra giấy khi thấy sếp bước vào phòng đều bị xem là những hành vi không thể chấp nhận đối với người lao động ở Đức.

Khi một người Đức nói họ đang làm việc, điều đó có nghĩa là họ sẽ không làm gì khác ngoài công việc.

Đối với các nước công nghiệp khác, thói quen chuyên tâm công việc có thể được rèn giũa qua người quản lý nhưng đối với người Đức, đây được xem như bản tính vốn có.

Trong bộ phim tài liệu “Hãy biến tôi thành một người Đức” của BBC, một phụ nữ trẻ Đức đã lý giải cú sốc văn hóa mà cô gặp phải trong một chuyến trao đổi công việc ở Anh: “Tôi đến Anh trong một chuyến trao đổi công tác…Tôi ở trong văn phòng và thấy người ta nói chuyện suốt cả buổi về những thứ rất riêng tư, chẳng hạn như tối nay bạn sẽ làm gì, rồi họ uống café suốt cả buổi”. Cô cho biết, tại Đức, Facebook bị cấm sử dụng trong văn phòng. Thậm chí cả những email có nội dung riêng tư cũng không được phép.

Đúng giờ

Đối với người Đức, “đúng giờ” nghĩa là đến sớm hơn 10 phút. Người Đức đúng giờ không chỉ trong công việc mà còn trong đời sống cá nhân, việc “đến trễ” được xem là hành động bất lịch sự và thiếu tôn trọng. Không những con người mà đến phương tiện công cộng ở đất nước này cũng đúng giờ đến từng phút.

Tự giác chấp hành luật

Người Đức chấp hành tuyệt đối các luật lệ, các quy tắc đã đặt ra. Tuy không bị giới hạn tốc độ tối đa được phép lái xe như các nước khác. Nhưng tai nạn dường như rất ít xảy ra bởi người dân tự giác tuân thủ luật lệ, đi đúng làn đường.

Bạn gần như thoải mái khi đi ra ngoài đường dù ngày hay đêm vì trật tự an ninh được đảm bảo tốt, tệ nạn xã hội gần như là hiếm hoi, người dân tự ý thức tuân thủ pháp luật.

Tính tự giác của người Đức cũng được thể hiện ở việc mua vé tàu. Tại Mỹ, bạn phải có thẻ hoặc mua vé mới đi qua cửa để xuống metro được, nhưng ở Đức thì khá thoải mái. Bạn có thể nhảy lên tàu và tự do di chuyển, hên thì thoát, xui thì gặp người kiểm tra và tất nhiên, họ sẽ phạt bạn 40 Euro cho dù vé đó nếu bạn mua chỉ chưa đầy 2 Euro

Người Đức đề cao sự thẳng thắn, rõ ràng trong trao đổi.

Thẳng thắn và rõ ràng

Ngươi Đức nổi tiếng là thẳng thắn và rõ ràng. Các công nhân có thể trực tiếp phản ánh với giám đốc về một sản phẩm,họ sử dụng ngôn ngữ công việc một cách thẳng thắn mà không phải đề cao những ngôn từ văn hoa lịch sự mất thời gian. Chẳng hạn, một người Mỹ sẽ nói: “Thật tuyệt vời nếu anh có thể nộp báo cáo cho tôi trước 3 giờ chiều”. Trong khi đó, một người Đức sẽ nói: “Tôi cần báo cáo trước 3 giờ chiều”.

Tiết kiệm

Người Đức sống xanh và tiết kiệm. Những gì có thể tiết kiệm được, họ sẽ tiết kiệm đến mức tối đa. Không sả nước nhiều, không để điện hay để chế độ "stand by". Đi ăn uống thì không đặt quá nhiều món, thiếu thì đặt thêm chứ không để thừa.

Chơi hết mình

Người Đức làm được chơi được. Nếu trong thời gian làm việc, họ thực sự tập trung và chăm chỉ, thì đến lúc nghỉ ngơi, họ cũng nghỉ ngơi thực sự thoải mái. Việc tách biệt hoàn toàn thời gian chơi và làm giúp họ có cuộc sống cần bằng hơn, không làm việc sau giờ làm giúp họ khỏe khoắn hơn khi quay trở lại công ty.

