Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, để giáo dục phát triển mạnh và bền vững cần rất nhiều yếu tố, như nguồn nhân lực, chương trình đào tạo, công tác quản trị, quản lý; tài chính và ngân sách,... Trong đó, tài chính và ngân sách là một trong những yếu tố trụ cột quan trọng, tạo tiền đề cho giáo dục phát triển.

Tại phiên họp, nhóm nghiên cứu của Học viện Tài chính đề xuất hướng để nâng hiệu lực chi ngân sách nhà nước cho giáo dục. Đó là, cần quy định và ràng buộc trách nhiệm cụ thể của các cơ quan quản lý ngành giáo dục ở trung ương và địa phương trong việc tham mưu, phối hợp tham gia cùng với cơ quan tài chính, cơ quan kế hoạch và đầu tư trong quá trình quản lý NSNN chi cho giáo dục.

Nhóm nghiên cứu cũng cho rằng cần duy trì quy mô chi ở mức 20% tổng chi cân đối NSNN của quốc gia. Tuy nhiên, cần xác định tỷ lệ chi cho giáo dục phù hợp với chi NSNN ở từng địa phương.

Đồng thời, cần điều chỉnh cơ cấu chi NSNN cho giáo dục giữa các bậc học; xây dựng tiêu chí ưu tiên phân bổ chi đầu tư cho ngành giáo dục tại địa phương; nâng cao chất lượng thiết kế và tăng cường giám sát, đánh giá các chương trình mục tiêu đầu tư cho lĩnh vực giáo dục.

Thảo luận tại phiên họp, nhấn mạnh khối đại học có ba trụ cột là đào tạo, nghiên cứu và tư vấn chính sách cho Nhà nước và địa phương, PGS Hoàng Thị Thuý Nguyệt (Học viện Tài chính) đề xuất cần tăng chi NSNN cho giáo dục đại học trong bối cảnh 4.0.

Tăng đầu tư cho giáo dục đại học cũng là đề xuất của GS Nguyễn Lân Dũng, đặc biệt là đầu tư cho nghiên cứu, ít nhất là những ngành thực hành. Bởi theo ông đây chính là giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, chất lượng đầu ra.

Cần công khai tài chính như 1 doanh nghiệp?

Song, một số ý kiến cho rằng, cần có thêm nghiên cứu cho việc phân bổ chi ngân sách, bởi cấp học nào cũng cần đầu tư thích đáng.

Để đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả chi ngân sách, PGS Thuý Nguyệt cũng cho rằng, rất cần thiết minh bạch hoá các nguồn lực từ ngân sách và xã hội cho giáo dục, đây đồng thời là căn cứ để lập kế hoạch trung và dài hạn.

Đồng quan điểm, TS Lê Trường Tùng (ĐH FPT) nhấn mạnh, trong giáo dục thường ngại nói đến tài chính, nhưng không thể phủ nhận đây là điều kiện quan trọng quyết định chất lượng của hệ thống giáo dục. Theo đó, tài chính không đơn thuần là sử dụng ngân sách nhà nước, mà bao gồm cả học phí và vốn của nhà đầu tư. Thực tiễn của các trường ĐH lớn ở nước ngoài hầu hết đều phải công khai tài chính hàng năm như một doanh nghiệp.

GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, để đảm bảo hiệu lực và hiệu quả chi NSNN, ngành giáo dục cần đóng vai trò chủ yếu trong dự toán, phân bổ, quyết toán ngân sách từ trung ương đến địa phương.

Ông Lê Quốc Tiến, Giám đốc Sở GD-ĐT Hải Phòng thì đề xuất cần có cơ sở dữ liệu ngành của 63 tỉnh, thành; liên tục cập nhật chi ngân sách hàng năm, qua đó cung cấp được bức tranh toàn hệ thống giáo dục, là căn cứ để ra quyết sách và lập kế hoạch.

