"Mỗi người có cấu trúc giải phẫu khác nhau, vì thế size túi ngực được lựa chọn cần phù hợp và kỹ thuật tạo khoang đặt túi của bác sĩ phải tuân theo các cột mốc quy định trong giải phẫu, nếu vượt quá sẽ dẫn đến những biến chứng sớm và biến chứng muộn như thông khe, tụt túi, giả bao xơ, co thắt bao xơ…", bác sĩ Vũ nhấn mạnh.

Hậu quả khi chọn size túi ngực không phù hợp

Đa phần chị em lựa chọn size túi ngực theo hình mẫu mình mong muốn hơn nhìn vào thể trạng hiện tại của mình. Nếu bác sĩ không tư vấn dựa vào cấu trúc giải phẫu mà đi theo mong muốn của khách hàng sẽ dẫn đến một số hậu quả thường gặp như sau:

Thông khe:mỗi người có cấu trúc xương lồng ngực khác nhau như lồng ngực lồi ở giữa (lồng ngực có hình dạng ức gà), lồng ngực lõm ở giữa, cân bằng. Vì thế, kỹ thuật tạo khoang đặt túi cần chính xác từng cột mốc giải phẫu đảm bảo túi ngực nằm đúng vị trí đã định vị qua đường vẽ trước phẫu thuật.

Chị em có cấu trúc lồng ngực lõm có nguy cơ thông khe cao, tư thế nằm túi ngực đỗ về phía trong, nếu tạo khoang quá sát với mục đích tạo khe ngực, hoặc khoang to rộng nhiều so với túi, sẽ dẫn đến tình trạng túi ngực gây áp lực vào cực trong, qua thời gian dẫn đến biến chứng thông khe.

"Với kỹ thuật tạo khoang bằng phương pháp phẫu tích điểm kết hợp dual plane có chuyển mặt phẳng khoang giúp phẫu thuật viên hạn chế biến chứng như trên", bác sĩ Vũ nhấn mạnh.

Tụt túi:đây là biến chứng muộn thường xảy ra 1 năm sau nâng ngực. Dấu hiệu nhận biết tụt túi là túi ngực dịch chuyển xuống dưới, nếp lằn dưới vú hoặc nằm dưới đầu ti, núm vú cao bất thường hoặc hướng lên trên báo hiệu túi ngực đã di chuyển, cực trên ngày càng xẹp và cực dưới đầy, chiều dài cực dưới dài hơn cực trên gây mất cân xứng bầu ngực.

Một trong những nguyên nhân gây tụt túi là đặt size túi ngực lớn tạo áp lực xuống cực dưới, đồng thời do kỹ thuật tạo khoang đặt túi của phẫu thuật viên không chính xác, vị trí đặt sai mặt phẳng. Nếu cực dưới khoang đặt túi không tạo hình đúng cách nó có thể bị thay đổi dưới sức nặng và áp lực từ túi ngực kích thước lớn, khiến túi độn bị rơi xuống.

Bác sĩ Vũ cho hay, với phương pháp phẫu tích mù bằng đường nách (Blunt Dissection) sẽ không tạo hình cực dưới bằng kỹ thuật dual plane và tạo hình khoang đặt túi chính xác so với phương pháp phẫu tích điểm.

Giả bao xơ, co thắt bao xơ (ngực cứng sau phẫu thuật):theo bác sĩ Vũ, đây là biến chứng thường gặp nhiều sau phẫu thuật nhưng nhiều chị em không biết.

Biểu hiện dễ nhận biết là vòng 1 cứng sau phẫu thuật và không mềm, ngực cứng hơn qua thời gian. Nguyên nhân do đặt túi không phù hợp với kích thước khoang dẫn đến túi ngực bị bó tạo nên áp lực làm cho ngực cứng, đa phần do kỹ thuật tạo khoang đặt túi không chính xác.

Vì thế, chị em và phẫu thuật viên cần lựa chọn size túi ngực phù hợp và tạo khoang đặt túi đúng với kích thước size túi tạo sự mềm mại cho vòng 1 sau khi đặt túi.

Kỹ thuật tạo hình khoang chính xác bằng dao siêu âm

Dao siêu âm Ultrasonic surgical scalpel với chức năng đốt - hàn - cắt cầm máu tốt, không làm tổn thương mô trong lần sử dụng đầu tiên, mang lại hiệu quả tối ưu, kết hợp với phương pháp phẫu tích điểm bằng mắt thường hoặc màn hình nội soi giúp quá trình tạo hình khoang đặt túi chính xác từng milimet.

