Tổng thống Mỹ Joe Biden rời phòng sau khi phát biểu về việc làm và nền kinh tế tại Nhà Trắng, Washington, ngày 7/4/2021. Ảnh: Reuters
Theo tác giả, chưa bao giờ có một vị tổng thống Mỹ nào liên kết chặt chẽ các khoản đầu tư trong nước với vị thế toàn cầu của Mỹ - và bây giờ ông Joe Biden đang hành động dựa trên niềm tin đó.
Tổng thống Biden đã đảm bảo không ai bỏ lỡ mối liên hệ với Trung Quốc khi ông đưa ra đề xuất chi tiêu cho cơ sở hạ tầng trong tuần này, mà ông gọi là "khoản đầu tư lớn nhất duy nhất vào việc làm của người Mỹ kể từ Thế chiến 2".
"Các bạn cho rằng, Trung Quốc đang chờ đợi để đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số này hoặc vào nghiên cứu và phát triển? Tôi cam đoan với các bạn là họ không đang như vậy đâu, mà họ đang dựa vào nền dân chủ Mỹ tiến quá chậm, quá hạn chế và quá chia rẽ để theo kịp tốc độ… Chúng ta phải cho cả thế giới thấy. Điều quan trọng hơn là chúng ta phải chứng tỏ nền dân chủ của mình đang hoạt động và chúng ta có thể đoàn kết vì những điều lớn lao", ông lập luận.
Các quan chức chính quyền Biden nói rằng họ đang rút ra một số bài học: Đừng bị phân tâm bởi những lời chỉ trích trên truyền hình cáp về kế hoạch của bạn, đừng để các nhà kinh tế ném đá, đừng trông chờ vào sự ủng hộ của lưỡng đảng, và đừng đặt tầm nhìn của bạn quá thấp.
Lần đầu tiên Tổng thống Biden chứng tỏ ông muốn thông qua Kế hoạch giải cứu người Mỹ trị giá 1,9 nghìn tỷ USD, được thông qua vào đầu tháng 3, đến mức nào. Đây là một trong những dự luật kích thích kinh tế lớn nhất mà người Mỹ từng thấy. Nó nhiều hơn so với những gì mà phe Cộng hòa hoặc nhiều nhà kinh tế, cho là cần thiết nhưng ông Biden đã nhận được sự ủng hộ qua lá phiếu.
Sau đó, tuần này, ông lại đưa ra kế hoạch chi tiêu 2,3 nghìn tỷ đôla cho cơ sở hạ tầng. Xác định hạng mục bao gồm mọi thứ, từ cầu cống và mạng lưới băng thông rộng đến chi tiêu cho người già và giáo dục trẻ nhỏ.
Sai lầm mà nhiều người chỉ trích Tổng thống Biden là họ chỉ tập trung vào những con số quay cuồng — thay vì vào chính trị. Tất cả những khoản tiền hàng nghìn tỷ này ít hơn khoản tiền trả trước của ông để đảm bảo vị trí của Mỹ trên thế giới, vị trí của ông trong lịch sử và sự tái cử của đảng Dân chủ. Trong ngắn hạn, điều đó có nghĩa là người Mỹ nhìn thấy kết quả đủ để đảm bảo cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2022.
Ở góc nhìn đó, điều mà với những người bảo thủ có thể là kinh tế học liều lĩnh dường như lại là chính trị thận trọng đối với nhóm Biden. Ở một số khía cạnh, những gì Tổng thống Biden đang làm là tận dụng vận may của chính ông. Mặc dù Biden đã phải chịu rất nhiều bất hạnh trong cuộc đời, cả về cá nhân và chính trị, các ngôi sao đã liên kết với nhau kể từ khi ông đắc cử.
Sự hồi phục từ đại dịch Covid trong năm 2021 là điều chắc chắn xảy ra, nhưng việc quản lý chặt chẽ phân phối vắc-xin của chính quyền Biden đã thúc đẩy quá trình này và vị thế chính trị của ông. Tuần trước, ông Biden đã lùi thời hạn cuối cùng để tất cả người lớn đủ điều kiện tiêm ngừa Covid-19 tới ngày 19/4.
Kinh tế phục hồi trong năm nay cũng là điều chắc chắn. Tuy nhiên, nhưng theo dự đoán của IMF, các biện pháp kích thích của chính quyền Biden có khả năng dẫn đến mức tăng trưởng 6,4% trong năm nay, cao nhất kể từ năm 1984 và sau đó là 3,5% vào năm 2022.