Hải Nguyên

Đại học Việt Nam duy nhất vào top 1.000 thế giới

ĐH Quốc gia Hà Nội là đại diện Việt Nam có tên trong top 801-1000 bảng xếp hạng đại học thế giới THE năm 2021.

Đề xuất được đưa ra tại phiên họp chuyên đề về Chính sách tài chính trong giáo dục của Hội đồng Quốc gia giáo dục và Phát triển nhân lực diễn ra mới đây (24/9).

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, để giáo dục phát triển mạnh và bền vững cần rất nhiều yếu tố, như nguồn nhân lực, chương trình đào tạo, công tác quản trị, quản lý; tài chính và ngân sách,... Trong đó, tài chính và ngân sách là một trong những yếu tố trụ cột quan trọng, tạo tiền đề cho giáo dục phát triển.

Tại phiên họp, nhóm nghiên cứu của Học viện Tài chính đề xuất hướng để nâng hiệu lực chi ngân sách nhà nước cho giáo dục. Đó là, cần quy định và ràng buộc trách nhiệm cụ thể của các cơ quan quản lý ngành giáo dục ở trung ương và địa phương trong việc tham mưu, phối hợp tham gia cùng với cơ quan tài chính, cơ quan kế hoạch và đầu tư trong quá trình quản lý NSNN chi cho giáo dục.

Nhóm nghiên cứu cũng cho rằng cần duy trì quy mô chi ở mức 20% tổng chi cân đối NSNN của quốc gia. Tuy nhiên, cần xác định tỷ lệ chi cho giáo dục phù hợp với chi NSNN ở từng địa phương.

Đồng thời, cần điều chỉnh cơ cấu chi NSNN cho giáo dục giữa các bậc học; xây dựng tiêu chí ưu tiên phân bổ chi đầu tư cho ngành giáo dục tại địa phương; nâng cao chất lượng thiết kế và tăng cường giám sát, đánh giá các chương trình mục tiêu đầu tư cho lĩnh vực giáo dục.

Thảo luận tại phiên họp, nhấn mạnh khối đại học có ba trụ cột là đào tạo, nghiên cứu và tư vấn chính sách cho Nhà nước và địa phương, PGS Hoàng Thị Thuý Nguyệt (Học viện Tài chính) đề xuất cần tăng chi NSNN cho giáo dục đại học trong bối cảnh 4.0.

Tăng đầu tư cho giáo dục đại học cũng là đề xuất của GS Nguyễn Lân Dũng, đặc biệt là đầu tư cho nghiên cứu, ít nhất là những ngành thực hành. Bởi theo ông đây chính là giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, chất lượng đầu ra.

Cần công khai tài chính như 1 doanh nghiệp?

Song, một số ý kiến cho rằng, cần có thêm nghiên cứu cho việc phân bổ chi ngân sách, bởi cấp học nào cũng cần đầu tư thích đáng.

Để đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả chi ngân sách, PGS Thuý Nguyệt cũng cho rằng, rất cần thiết minh bạch hoá các nguồn lực từ ngân sách và xã hội cho giáo dục, đây đồng thời là căn cứ để lập kế hoạch trung và dài hạn.

Đồng quan điểm, TS Lê Trường Tùng (ĐH FPT) nhấn mạnh, trong giáo dục thường ngại nói đến tài chính, nhưng không thể phủ nhận đây là điều kiện quan trọng quyết định chất lượng của hệ thống giáo dục. Theo đó, tài chính không đơn thuần là sử dụng ngân sách nhà nước, mà bao gồm cả học phí và vốn của nhà đầu tư. Thực tiễn của các trường ĐH lớn ở nước ngoài hầu hết đều phải công khai tài chính hàng năm như một doanh nghiệp.

GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, để đảm bảo hiệu lực và hiệu quả chi NSNN, ngành giáo dục cần đóng vai trò chủ yếu trong dự toán, phân bổ, quyết toán ngân sách từ trung ương đến địa phương.