Ngoài ra, kinh nghiệm thực hiện nhiều ca phẫu thuật xử lý biến chứng giúp bác sĩ thao tác nhanh chóng, chính xác, giúp chị em khắc phục biến chứng đặt size túi quá to, đồng thời hạn chế thấp nhất có thể nguy cơ tái phát sau phẫu thuật.

Hạ size túi ngực phụ thuộc vào nhiều yếu tố

Với những khách hàng đặt size túi ngực kích thước lớn, sau khi gặp biến chứng đa phần có mong muốn tháo túi không đặt lại hoặc hạ size. Với phương án tháo túi không đặt lại, tùy vào cơ địa co giãn của da, thời gian đặt túi ngực quá dài sẽ ảnh hưởng đến kích thước vòng 1 sau tháo túi có thể hoặc không thể trở về trạng thái ban đầu trước khi đặt túi.

Với trường hợp hạ size túi ngực, bác sĩ đánh giá dựa trên tình trạng hiện tại, mong muốn của khách hàng, trong lúc phẫu thuật kiểm tra tình trạng khoang đặt túi để có thể quyết định chọn size túi phù hợp. Nhiều trường hợp khoang đặt túi quá rộng, phẫu thuật không thể tạo hình lại khoang nhỏ so với mong muốn của khách hàng.

Bác sĩ Vũ khuyến cáo, chị em khi hạ size túi ngực cần lắng nghe theo tư vấn của bác sĩ dựa theo tình trạng hiện tại của mình để đạt kết quả thẩm mỹ tối ưu.

Nhược điểm tạo khoang bằng phương pháp phẫu tích mù trong nâng ngực

Phương pháp phẫu tích mù (Blunt Dissection) nâng ngực bằng đường nách và sử dụng dao đốt điện thường có một số nhược điểm như: thường dẫn đến nguy cơ chảy máu cao, chấn thương mô, tiết dịch nhiều trong khoang ngực và khó áp dụng tốt được kỹ thuật dual plane, khó khăn trong quá trình phẫu thuật tạo hình cực trong - ngoài được chính xác, hầu như không thể xử lý các biến chứng như bao xơ, thông khe, tụt túi, giả bao xơ và co thắt bao xơ…

Xu hướng đặt size túi ngực nhỏ

Đa số các bạn trẻ hiện nay có sở thích ngực vừa vặn với cơ thể, tự nhiên và mềm mại hơn. Lối sống lành mạnh, tập luyện thể thao, xu hướng thời trang khoe đường cong cơ thể ảnh hưởng đến tiêu chí lựa chọn túi ngực của giới trẻ.

"Việc đặt size túi nhỏ, tạo hình khoang phù hợp giúp hạn chế những biến chứng sau thẩm mỹ. Ứng dụng dao mổ siêu âm Ultrasonic surgical scalpel mang lại nhiều giá trị trong phẫu thuật nâng ngực như mức độ chính xác cao trong quá trình tạo khoang, lành thương nhanh, xuất viện sau 8 tiếng, không cần uống thuốc giảm đau và kháng sinh sau mổ, hạn chế biến chứng", bác sĩ Vũ cho biết.

Chiều 23/10, chị N. được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị đến nay.

Lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, ngay khi bệnh nhân đến, bỏ qua mọi thủ tục hành chính, các bác sĩ chuyển thẳng chị N. đến khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc.

Lúc này, tim chị N. giảm động gần toàn bộ, chẩn đoán viêm cơ tim cấp, biến chứng loạn nhịp...

Ngay lập tức, các bác sĩ vừa đặt máy tạo nhịp tạm thời và thực hiện kỹ thuật ECMO-VA (oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể) cho bệnh nhân.

Chị N. được cho thở máy, duy trì thuốc vận mạch, điều chỉnh toan, an thần, giảm đau, giãn cơ, kháng sinh, điều trị loạn nhịp, tăng sức co bóp cơ tim, lọc máu liên tục.

Bệnh nhân cũng được thay huyết tương do tình trạng suy gan nặng, tắc mật, điều trị nội khoa tích cực, dinh dưỡng hỗ trợ, tập vật lý trị liệu,...

Sau 5 ngày được can thiệp ECMO, sức khỏe chị N. dần cải thiện, tim co bóp tốt, đều nhịp.

Sau 7 ngày nhập viện, bệnh nhân được ngưng can thiệp ECMO, cai máy thở, rút ống nội khí quản.