Vẫn còn phải xem 4 nghìn tỷ USD có thể mua được bao nhiêu động lực kinh tế và chính trị. Tuy nhiên, Jamie Dimon của J.P. Morgan cho rằng vắc-xin và chi tiêu thâm hụt có thể khiến nền kinh tế Mỹ bùng nổ (có thể kéo dài đến hết năm 2023), nghĩa là qua mốc bầu cử giữa kỳ, thời điểm mà đội ngũ của ông Biden biết rằng chiến thắng sẽ rất quan trọng cho các mục tiêu lớn hơn của họ.
Thật khó để biết điều này sẽ có tác động thế nào đến Trung Quốc, nhưng cho đến nay, cuộc cạnh tranh giữa Bắc Kinh và Washington đã gay gắt ngay từ những tuần đầu của chính quyền Biden.
Du khách quốc tế đến Trung Quốc trong những năm qua đã nhận thấy sự tin tưởng ngày càng tăng của giới chức ở Bắc Kinh vào sự trỗi dậy của nước này và sự suy giảm không thể tránh khỏi của Mỹ. Nhiều hành động của Trung Quốc ở trong nước và trên thế giới phản ánh sự tự tin rằng họ có thể hành động với chi phí khiêm tốn mà không bị trừng phạt.
Trung Quốc cũng đánh cược rằng, vì nhiều đồng minh và đối tác giá trị nhất của Mỹ - Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức và Liên minh châu Âu nói chung - coi Trung Quốc là đối tác thương mại số một, họ sẽ không muốn tham gia bất kỳ mục tiêu chung nào chống lại Bắc Kinh.
Sự trao đổi của hai bên trong cuộc gặp trực tiếp ở Alaska vừa qua càng cho thấy khó khăn như thế nào để quản lý một mối quan hệ ngày càng gay gắt.
Có lẽ lý do thuyết phục nhất để Tổng thống Biden kết hợp các mục tiêu trong nước và quốc tế, là ông có nhiều khả năng tìm thấy sự đồng thuận chính trị xung quanh nhu cầu đối đầu với Trung Quốc hơn là tự tìm kiếm bất kỳ kế hoạch chi tiêu nào của mình.
Thanh Hảo
Ông Biden đề xuất chi tiêu quân sự ‘khủng’ để đối phó Trung Quốc
Tổng thống Mỹ Joe Biden sắp đề xuất chi tiêu quốc phòng lên tới 715 tỷ USD, nhằm chống lại ‘thách thức hàng đầu’ từ Trung Quốc.
Trực tiếp bóng đá Man City vs Southampton, vòng 9 Ngoại hạng Anh
Trực tiếp bóng đá Man City vs Southampton, vòng 9 Ngoại hạng Anh 2024/25 trên sân Etihad, diễn ra lúc 21h ngày 26/10 (giờ Việt Nam)." alt="Kết quả bóng đá Arsenal 4" />
Tuy nhiên, 4 tháng sau, khi Taliban tổng tấn công quốc gia Nam Á nhanh hơn và tàn nhẫn hơn nhiều so với dự kiến, những rủi ro chính trị mới đối với ông Biden dần xuất hiện. Giới chức Mỹ đang chạy đua để sơ tán những người Afghanistan từng hỗ trợ quân đội Mỹ và có thể trở thành mục tiêu trả đũa của Taliban. Họ đồng thời phải tính đến viễn cảnh gấp rút sơ tán 4.000 người Mỹ tại đại sứ quán ở thủ đô Kabul.
Theo báo New York Times, mối đe dọa về một cuộc xâm chiếm của Taliban cùng những rủi ro mới đối với các nhân viên và đồng minh của Washington tại quốc gia Nam Á có thể khiến những người Mỹ vốn ít chú ý đến Afghanistan suốt nhiều năm qua phải xét lại quan điểm của mình, đặc biệt nếu phe Cộng hòa khuếch đại thông điệp về sự thất bại của Washington.
Brian Katulis, chuyên gia nghiên cứu dư luận về chính sách đối ngoại tại Trung tâm tiến bộ Mỹ giải thích, người dân tại xứ sở cờ hoa hiện vẫn tập trung vào các vấn đề như Covid-19 hay kinh tế và không mấy quan tâm đến việc Taliban đã chiếm được những thành phố xa lạ như Kunduz. Tuy nhiên, điều đó có thể thay đổi nếu xảy ra một loạt diễn biến khủng khiếp ở Afghanistan.
Phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 10/8, ông Biden khẳng định "không hối hận" về quyết định của mình, đồng thời lưu ý Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ chính phủ và các lực lượng an ninh của Afghanistan. Song, ông cũng lưu ý "họ (người Afghanistan) phải tự chiến đấu cho mình".