Chính phủ Đức hiện đang lên kế hoạch cấm gửi các email liên quan đến công việc sau 6 giờ tối để ngăn người sử dụng lao động bóc lột nhân viên của họ.

Nếu trong thời gian làm việc, họ thực sự tập trung và chăm chỉ, thì đến lúc nghỉ ngơi, họ cũng nghỉ ngơi thực sự thoải mái.

Văn hóa công sở rất khác biệt, nên người Đức không cần thiết phải tụ tập với đồng nghiệp sau khi đi làm về. Họ tách biệt giữa công việc và đời tư. Để tận hưởng kỳ nghỉ, hầu hết người Đức có tham gia một Verein (câu lạc bộ) để gặp gỡ và chia sẻ sở thích với mọi người. Sở thích của người Đức xoay quanh thể thao, ca hát, leo núi, … và nhiều loại câu lạc bộ khác nữa.

Người Đức cũng có số ngày nghỉ phép nguyên lương khá nhiều. Trung bình họ được trả nguyên lương 25 – 30 ngày nghỉ trong năm (Luật pháp Đức quy định là 20). Việc kéo dài kỳ nghỉ giúp các gia đình có nhiều thời gian bên nhau và đi chơi thoải mái hơn.

Cho dù những năm có nền kinh tế đi xuống nhưng số tiền họ dành ra để đi du lịch hằng năm vẫn không thay đổi. Các lễ hội văn hóa ở đây cũng thu hút tất cả người dân xuống phố, cởi bỏ vẻ nghiêm khắc để hòa mình vào không khí vui tươi, tưng bừng nơi đây. Các lịch kỷ niệm, ngày hội của họ dường như kín mít lịch trong cả năm.

K. Minh(tổng hợp)

 - Con hẻm cụt trên đường số 21 (P.8 Q. Gò Vấp TP.HCM) vắng lặng. Ở cuối hẻm, một cụ già lưng còng tóc bạc đang ngồi nhặt từng con tép. Cụ cắt đầu, bỏ đuôi. Những con tép nằm gọn trong chảo chuẩn bị cho bữa ăn trưa...

Dường như ở khu vực này không ai không biết cụ. Cụ là Nguyễn Văn Chúm, đã 97 tuổi nhưng hàng ngày vẫn lầm lũi mưu sinh nuôi 2 người con tật nguyền.

Gian nan một mảnh đời

Cụ vừa làm xong gói tép. Từ trong nhà, một phụ nữ bước ra đỡ lấy chảo tép đem vào chế biến. Cụ rửa tay rồi ngả người trên chiếc ghế nghỉ ngơi.

"Hàng chục năm nay như thế rồi anh ạ. Kể từ khi mẹ chúng qua đời, mọi việc từ kiếm ăn đến sinh hoạt cho cả 2 đứa đều một tay tôi lo toan tất cả." Cụ Chúm chậm rãi kể lại.

Cụ Chúm làm tép chuẩn bị bữa ăn trưa

Cụ người miền bắc. Quê tận Hà Đông. Cụ và vợ đùm túm vào nam vào những ngày trước 1954. Rồi bà vợ mất, cụ tục huyền với một người phụ nữ quê ở Mỏ Cày (Bến Tre) sinh ra được 3 người con, 2 gái một trai.

Ít tiền, cụ tìm được một căn nhà sàn nằm trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè cạnh cầu Bông. Ở đó, hàng ngày cụ đạp xe ba bánh chở trên đó nào lò, nào nồi niêu, hấp bánh ướt bán dạo khắp hang cùng ngõ hẹp.

Chị Loan - con gái cụ bị câm điếc - luộc rau

Hai người con gái của cụ thật không may. Người con lớn bị tâm thần. Tuy ở thể trạng nhẹ nhưng chị vẫn không thể lao động được. Người thứ 2, sinh ra đã mang tật câm điếc.

Cuộc sống cứ thế dần trôi. Với chiếc xe ba bánh ngày đêm cụ len lỏi vào tận những khu dân cư lao động bán từng đĩa bánh kiếm tiền về nuôi vợ con. Lúc này, hai cô con gái và cậu con trai còn nhỏ, được mẹ kề cận chăm chút. Cụ chỉ đi bán mọi việc đã có tay bà quán xuyến ...