"Ngày 4/11, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định, nhịp tim trở về gần như bình thường, các cơ quan dần ổn định. Sự phục hồi ngoạn mục của bệnh nhân đã mang lại niềm vui rất lớn cho tập thể y, bác sĩ bệnh viện", bác sĩ Dương Thiện Phước, Trưởng khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc, nói.

Tuy nhiên, đến nay cơ chế bệnh sinh, nguyên nhân gây bệnh chưa sáng tỏ, có quá nhiều phương pháp điều trị. Lấy ví dụ với bệnh phổ biến nhất hiện nay là trĩ, chúng ta chưa có phương pháp nào mang tính chất hoàn hảo, mỗi phương pháp có ưu điểm, nhưng cũng có nhược điểm. 

Theo PGS Cường, bệnh lý vùng hậu môn - trực tràng là một trong những bệnh lý thường gặp trong cuộc sống hiện nay.

Các nghiên cứu cho thấy, ung thư đại trực tràng chiếm 10% các bệnh về ung thư, bệnh trĩ ảnh hưởng hơn 50% dân số, rò hậu môn hơn 25% dân số, đại tiện không tự chủ trên 24% dân số, đau hậu môn 4-18% dân số, táo bón mạn tính 14-28% dân số.

Phần lớn các bệnh lý này (trừ ung thư) thường không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng gây đau nhức, khó chịu, lo âu cho người bệnh, làm giảm khả năng làm việc và tham gia các hoạt động xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. 

"Nếu không được phát hiện sớm, chẩn đoán điều trị đúng và kịp thời, bệnh sẽ biến chứng trở nên trầm trọng và nguy hiểm. Hiện nay, bệnh lý hậu môn trực tràng đang được điều trị hiệu quả bằng kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền, điều trị nội khoa, phẫu thuật, thủ thuật và vật lý trị liệu...", PGS Cường nhấn mạnh.

Ngoài ra, các kỹ thuật ít xâm lấn và thủ thuật đã được áp dụng giúp giảm thiểu đau đớn, rút ngắn thời gian hồi phục cho bệnh nhân. Chẳng hạn như phẫu thuật nội soi và sử dụng robot cắt polyp, sử dụng laser giảm kích thước búi trĩ, thắt trĩ bằng vòng cao su, điều trị trĩ bằng quang đông hồng ngoại, tiêm xơ…

Nhiều người ngại đi khám vì bệnh ở vùng "khó nói"

Lối sống không lành mạnh, thói quen sinh hoạt không khoa học, ăn uống không đảm bảo vệ sinh, không đúng giờ, thường xuyên ăn đồ cay nóng, ăn ít chất xơ trong thời gian dài là những yếu tố nguy cơ làm thay đổi mô hình bệnh tật, khiến tỷ lệ mắc bệnh tăng cao.

Đặc biệt, với sự phát triển của cuộc sống hiện đại, áp lực của công việc, gia đình, xã hội ngày càng cao khiến tỷ lệ mắc các bệnh này ngày một gia tăng và có xu hướng trẻ hóa.

"Bản thân tôi làm bác sĩ chuyên ngành về hậu môn trực tràng đôi khi còn ngại chia sẻ vì đây được gọi là những bệnh ở vùng kín, huống chi là những người ngoài ngành, nhất là các bạn trẻ. Vì thế, họ thường tự tìm thông tin về bệnh trên mạng và tự chữa.

Thực tế, tôi đã gặp nhiều trường hợp hoại tử toàn bộ vùng hậu môn, thậm chí phải làm hậu môn nhân tạo chỉ vì tự chữa theo cách trên mạng. Đây là điều rất đáng tiếc", PGS Cường nhấn mạnh. 

Vì thế, bác sĩ khuyên khi xuất hiện các triệu chứng như táo bón, đi ngoài ra máu, đau bụng, tiêu chảy, sưng, đau vùng hậu môn, ngứa hậu môn, búi trĩ sưng phồng quanh hậu môn…, người bệnh cần đi khám để được phát hiện sớm bệnh và xử trí kịp thời. 

Để AI trở thành "vệ sĩ" cho sức khỏe của bạn

Trung tâm Tầm soát Công nghệ cao NURA là thành quả từ sự hợp tác chiến lược giữa Fujifilm - Tập đoàn hàng đầu thế giới về công nghệ y tế và Trung tâm Y khoa Nhật Bản T-Matsuoka - đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tầm soát và phát hiện sớm ung bướu, đột quỵ theo chuẩn Nhật.