Ông Lê Quốc Tiến, Giám đốc Sở GD-ĐT Hải Phòng thì đề xuất cần có cơ sở dữ liệu ngành của 63 tỉnh, thành; liên tục cập nhật chi ngân sách hàng năm, qua đó cung cấp được bức tranh toàn hệ thống giáo dục, là căn cứ để ra quyết sách và lập kế hoạch.

Hải Nguyên

Đại học Việt Nam duy nhất vào top 1.000 thế giới

ĐH Quốc gia Hà Nội là đại diện Việt Nam có tên trong top 801-1000 bảng xếp hạng đại học thế giới THE năm 2021.

Điểm chuẩn ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM năm 2020 cụ thể như sau: 

Điểm chuẩn ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM năm 2020

Trước đó, ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, cho biết thống kê có 65.710 nguyện vọng đăng ký xét tuyển vào trường, trong đó có 14.373 là nguyện vọng 1.

Với chỉ tiêu xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT 2020 là 5.000 chỉ tiêu, tỷ lệ chọi đối với nguyện vọng 1 vào Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM là 1 chọi 2,8.

Năm nay điểm nhận hồ sơ xét tuyển của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật dao động từ 16 đến 26 điểm. Ngành có điểm nhận hồ sơ cao nhất là Robot và Trí tuệ nhân tạo với 26 điểm. 

Các ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô, Công nghệ thông tin, Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, Kinh doanh Quốc tế và Sư phạm Tiếng Anh nhận hồ sơ xét tuyển từ 23,5 điểm.

Ông Đỗ Văn Dũng cho hay, sau khi điều chỉnh tổng số nguyện vọng đăng ký vào trường tăng thêm 8.000 nguyện vọng so với trước đó. Số lượng nguyện vọng 1 và nguyện vọng 2 tăng nên điểm chuẩn vào Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM sẽ cao hơn điểm nhận hồ sơ xét tuyển từ 1 đến 3 điểm.

Lê Huyền

Điểm chuẩn Trường ĐH Kinh tế TP.HCM năm 2020

Trường ĐH Kinh tế TP.HCM công bố điểm chuẩn theo phương thức xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT 2020.

Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM vừa công bố điểm chuẩn năm 2020 xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT.

Điểm chuẩn ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM năm 2020 cụ thể như sau: 

Điểm chuẩn ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM năm 2020

Trước đó, ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, cho biết thống kê có 65.710 nguyện vọng đăng ký xét tuyển vào trường, trong đó có 14.373 là nguyện vọng 1.

Với chỉ tiêu xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT 2020 là 5.000 chỉ tiêu, tỷ lệ chọi đối với nguyện vọng 1 vào Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM là 1 chọi 2,8.

Năm nay điểm nhận hồ sơ xét tuyển của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật dao động từ 16 đến 26 điểm. Ngành có điểm nhận hồ sơ cao nhất là Robot và Trí tuệ nhân tạo với 26 điểm. 

Các ngành Công nghệ kỹ thuật ô tô, Công nghệ thông tin, Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, Kinh doanh Quốc tế và Sư phạm Tiếng Anh nhận hồ sơ xét tuyển từ 23,5 điểm.

Ông Đỗ Văn Dũng cho hay, sau khi điều chỉnh tổng số nguyện vọng đăng ký vào trường tăng thêm 8.000 nguyện vọng so với trước đó. Số lượng nguyện vọng 1 và nguyện vọng 2 tăng nên điểm chuẩn vào Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM sẽ cao hơn điểm nhận hồ sơ xét tuyển từ 1 đến 3 điểm.

Lê Huyền

Điểm chuẩn Trường ĐH Kinh tế TP.HCM năm 2020

Trường ĐH Kinh tế TP.HCM công bố điểm chuẩn theo phương thức xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT 2020.