Cuộc sống cứ như thế thì cũng chẳng có gì phải bàn. Được vài năm chúng lớn lên. Hai cô con gái bệnh tật thì không nói làm gì. Chỉ có thằng con trai càng lớn càng lêu lỏng rồi sa vào nghiện ngập. Nó chết khi chưa đến tuổi thành niên.

Trò chuyện với cụ, chúng tôi không nghĩ mình đang ngồi với một cụ già đã sống gần 1 thế kỷ. Cụ vẫn khỏe. Trí óc cụ minh mẫn. Cụ còn nhớ nhiều chi tiết nhỏ trong cuộc sống.

Chuẩn bị bữa cơm trưa cho cha

"Sau khi đứa con trai chết đi, gia đình chúng tôi gần như suy sụp. Thế nhưng, là người đầu tàu, tôi không thể để đổ vỡ cả một gia đình". Cụ tiếp tục kể cho chúng tôi, cụ đã vực tinh thần vợ con dậy. Phải vui vẻ mà sống. Ngày ngày cụ vẫn đạp xe mưu sinh. Hai cô con gái vẫn trong vòng tay yêu thương của mẹ"

"Có lẽ số tôi nó như thế anh ạ. Không biết kiếp trước tôi có nợ nần gì không mà giờ đây tôi phải trả. Vợ tôi lại qua đời sau một cơn bạo bệnh. Lúc này 2 con tôi cũng đã lớn. Một mình tôi gánh vác tất cả, từ miếng ăn đến giấc ngủ cho các con.

Rồi lệnh giải tỏa nhà sàn ven kênh. Chúng tôi phải chấp hành. Tiền đền bù đủ cho tôi mua một chỗ ở như hiện nay nhưng tồi tệ hơn nhiều. Chúng trống trước hở sau nhưng thôi có chỗ ngã cái lưng là tốt rồi..."

Hai tay hai giỏ

Trò chuyện đến đây thì chị Loan năm nay đã 48 tuổi, người con bị câm điếc của cụ đã nấu cơm xong. Chị ra dấu mời cụ dùng cơm. Bữa cơm thật đạm bạc. Canh rau muống nấu tép và một đĩa rau luộc. 

"Tôi chỉ thích ăn rau. Hôm nào tôi đi ngang chợ tôi cũng mua rau về". Cụ vừa ngồi vào bàn vừa nói. Dường như thói quen của những người miền Bắc vẫn còn nơi cụ. Với tay lấy chai nước để cách đó không xa. "Anh làm với tôi một cốc nhé".

Sắp bánh vào giỏ

Thì ra đó là chai rượu trắng. Tợp một hớp, đậy chai lại, cụ khè một tiếng rồi bưng chén cơm ăn ngon lành. "Thế còn một chị nữa đâu" - Tôi hỏi cụ.

Cụ nói : "Con Thanh nó đã 50 tuổi rồi. Nó bị tâm thần không bao giờ ăn chung với gia đình. Khi nào không còn ai nó mới mò xuống bếp lục tìm cơm. Hiện giờ nó vẫn cứ nằm trên gác...

Bữa cơm qua nhanh. Rót ly nước, cầm cây tăm cụ uống vội rồi bước nhanh ra trước cửa. Ngồi sụp xuống cụ giở tấm bạt lộ ra 2 bao bánh. Cầm 2 chiếc giỏ đến cụ xếp bánh theo từng loại ...

Mấy năm gần đây, xe ba bánh bị cấm. Hơn thế nữa, sức khỏe ngày một yếu nên không thể đạp xe bán bánh như trước. Hàng ngày tôi xách 2 giỏ bánh, gồm bánh tét và bánh giò đi chung quanh khu vực này để bán. Từ 11g trưa tôi xuất phát đi bán cho đến khi nào hết bánh thì về. Các loại bánh này chỉ thích hợp vào mùa mưa. Trời mưa tuy có ướt nhưng được cái nhanh hết. Còn mùa này thì có khi đến 9 - 10g đêm tôi mới về đến nhà.