Ông Nguyễn Huy Tuấn, CEO của NURA khẳng định NURA không chỉ đơn thuần là trung tâm y tế, mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa tinh hoa công nghệ tiên tiến và y học hiện đại. NURA hướng tới mục tiêu nâng cao ý thức và hình thành thói quen chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ cho người dân Việt Nam.

"Chúng tôi nỗ lực để mang tới những dịch vụ chăm sóc sức khỏe chủ động, với sự trợ giúp đắc lực từ AI giúp phát hiện sớm và bác sĩ có thể đưa phác đồ điều trị kịp thời những căn bệnh hiểm nghèo", ông Tuấn chia sẻ.

Trung tâm NURA Việt Nam được trang bị các thiết bị y tế chẩn đoán hình ảnh hàng đầu của Fujifilm, tích hợp 50 bộ AI độc quyền, giúp giảm đến 97% mật độ phóng xạ tia X, giảm tối thiểu việc can thiệp xâm lấn và an toàn cho cơ thể mà vẫn đảm bảo chất lượng hình ảnh và độ chính xác trong chẩn đoán.

Trong 120 phút mà không cần nhịn ăn, NURA có thể chẩn đoán chính xác 10 bệnh ung thư và 22 bệnh lối sống phổ biến.

Thay đổi nhận thức về chăm sóc sức khỏe định kỳ tại Việt Nam

Ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, bày tỏ sự ủng hộ và kỳ vọng đối với sự ra đời của NURA tại Việt Nam. "Sự kiện ra mắt NURA Việt Nam thể hiện quyết tâm và ủng hộ của Chính phủ trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Tin rằng, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn xa, NURA sẽ trở thành một hình mẫu tiên phong, góp phần thay đổi nhận thức của người dân và kiến tạo thói quen chủ động chăm sóc sức khỏe định kỳ tại Việt Nam", ông nói.

Ông Ito Naoki, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam đồng thời là Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền phụ trách Ngoại giao Công chúng, Y tế Toàn cầu và Hợp tác Mekong Của chính phủ Nhật Bản nhận định: "Việc NURA triển khai tại Hà Nội là một bước tiến quan trọng, mang lại dịch vụ y tế chất lượng cao, áp dụng công nghệ AI hiện đại để hỗ trợ người dân Việt Nam trong việc phát hiện sớm và điều trị các bệnh lý hiểm nghèo".

NURA Việt Nam cũng đồng thời là Trung tâm NURA đầu tiên tại Đông Nam Á. Trước đó, NURA đã có 5 cơ sở tại châu Á. Ông Teiichi Goto, Chủ tịch và CEO của FUJIFILM Holdings Corporation cho biết Fujifilm hướng đến 100 trung tâm trên toàn cầu vào năm 2030.

"Tôi đã làm việc tại Việt Nam từ năm 1994 đến 1999 và Việt Nam luôn có vị trí đặc biệt trong trái tim tôi. Tôi rất vui khi góp phần cải thiện chăm sóc sức khỏe nơi đây thông qua NURA, mang đến nhiều nụ cười hơn cho người dân Việt Nam", CEO Fujifilm cho biết.

Với sự ra đời của NURA, người Việt giờ đây sẽ có cơ hội được trải nghiệm một dịch vụ tầm soát sức khỏe tiêu chuẩn cao của thế giới, kết hợp độc đáo giữa y học hiện đại và công nghệ tiên tiến. Bằng cách tích hợp các công nghệ tiên tiến và thúc đẩy hợp tác, Fujifilm và T-Matsuoka đang góp phần mở đường cho một tương lai khỏe mạnh hơn với nhiều nụ cười hơn, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Kết quả sinh thiết cho thấy bệnh nhân mắc ung thư phổi. Các bác sĩ khác bất ngờ với một bệnh nhân trẻ và lại là nữ mắc ung thư phổi. Khai thác tiền sử bản thân và bố mẹ không ai mắc ung thư, nhưng chồng bệnh nhân nghiện thuốc lá gần 20 năm nay. 

Vậy liệu có phải do bệnh nhân hút thuốc lá thụ động? Thực tế, vấn đề này đã được giới y học ghi nhận.

Khói từ điếu thuốc đang cháy "độc" hơn cả khói người hút hít vào

Ung thư phổi là bệnh lý ác tính ở phổi. Khoảng 85-90% các trường hợp có liên quan đến tình trạng hút thuốc lá (chủ động hay thụ động). Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,09 triệu người mắc mới và 1,76 triệu người tử vong do ung thư phổi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi ở nữ giới không hút thuốc lá, đặc biệt ở người trẻ trong đó có thể do hít phải khói thuốc do người nhà hút thuốc trong một thời gian dài, tức là hút thuốc thụ động.