Cô giáo khi không đứng lớp thì... đứng bếp

Cô Liên đang chuẩn bị nấu một mẻ dầu dừa. Ảnh: Nguyễn Thảo

Có mặt ở nhà cô giáo Trần Ngọc Liên lúc 1 giờ chiều ngày thứ Năm. Lúc này, cô Liên và chồng đang chuẩn bị nấu mẻ dầu dừa 40kg. Các công việc xay dừa, lọc lấy nước đã được hoàn thành vào buổi sáng. Buổi chiều, phải mất 4 tiếng ngồi khuấy liên tục thì mẻ dầu dừa mới được tách thành công thành 4 lít dầu.

Trong một trạng thái chia sẻ trên Facebook, cô Liên nói vui: “Khi không đứng lớp thì cô giáo làm gì? Xin thưa là đứng bếp!”

Cô Liên đứng bếp không phải để nấu ăn cho gia đình, mà để làm mứt, để nấu dầu dừa đem bán. Phòng khách nhà cô Liên có riêng một kệ tủ để trưng bày những sản phẩm mà cô Liên đang bán: dầu dừa, tinh bột nghệ, mầm đậu nành, mứt cam… Ngoài ra, trong tủ lạnh luôn có sẵn nem chua, bánh bột lọc để khách gọi là có.

“Cứ mùa nào thứ ấy, mình bán tạp nham đủ cả. Có thứ mình tự làm, có thứ lấy buôn về bán. Mình bán online, chủ yếu cho bạn bè, đồng nghiệp, người quen” – cô Liên chia sẻ.

Hiện tại, công việc “tay phải” của cô Liên là giáo viên dạy Văn ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyện quận Nam Từ Liêm.

Tốt nghiệp khoa Ngữ văn, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, cô Liên đứng bục giảng đã được 14 năm, từng dạy qua 4 trường công lập, dân lập đủ cả. Hiện tại, cô Liên vẫn đang dạy hợp đồng, tuần dạy 16 tiết với mức thu nhập hơn 3 triệu đồng/ tháng.

“Năm ngoái tiền công dạy 1 tiết là 45 nghìn, năm nay tăng lên 50 nghìn. Bọn mình vẫn nói vui là 1 nghìn/ phút. Giá đó là đã cao hơn so với nhiều trường công lập khác. Bọn mình cũng có thể dạy tăng cường thêm mỗi tuần vài tiết ở trường nhưng cũng chỉ thêm được vài trăm nghìn một tháng. Thường thì mình không dạy thêm ở trường, có em nào cần phụ đạo hay ôn thi thì đến nhà cô, cô phụ đạo miễn phí”.

Cô Liên còn bán cả nem chua, bánh bột lọc... Ảnh: Nguyễn Thảo

Tham gia vào câu chuyện, chồng cô Liên chia sẻ rằng môi trường giáo dục nhạy cảm, phức tạp. Hai vợ chồng thường nói với nhau, thay vì đi dạy thêm cũng chẳng thêm được bao nhiêu tiền thì chọn kiếm tiền bằng cách khác.

Mỗi tuần cô có tiết dạy trong 4 ngày, 3 ngày còn lại ở nhà. Đang mùa dừa, mỗi tuần cô Liên làm 2 mẻ dầu dừa để bán với giá 150 nghìn/100ml. Đến giáp Tết, cả nhà lại tập trung làm mứt dừa đủ các vị. “Năm ngoái mình bán được đến vài tạ mứt dừa thành phẩm” – cô Liên kể.

Hỏi về thu nhập từ bán hàng online, cô giáo dạy Văn cười bảo: “Vẫn nói vui là nghề tay trái nuôi nghề tay phải. Nếu chỉ trông chờ vào lương đi dạy thì không đủ sống, chưa kể nuôi 3 đứa con. Cũng có thời kỳ mình ‘chạy sô’ dạy hết trường này đến trường kia. Nếu để có mức thu nhập 10 triệu/ tháng từ đi dạy thì đi từ sáng đến tối, không còn thời gian nào cho gia đình. Còn bây giờ mình dạy ít nhưng bù lại, mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

Cô Liên cùng chồng nấu dầu dừa một tuần 2 mẻ. Ảnh: Nguyễn Thảo

'Thà lấy công nhân còn hơn lấy giáo viên'

Sống ở thủ đô, cô Liên chọn bán hàng online để kiếm thêm thu nhập thì ở một ngôi trường làng ở tỉnh Hưng Yên, cô Hương chọn công việc tư vấn viên cho một hãng bảo hiểm.