Lưng còng vẫn xách được 2 giỏ nặng

Lao vào cuộc mưu sinh

Công việc mưu sinh của cụ thật vất vả. Chúng tôi phát hiện ra cụ vào một buổi tối trên đường Cây Trâm. Lúc ấy, hai giỏ bánh cụ còn nặng lắm. Thế mà cụ len lỏi vào các hẻm, chui vào những khu ổ chuột rồi trở ra hai giỏ bánh đã vơi đi phân nửa.

Chúng tôi âm thầm theo cụ. Cụ xách 2 giỏ bánh đi tiếp. Ngang qua một nhà nọ. Có tiếng gọi. Cụ dừng lại. Chị chủ nhà đon đả : "Bác bán hết chưa ? Còn nhiều không ?" Thì ra khách quen của cụ. 

Cụ qua nhiều con đường trong khu vực này với chiều dài phải lên đến gần 20km. Những người ngụ hai bên đường, ai cũng có ít nhất một lần mua bánh của cụ. Chị khách quen mua vài cái bánh giò và một cây bánh tét. "Bánh tét này sang mai con cho mấy đứa nhỏ ăn sáng. Còn bánh giò, tối ông xã làm về khuya cho ổng ăn". Chị nói với cụ bằng giọng nói chân tình như con nói với cha. Có lẽ đó cũng là chút ấm áp trên bước đường gian nạn của cụ. Từ đó, chúng tôi hỏi thăm nhà cụ và đã ghé lại chứng kiến cảnh nhà buồn tẻ như trên.

Bước đi liêu xiêu vào xóm nhỏ

Hai giỏ bánh đã đầy. Tôi xách thử một giỏ. Khá nặng, ước chừng phải 7- 8kg. Nặng như thế mà 2 tay 2 giỏ, ông cụ gần 100 tuổi này mỗi ngày xuôi ngược hàng chục km để kiếm miếng ăn, để nuôi 2 con bệnh tật.

Tôi mở hàng cho cụ, một cây bánh tét và 5 chiếc bánh giò. Chưa biết sẽ ăn thế nào đây nhưng trước mắt giúp đôi tay cụ được nhẹ nhàng hơn.

Cụ chào từ biệt tôi để lên đường. Trong cái nắng cháy da của thời tiết Sài Gòn, cụ bước đi liêu xiêu. Bên tai tôi còn văng vẳng câu nói của cụ: "Nhờ trời đến nay tuổi đã cao nhưng chưa có bệnh tật gì. Nếu lỡ tôi mất đi, 2 đứa con tôi làm sao sống đây ?".

Một chút xót xa. Âu cũng là nỗi nghiệt ngã của một con người !!!

Trần Chánh Nghĩa

Đã hơn 20 năm, người ta mới lại thấy nước Pháp xôn xao với những dự án xây mới hạt nhân: thêm một tổ máy nối lưới cuối năm 2024 cùng ít nhất sáu tổ máy sẽ được xây dựng và đi vào hoạt động trước 2035. Với giá trị lên tới nhiều tỷ euro cho mỗi tổ máy, áp lực khủng khiếp từ nhiều phía (tiến độ, việc siết chặt các chỉ số an toàn, sự chống đối của các tổ chức bài hạt nhân, quan điểm chia rẽ về hạt nhân của các đồng minh châu Âu), Tập đoàn Điện lực Pháp đối diện với những bài toán không dễ tìm ra lời giải...

Từ góc nhìn của một người trong ngành năng lượng, tôi vẫn theo sát những biến chuyển trong nước về Quy hoạch điện, đặc biệt liên quan đến điện hạt nhân. Tại phiên chất vấn chiều 12/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã đề xuất cấp có thẩm quyền và được đồng ý về chủ trương tái khởi động điện hạt nhân.

Từ kinh nghiệm trong ngành hạt nhân trên 10 năm ở Pháp, tôi ủng hộ điện hạt nhân như một giải pháp tối ưu giúp Việt Nam đạt an ninh năng lượng và hoàn thành mục tiêu Net Zero. Mặt khác, tôi đủ lý tính để biết rằng lựa chọn ấy không hề dễ dàng, chỉ nói một chữ có hay không, không thể mang nguyên câu chuyện của Pháp, Trung Quốc hay Mỹ áp vào hoàn cảnh Việt Nam. Rất nhiều điều kiện cần và đủ phải được đem ra để cân nhắc.