Một thống kê trước đây tại khoa Ung bướu, Bệnh viện Phổi Trung ương cho thấy trung bình trong số 130 trường hợp điều trị nội trú thì khoảng 20-25% là do hút thuốc thụ động, một con số không hề nhỏ. Phần lớn vào viện khi tình trạng đã muộn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy chứa chất độc nhiều gấp 21 lần so với khói thuốc thở ra. Lượng khói thuốc người hút thuốc thải ra không khí xung quanh cao gấp 5 lần lượng khói hít vào. 

Người không hút thuốc nhưng làm việc thường xuyên trong môi trường có khói thuốc có thể hít vào lượng khói thuốc tương đương với hút 5 điếu thuốc một ngày. Trẻ em chỉ cần một giờ trong phòng có người hút thuốc cũng đã hấp thụ số hóa chất độc hại tương đương với người hút 10 điếu thuốc một ngày.

Khói thuốc sẽ gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10m. Do đó ngay cả khi ở rất xa người hút thuốc thì người hút thụ động vẫn gặp những nguy cơ về sức khỏe không kém những người đang hút thuốc.

Vì vậy, hút thuốc lá thụ động cũng có thể gây ung thư. Nhiều  nghiên cứu chỉ ra rằng sống cùng một người hút thuốc lá tăng nguy cơ ung thư phổi 20-30%. 

Ngoài ra, theo Verywell Health, ước tính có khoảng 8% trường hợp ung thư phổi có liên quan đến yếu tố di truyền (so với 80% đến 90% trường hợp có liên quan đến hút thuốc lá). Việc các thành viên trong gia đình được chẩn đoán có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, cũng như một số đột biến gen di truyền, nhưng điều đó không đảm bảo rằng bạn sẽ phát triển bệnh.

Nghiên cứu cho thấy rằng di truyền có nhiều khả năng đóng một vai trò trong việc phát triển ung thư phổi ở những người dưới 50 tuổi, phụ nữ và những người chưa bao giờ hút thuốc.

Các yếu tố nguy cơ ung thư phổi 

- Hút thuốc

Nguy cơ ung thư phổi của bạn tăng theo số lượng thuốc lá bạn hút mỗi ngày và số năm bạn đã hút thuốc. Bỏ thuốc ở mọi lứa tuổi có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển ung thư phổi.

- Tiếp xúc với khói thuốc thụ động

Ngay cả khi bạn không hút thuốc, nguy cơ ung thư phổi của bạn vẫn tăng lên nếu bạn tiếp xúc với khói thuốc thụ động.

- Xạ trị trước đó

Nếu bạn đã trải qua xạ trị ở ngực cho một loại ung thư khác, bạn có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi.

- Tiếp xúc với khí radon

Radon được tạo ra do sự phân hủy tự nhiên của urani trong đất, đá và nước mà cuối cùng trở thành một phần của không khí bạn hít thở. Mức radon không an toàn có thể tích tụ trong bất kỳ tòa nhà nào, kể cả nhà ở.

- Tiếp xúc với amiăng và các chất gây ung thư khác

Nơi làm việc tiếp xúc với amiăng và các chất khác được biết là gây ung thư - chẳng hạn như asen, crom và niken - có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi, đặc biệt nếu bạn là người hút thuốc.

- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư phổi

Những người có cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con bị ung thư phổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Hiện có 149 triệu trẻ em dưới 5 tuổi trên thế giới bị suy dinh dưỡng thấp còi. Đây là tình trạng suy dinh dưỡng phổ biến nhất trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chiều cao tuổi trưởng thành.

Đây là thông tin được PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đưa ra tại Hội thảo "Vai trò của vitamin D3 và K2 cải thiện mật độ xương và tăng trưởng chiều cao ở trẻ em" do Viện Y học Ứng dụng Việt Nam tổ chức ngày 6/11 tại Hà Nội.

"Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến suy dinh dưỡng thấp còi là thiếu vi chất dinh dưỡng. Đây được coi là nạn đói âm thầm ở trẻ em", PGS Xuyên chỉ rõ.

Theo TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, dù chiều cao trung bình của người Việt Nam đã có cải thiện trong thời gian qua, Việt Nam vẫn đứng thứ 4 ở Đông Nam Á và xếp thứ 153/201 quốc gia về chiều cao (2020). Nguyên nhân chính đến từ tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em.