Tốt nghiệp khoa Sư phạm Văn - Địa, Trường Cao đẳng Sư phạm Hưng Yên năm 2000, cô Hương trở thành giáo viên dạy Văn cấp 2 đã 18 năm nay.

“Thời kỳ của mình, mọi thứ vẫn còn dễ dàng. Thi đỗ trường sư phạm vẫn còn rất quý. Ra trường, mình được đi dạy ngay. 6 tháng sau được vào biên chế mà không phải đi cửa trước cửa sau gì. Công việc nói chung là rất thuận lợi, lương lên đều đặn, bây giờ đang chuẩn bị lên bậc 7. Nhưng 18 năm đi dạy, bây giờ lương mới được gần 7 triệu, trừ các khoản phí hàng tháng thì còn 6,3-6,4 triệu”.

“Ngày xưa mới ra trường, chị yêu nghề lắm,. Bây giờ cuộc sống khó khăn, nên dù vẫn yêu nghề nhưng vẫn phải dành thời gian làm những công việc khác để sống. Nếu như chỉ hít không khí mà sống được thì ai cũng yêu nghề cả. Nhưng mình có phải là thánh thần đâu. Còn con cái, gia đình…”

Chị Hương kể, cách đây 5 năm, chị đã tập tọe đi học nghề may để làm thêm ở nhà, nhưng công việc này chiếm rất nhiều thời gian nên chị nghỉ. Sau đó, chị bén duyên với nghề tư vấn viên bảo hiểm đã được 4 năm nay.

“Công việc này cũng vất vả nhưng không gò bó thời gian. Ngày thường thì đi dạy, cuối tuần thì làm bảo hiểm. Mình kiêm luôn cả việc đi thu phí khách hàng, nên có lương cứng 1,5 triệu/ tháng. Ngoài ra, thu nhập theo khả năng của mình. Những tháng hè, có thời gian làm, có tháng thu nhập tới 7-8 triệu/ tháng hoặc cao hơn. Nhưng những tháng bận ôn thi cho học sinh thì chỉ được 1,5-2 triệu”.

Chị Hương nói, từ khi có công việc làm thêm, tuy vất vả một chút nhưng có thêm thu nhập nuôi con, đầu tư thêm cho con học hành. Chồng chị cũng là viên chức, lương 4-5 triệu/ tháng. Nếu không đi làm thêm, thu nhập hai vợ chồng chỉ vỏn vẹn chục triệu, trong khi phải nuôi 2 đứa con – một đứa lớp 10, một đứa lớp 5.

Chị Hương thừa nhận, công việc “tay trái” đang là cứu cánh của kinh tế gia đình chị.

Dù ở thủ đô hay ở quê, cả chị Liên và chị Hương đều chia sẻ, việc giáo viên đi làm thêm bây giờ rất phổ biến. Người thì bán hàng online, người bán mỹ phẩm, bảo hiểm…

“Có bạn học Toán tin hệ đại học ra, bây giờ đi dạy thuê cho tiểu học. Tuần dạy 3-4 buổi, chiều về làm ở xưởng may, nhận lương theo sản phẩm. Có giáo viên trường mình ra trường 15 năm rồi, học lên đại học rồi, vẫn dạy hợp đồng, không dám lấy vợ. Có cô giáo dạy 10 năm chưa được vào biên chế, vẫn chưa chồng con gì”.