Các quan chức trong chính quyền Biden đã nhiều lần bày tỏ hy vọng rằng, các cuộc đàm phán giữa Taliban và Chính phủ Afghanistan có thể mang đến một giải pháp hòa bình mà không cần đến một tiểu vương quốc Taliban ở Kabul như đòi hỏi của phong trào này. Nhưng triển vọng về các cuộc thương lượng thành công đang nhanh chóng mờ nhạt dần.
Dẫu vậy, theo một số người ủng hộ rút quân, ông Biden không cần lo lắng về mặt chính trị vì quyết định của ông đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng, kể cả từ các nhóm cựu chiến binh đa dạng về tư tưởng chính trị.
Nhiều nghị sĩ Cộng hòa phản đối các cuộc phiêu lưu quân sự ở nước ngoài và ủng hộ việc rút quân hoàn toàn khỏi Afghanistan, điều cựu Tổng thống Donald Trump từng cam kết lần đầu tiên vào năm ngoái khi đạt thỏa thuận với Taliban. Theo thỏa thuận, nhóm này đã ngưng các cuộc tấn công lực lượng Mỹ và bắt đầu các cuộc hòa đàm với Chính phủ Afghanistan.
Quyết định của ông Trump và ông Biden đều tương đồng với dư luận trong nước. Các cuộc khảo sát ý kiến suốt nhiều năm đã chỉ ra rằng, đa số người Mỹ ủng hộ việc rút khỏi Afghanistan, trong đó phần lớn tán thành rút lui hoàn toàn hoặc duy trì lực lượng đồn trú nhỏ hơn hiện nay.
Ngoài ra, cựu Tổng thống Trump được cho ít có khả năng lên án người kế nhiệm về vấn đề này. Chính ông Trump lúc còn đương chức đã thúc ép các tướng tăng tốc rút quân khỏi Afghanistan. Hồi tháng 4 vừa qua, ông cũng tái nhắc lại quan điểm này khi công kích Hạ nghị sĩ Cộng hòa Liz Cheney "hiếu chiến, muốn ở lại Trung Đông và Afghanistan thêm 19 năm nữa".
Mike Pompeo, ngoại trưởng trong chính quyền ông Trump cũng gọi quyết định rút quân là "điều đúng đắn phải làm", dù trước đó ông từng nhiều lần chỉ trích chính quyền ông Biden yếu kém về chính sách đối ngoại.
Tuy nhiên, khi Chính phủ Afghanistan được Washington hậu thuẫn ở Kabul lâm nguy, một số chính khách Cộng hòa, chẳng hạn như Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ đang gia tăng chỉ trích nhắm vào Tổng thống Biden. McConnell cáo buộc chính quyền ông Biden "thiếu kế hoạch cụ thể" và quyết định dựa vào "sự mơ tưởng".
Kate Kizer, giám đốc chính sách của nhóm chống can thiệp Win Without War bày tỏ lo ngại rằng, một số thành viên trong nhóm hoạch định chính sách ở Washington từng chứng kiến Iraq rơi vào hỗn loạn sau khi Mỹ rút quân, có thể nhanh chóng thúc ép chính phủ tái can thiệp.
Chuyên gia Katulis nói, ông có thể hình dung áp lực đòi Mỹ trở lại Afghanistan, nhiều năm sau khi cựu Tổng thống Barack Obama miễn cưỡng tái điều lực lượng trở lại Iraq vì tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bắt đầu bắt giữ và xử tử các con tin Mỹ. Chuyên gia này nhận định, viễn cảnh ấy nhiều khả năng sẽ chỉ xảy ra sau một biến cố tồi tệ. Còn hiện tại, người Mỹ quan tâm tới việc làm, thoát khỏi đại dịch và phát triển cơ sở hạ tầng hơn.
Tuấn Anh
Mỹ rút quân, Taliban thần tốc chiếm 2/3 Afghanistan
Lực lượng chính phủ Afghanistan sụp đổ nhanh hơn nhiều những gì các lãnh đạo quân đội Mỹ dự đoán cách đây vài tháng khi Tổng thống Joe Biden quyết định rút toàn bộ quân khỏi nước này.
" alt="Thách thức từ quyết định rút Mỹ khỏi Afghanistan của Joe Biden" />
Trên đây là đánh giá của Frederick Kempe, một nhà báo nổi tiếng và là CEO của Hội đồng Atlantic về các vấn đề toàn cầu, trong một bài viết tên trang CNBC.
Video bàn thắng Al Nassr 1-1 Al Hilal (pen 4-5)
Lần cuối cùng Barcelonađến thăm Công quốc Monaco, quốc gia hướng ra Địa Trung Hải có diện tích nhỏ thứ hai thế giới (sau Vatican), với vẻ đẹp say lòng người, họ là đội bóng xuất sắc nhất thế giới.