Định hướng quy hoạch ngành điện là vấn đề cần thảo luận và thống nhất đầu tiên.

Khi tôi hoàn thành luận án Tiến sĩ, vào năm 2016, với chủ đề nghiên cứu liên quan đến tuổi thọ nhà máy hạt nhân, cũng là lúc Việt Nam quyết định gác lại dự án Điện hạt nhân tại Ninh Thuận. Thời điểm ấy, tôi đã tiếc nuối nghĩ rằng đó là sự lãng phí lớn. Nhưng khi đã đi xa thêm và hiểu sâu hơn về điện hạt nhân, tôi hiểu quyết định năm 2016 của Chính phủ là khó khăn nhưng cần thiết. Đặt trong bối cảnh ngành hạt nhân toàn cầu lao đao vì cú sốc thảm họa sóng thần - hạt nhân năm 2011 tại Fukushima (Nhật Bản) mà chưa có lời giải thấu đáo, thực sự rất mạo hiểm nếu khởi công xây dựng nhà máy hạt nhân khi Việt Nam chỉ có một đội ngũ kỹ thuật non trẻ mới được đào tạo và còn thiếu khung pháp lý và kinh nghiệm xử lý khủng hoảng hạt nhân.

Nhưng khi mà tốc độ tăng trưởng tiếp tục duy trì ở mức 6-7% hàng năm, cùng với việc tham gia Công ước Paris và tiến tới mục tiêu Net Zero, dự án điện hạt nhân lại được đặt lên bàn thảo luận như một điều tất yếu, dù Quy hoạch điện VIII đã được thông qua thiếu vắng dạng năng lượng đặc thù này. Câu hỏi đặt ra là: Làm sao tránh được quyết định đáng tiếc của dự án Ninh Thuận 2016?

Với tác động lên nhiều mặt của cuộc sống, điện hạt nhân là một cam kết dài hơi của Chính phủ, của các Bộ ban ngành và của toàn dân. Về mặt kỹ thuật, bên cạnh các yếu tố liên quan trực tiếp đến việc xây lắp, vận hành, an toàn hạt nhân, việc điều chỉnh lại cơ cấu điện cũng cần được xem xét chi tiết trong Quy hoạch điện sửa đổi. Với khả năng linh hoạt và công suất lớn trên diện tích đất hạn chế, điện hạt nhân có thể trở thành nguồn cấp điện nền vững chắc, xả thải CO2 cực thấp, hỗ trợ cho các dạng năng lượng tái tạo có tính biến động cao.

Hạt nhân, dù phục vụ hoàn toàn cho mục đích dân sự và hòa bình, vẫn nằm trong mối ràng buộc phức tạp của địa chính trị thế giới. Câu chuyện về Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu và số 9 thế giới, trong khói lửa xung đột Ukraina và Nga; hay về nhà máy điện hạt nhân Bataan-I của Philippines khởi công năm 1976, với tổng kinh phí lên đến 10% GDP cả nước, nhưng không thể sản xuất được một kWh điện nào vì những rắc rối về pháp lý... là những bài học lịch sử không thể quên.

Một mặt, tính ổn định chính trị cao của Việt Nam là một lợi thế lớn trong việc phát triển điện hạt nhân. Mặt khác, vị thế và quan hệ đối ngoại của Việt Nam với các nước sẽ ít nhiều thay đổi với việc hiện diện của điện hạt nhân trước các vấn đề như: đấu thầu và chọn thầu xây dựng nhà máy hạt nhân, sự hiện diện của đội ngũ chuyên gia hạt nhân, nguồn cung Uranium với một số ít nước sở hữu, liên hệ với Ủy ban Năng lượng Hạt nhân quốc tế (IAEA) liên quan đến việc đảm bảo an toàn hạt nhân...