“Bây giờ lấy vợ người ta cũng chọn người có công việc ổn định. Thà lấy công nhân còn hơn lấy giáo viên. Các cô đi dạy lương 2-3triệu/ tháng thì không bằng lương công nhân. Chạy vào biên chế thì mất một số tiền rất lớn, nên nghề này khó lập gia đình kể cả nam lẫn nữ”.

Nhưng nhiều giáo viên vẫn chấp nhận dạy hợp đồng lương 2-3 triệu/ tháng, hè không có lương, chỉ vì tiếc công học hành. “Ngày xưa đi học thì giáo viên là nghề mơ ước, còn bây giờ nhiều giáo viên cảm thấy ân hận khi chọn nghề. Nếu được quyền chọn lại, cũng chưa chắc mình đã chọn nghề này”.

Không chỉ chuyện thu nhập, đa số giáo viên cảm thấy buồn về nghề của mình vì những áp lực và nỗi buồn khác. “Giáo dục gần đây nổi tiếng quá. Mặc dù mình không tham gia vào những câu chuyện đó, nhưng nó làm mình buồn. Mình thấy bị xúc phạm nhiều lắm”.

Chia sẻ về chuyện áp lực, thu nhập, chị Hương chua xót kết luận: “Ngày xưa mà biết như thế này thì chọn nghề khác cho con cái đỡ vất vả”.

Nguyễn Thảo

Tăng lương giáo viên, miễn học phí THCS: "Cần có lộ trình"

 Ban soạn thảo Dự án Luật Giáo dục sửa đổi cho biết sẽ tiếp tục thực hiện chính sách ưu tiên về lương nhà giáo và miễn học phí THCS vì đây là chính sách nhân văn, thể hiện sự quan tâm tới giáo dục.

 - Chưa có một khảo sát chính thức thống kê số lượng giáo viên đang phải làm thêm nghề tay trái để trang trải cuộc sống. Nhưng đã có vài trăm lượt bình luận tích cực chia sẻ về công việc làm thêm của mình trong một “status” chạm đến nỗi buồn của họ trên một diễn đàn dành cho giáo viên.

Cô giáo khi không đứng lớp thì... đứng bếp

Cô Liên đang chuẩn bị nấu một mẻ dầu dừa. Ảnh: Nguyễn Thảo

Có mặt ở nhà cô giáo Trần Ngọc Liên lúc 1 giờ chiều ngày thứ Năm. Lúc này, cô Liên và chồng đang chuẩn bị nấu mẻ dầu dừa 40kg. Các công việc xay dừa, lọc lấy nước đã được hoàn thành vào buổi sáng. Buổi chiều, phải mất 4 tiếng ngồi khuấy liên tục thì mẻ dầu dừa mới được tách thành công thành 4 lít dầu.

Trong một trạng thái chia sẻ trên Facebook, cô Liên nói vui: “Khi không đứng lớp thì cô giáo làm gì? Xin thưa là đứng bếp!”

Cô Liên đứng bếp không phải để nấu ăn cho gia đình, mà để làm mứt, để nấu dầu dừa đem bán. Phòng khách nhà cô Liên có riêng một kệ tủ để trưng bày những sản phẩm mà cô Liên đang bán: dầu dừa, tinh bột nghệ, mầm đậu nành, mứt cam… Ngoài ra, trong tủ lạnh luôn có sẵn nem chua, bánh bột lọc để khách gọi là có.

“Cứ mùa nào thứ ấy, mình bán tạp nham đủ cả. Có thứ mình tự làm, có thứ lấy buôn về bán. Mình bán online, chủ yếu cho bạn bè, đồng nghiệp, người quen” – cô Liên chia sẻ.

Hiện tại, công việc “tay phải” của cô Liên là giáo viên dạy Văn ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyện quận Nam Từ Liêm.

Tốt nghiệp khoa Ngữ văn, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, cô Liên đứng bục giảng đã được 14 năm, từng dạy qua 4 trường công lập, dân lập đủ cả. Hiện tại, cô Liên vẫn đang dạy hợp đồng, tuần dạy 16 tiết với mức thu nhập hơn 3 triệu đồng/ tháng.

“Năm ngoái tiền công dạy 1 tiết là 45 nghìn, năm nay tăng lên 50 nghìn. Bọn mình vẫn nói vui là 1 nghìn/ phút. Giá đó là đã cao hơn so với nhiều trường công lập khác. Bọn mình cũng có thể dạy tăng cường thêm mỗi tuần vài tiết ở trường nhưng cũng chỉ thêm được vài trăm nghìn một tháng. Thường thì mình không dạy thêm ở trường, có em nào cần phụ đạo hay ôn thi thì đến nhà cô, cô phụ đạo miễn phí”.

Cô Liên còn bán cả nem chua, bánh bột lọc... Ảnh: Nguyễn Thảo

Tham gia vào câu chuyện, chồng cô Liên chia sẻ rằng môi trường giáo dục nhạy cảm, phức tạp. Hai vợ chồng thường nói với nhau, thay vì đi dạy thêm cũng chẳng thêm được bao nhiêu tiền thì chọn kiếm tiền bằng cách khác.

Mỗi tuần cô có tiết dạy trong 4 ngày, 3 ngày còn lại ở nhà. Đang mùa dừa, mỗi tuần cô Liên làm 2 mẻ dầu dừa để bán với giá 150 nghìn/100ml. Đến giáp Tết, cả nhà lại tập trung làm mứt dừa đủ các vị. “Năm ngoái mình bán được đến vài tạ mứt dừa thành phẩm” – cô Liên kể.

Hỏi về thu nhập từ bán hàng online, cô giáo dạy Văn cười bảo: “Vẫn nói vui là nghề tay trái nuôi nghề tay phải. Nếu chỉ trông chờ vào lương đi dạy thì không đủ sống, chưa kể nuôi 3 đứa con. Cũng có thời kỳ mình ‘chạy sô’ dạy hết trường này đến trường kia. Nếu để có mức thu nhập 10 triệu/ tháng từ đi dạy thì đi từ sáng đến tối, không còn thời gian nào cho gia đình. Còn bây giờ mình dạy ít nhưng bù lại, mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

Cô Liên cùng chồng nấu dầu dừa một tuần 2 mẻ. Ảnh: Nguyễn Thảo

'Thà lấy công nhân còn hơn lấy giáo viên'

Sống ở thủ đô, cô Liên chọn bán hàng online để kiếm thêm thu nhập thì ở một ngôi trường làng ở tỉnh Hưng Yên, cô Hương chọn công việc tư vấn viên cho một hãng bảo hiểm.

Tốt nghiệp khoa Sư phạm Văn - Địa, Trường Cao đẳng Sư phạm Hưng Yên năm 2000, cô Hương trở thành giáo viên dạy Văn cấp 2 đã 18 năm nay.

“Thời kỳ của mình, mọi thứ vẫn còn dễ dàng. Thi đỗ trường sư phạm vẫn còn rất quý. Ra trường, mình được đi dạy ngay. 6 tháng sau được vào biên chế mà không phải đi cửa trước cửa sau gì. Công việc nói chung là rất thuận lợi, lương lên đều đặn, bây giờ đang chuẩn bị lên bậc 7. Nhưng 18 năm đi dạy, bây giờ lương mới được gần 7 triệu, trừ các khoản phí hàng tháng thì còn 6,3-6,4 triệu”.

“Ngày xưa mới ra trường, chị yêu nghề lắm,. Bây giờ cuộc sống khó khăn, nên dù vẫn yêu nghề nhưng vẫn phải dành thời gian làm những công việc khác để sống. Nếu như chỉ hít không khí mà sống được thì ai cũng yêu nghề cả. Nhưng mình có phải là thánh thần đâu. Còn con cái, gia đình…”

Chị Hương kể, cách đây 5 năm, chị đã tập tọe đi học nghề may để làm thêm ở nhà, nhưng công việc này chiếm rất nhiều thời gian nên chị nghỉ. Sau đó, chị bén duyên với nghề tư vấn viên bảo hiểm đã được 4 năm nay.