Vật lực là yếu tố quan trọng khác, bởi chi phí là một trong những trở ngại lớn nhất ngăn điện hạt nhân trở thành "hoàn hảo". Đặc biệt, chi phí đầu tư ban đầu cực lớn với thời gian thi công tương đối dài là những bài toán mà Việt Nam phải đối mặt khi đưa điện hạt nhân vào cơ cấu điện. Nếu chọn tổ máy cỡ lớn công suất 1600 MW của Pháp với tiêu chuẩn an toàn tối ưu nhất, chi phí xây dựng có thể lên đến 10 tỷ USD (tương đương gần 3% GDP năm 2023 của Việt Nam), với tổng thời gian thi công trên dưới 90 tháng. Với chi phí đầu tư ban đầu khổng lồ ấy, việc cân đối ngân sách công cùng với điều chỉnh giá điện trong quá trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân và sau khi đưa điện hạt nhân hòa lưới điện là một bài toán kinh tế nhiều biến số. Cần nhấn mạnh rằng, việc thay thế nhiệt điện than giá rẻ bằng các dạng năng lượng tiên tiến và phát thải thấp như điện hạt nhân hay điện tái tạo sẽ kéo giá điện lên đáng kể. Giá thành các mặt hàng cũng sẽ tăng theo, tạo những xáo động nhất định trong cơ cấu kinh tế. Việc lựa chọn các tổ máy hạt nhân cỡ nhỏ thế hệ III (SMR - small modular reactor) cũng là một giải pháp tốt có thể xem xét đến với nhiều lợi thế: chi phí đầu tư ban đầu nhỏ, tận dụng được hiệu ứng dây chuyền để giảm thời gian và giá thành...

Một trong những lợi thế của điện hạt nhân là công suất lớn trên một diện tích đất tập trung. Thế nhưng, địa điểm được chọn để xây dựng nhà máy điện hạt nhân cũng phải đạt những tiêu chuẩn ngặt nghèo: tính ổn định nền đất, nước làm mát, thiên tai, dân cư... Ninh Thuận được lựa chọn không hề ngẫu nhiên. Có điều, khi dự án dừng lại năm 2016, vùng đất đắc địa được chọn đã chuyển đổi sang những mục đích khác nhau. Việc trở lại vùng đất ấy hay tiến hành quan trắc để tìm ra một điểm trú chân mới cho nhà máy điện hạt nhân vẫn là câu hỏi cần có lời đáp trong thời gian sớm nhất.

Thứ ba là vấn đề nhân lực. Với nhà máy điện hạt nhân tại Đà Lạt cùng bề dày của ngành nghiên cứu hạt nhân, Việt Nam có những nền tảng nhất định về khoa học cơ bản để phát triển điện hạt nhân. Thêm nữa, những cán bộ kỹ thuật được đào tạo tiền dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2016 là một bước đệm đáng giá của nước ta. Những kiến thức họ đã được đào tạo và phần nào sử dụng trong những cơ quan khác nhau liên quan đến hạt nhân từ 2016 đến nay sẽ rất có ích cho việc phát triển đội ngũ kế cận.

Mặt khác, việc khởi động lại các hợp tác quốc tế là chìa khóa giúp Việt Nam tự chủ nguồn nhân lực trên con đường dài phát triển điện hạt nhân. Không chỉ gói gọn trong chuyên ngành vật lý hạt nhân, rất nhiều ngành học khác liên quan đều cần được đẩy mạnh hợp tác quốc tế và điều chỉnh theo hướng liên quan đến hạt nhân: cơ học chất rắn và chất lỏng, hóa học, hệ thống điện, xây dựng...

Với bề dày lịch sử trong ngành điện hạt nhân cùng những kinh nghiệm quý báu được cập nhật theo những tiêu chuẩn an toàn mới nhất, Pháp, Mỹ, Hàn Quốc, Nga, Trung Quốc đều có thể trở thành đối tác chiến lược cho những hợp tác này. Cần lưu ý rằng, việc lựa chọn quốc gia để gửi người đi đào tạo phụ thuộc vào đối tác được chọn để xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở nước ta. Bởi bên cạnh những kiến thức nền tảng chung, mỗi dạng nhà máy hạt nhân lại có những đặc điểm riêng biệt và những tiêu chuẩn an toàn đặc thù, dẫn tới những yêu cầu khác nhau cho đội ngũ kỹ sư.

Còn một chặng đường dài nữa, với những vấn đề hóc búa phải giải quyết, để điện hạt nhân trở thành một phần của Quy hoạch điện sửa đổi, nhưng tôi tin lựa chọn ấy của Chính phủ là đúng đắn và cần thiết để tiến tới phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Phạm Tuấn Hiệp