“Công việc này cũng vất vả nhưng không gò bó thời gian. Ngày thường thì đi dạy, cuối tuần thì làm bảo hiểm. Mình kiêm luôn cả việc đi thu phí khách hàng, nên có lương cứng 1,5 triệu/ tháng. Ngoài ra, thu nhập theo khả năng của mình. Những tháng hè, có thời gian làm, có tháng thu nhập tới 7-8 triệu/ tháng hoặc cao hơn. Nhưng những tháng bận ôn thi cho học sinh thì chỉ được 1,5-2 triệu”.

Chị Hương nói, từ khi có công việc làm thêm, tuy vất vả một chút nhưng có thêm thu nhập nuôi con, đầu tư thêm cho con học hành. Chồng chị cũng là viên chức, lương 4-5 triệu/ tháng. Nếu không đi làm thêm, thu nhập hai vợ chồng chỉ vỏn vẹn chục triệu, trong khi phải nuôi 2 đứa con – một đứa lớp 10, một đứa lớp 5.

Chị Hương thừa nhận, công việc “tay trái” đang là cứu cánh của kinh tế gia đình chị.

Dù ở thủ đô hay ở quê, cả chị Liên và chị Hương đều chia sẻ, việc giáo viên đi làm thêm bây giờ rất phổ biến. Người thì bán hàng online, người bán mỹ phẩm, bảo hiểm…

“Có bạn học Toán tin hệ đại học ra, bây giờ đi dạy thuê cho tiểu học. Tuần dạy 3-4 buổi, chiều về làm ở xưởng may, nhận lương theo sản phẩm. Có giáo viên trường mình ra trường 15 năm rồi, học lên đại học rồi, vẫn dạy hợp đồng, không dám lấy vợ. Có cô giáo dạy 10 năm chưa được vào biên chế, vẫn chưa chồng con gì”.

“Bây giờ lấy vợ người ta cũng chọn người có công việc ổn định. Thà lấy công nhân còn hơn lấy giáo viên. Các cô đi dạy lương 2-3triệu/ tháng thì không bằng lương công nhân. Chạy vào biên chế thì mất một số tiền rất lớn, nên nghề này khó lập gia đình kể cả nam lẫn nữ”.

Nhưng nhiều giáo viên vẫn chấp nhận dạy hợp đồng lương 2-3 triệu/ tháng, hè không có lương, chỉ vì tiếc công học hành. “Ngày xưa đi học thì giáo viên là nghề mơ ước, còn bây giờ nhiều giáo viên cảm thấy ân hận khi chọn nghề. Nếu được quyền chọn lại, cũng chưa chắc mình đã chọn nghề này”.

Không chỉ chuyện thu nhập, đa số giáo viên cảm thấy buồn về nghề của mình vì những áp lực và nỗi buồn khác. “Giáo dục gần đây nổi tiếng quá. Mặc dù mình không tham gia vào những câu chuyện đó, nhưng nó làm mình buồn. Mình thấy bị xúc phạm nhiều lắm”.

Chia sẻ về chuyện áp lực, thu nhập, chị Hương chua xót kết luận: “Ngày xưa mà biết như thế này thì chọn nghề khác cho con cái đỡ vất vả”.

Nguyễn Thảo

Tăng lương giáo viên, miễn học phí THCS: "Cần có lộ trình"

 Ban soạn thảo Dự án Luật Giáo dục sửa đổi cho biết sẽ tiếp tục thực hiện chính sách ưu tiên về lương nhà giáo và miễn học phí THCS vì đây là chính sách nhân văn, thể hiện sự quan tâm tới giáo dục.