Chiều cao của một người phát triển mạnh mẽ nhất trong 1.000 ngày đầu đời - từ khi còn trong bụng mẹ đến khi trẻ lên 2 tuổi. TS Sơn nhấn mạnh rằng, đây là thời kỳ "vàng" cho sự phát triển chiều cao và sức khỏe tổng thể của trẻ.

Có thể điểm qua các mốc tăng trưởng trong giai đoạn này bao gồm:

- Giai đoạn thai kỳ: Trẻ phát triển từ 0 lên tới 50cm chỉ trong 9 tháng mang thai. Đây là giai đoạn phát triển chiều cao nhanh nhất.

- Năm đầu tiên sau sinh: Chiều cao của trẻ tăng trung bình 25cm.

- Năm thứ hai: Trẻ tiếp tục tăng thêm khoảng 12,5cm.

Khi kết thúc giai đoạn 1.000 ngày đầu đời, trẻ có thể đạt được 50% chiều cao trưởng thành. Nếu trong giai đoạn này, trẻ không nhận đủ các vi chất thiết yếu, chiều cao sẽ khó bù đắp hoàn toàn trong những năm tiếp theo.

Sau giai đoạn này, tốc độ tăng chiều cao sẽ giảm xuống còn khoảng 6cm mỗi năm, và chỉ có một đợt tăng mạnh ở tuổi dậy thì trước khi tốc độ tăng trưởng chậm lại và kết thúc vào khoảng năm 19 tuổi.

"Như vậy, can thiệp cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi để phục hồi chiều cao càng sớm càng tốt và mang tính liên tục", TS Sơn nhấn mạnh.

Theo TS Sơn, hiện tỷ lệ còi xương là 30%. Về quá trình phát triển của mật độ xương cũng tương tự như phát triển chiều cao. Đỉnh mật độ xương là khoảng năm 21 tuổi và sau đó đi xuống.

"Do đó, không phải chờ đến khi tuổi cao mới uống sữa để chống loãng xương, đó chỉ là một phần. Quan trọng là phải can thiệp từ lúc nhỏ để kéo mật độ xương lên cao", TS Sơn phân tích.

Bố hút thuốc, con cũng bị ảnh hưởng chiều cao

Theo TS Sơn, ngoài di truyền, nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến mật độ xương và chiều cao của trẻ như: hormone, vi sinh đường ruột, chế độ ăn, lối sống…

Chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất:

Thiếu hụt các vi chất như canxi, sắt, kẽm, vitamin A, D và K2... có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng chiều cao và mật độ xương. Ăn quá nhiều đường và đạm động vật cũng gây đào thải canxi qua nước tiểu, làm giảm mật độ xương.

Hút thuốc lá thụ động:

Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại, ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và làm giảm mật độ xương của trẻ. Trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động (do cha mẹ hoặc người trong gia đình hút) có nguy cơ cao mắc các bệnh về đường hô hấp, gây rối loạn tiêu hóa, dẫn đến kém hấp thu dưỡng chất và cản trở sự phát triển chiều cao.

Rối loạn tiêu hóa:

Sức khỏe đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ các dưỡng chất cần thiết cho xương và chiều cao. Trẻ em thường xuyên gặp rối loạn tiêu hóa sẽ kém hấp thu canxi và vitamin D, dẫn đến mật độ xương thấp hơn.

Giấc ngủ và hormone tăng trưởng:

Hormone tăng trưởng được tiết nhiều nhất trong lúc ngủ sâu vào ban đêm. Nếu trẻ em thức khuya, ngủ không đủ giấc, sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản sinh hormone tăng trưởng, từ đó làm chậm quá trình tăng chiều cao.

Thiếu cân bằng giữa mỡ và cơ: Một lượng mỡ quá thấp hoặc quá cao đều có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển chiều cao. Thiếu mỡ có thể dẫn đến thiếu năng lượng cho quá trình tăng trưởng, trong khi lượng mỡ dư thừa sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi.

41,3% trẻ Việt ở đô thị thiếu vitamin D

Một yếu tố quan trọng, được TS Sơn nhấn mạnh, chính là chế độ ăn và đặc biệt là các vi khoáng và vitamin.

Theo tổng hợp của tạp chí khoa học The Lancet, canxi, sắt và kẽm là 3 vi khoáng quan trọng nhất đối với sự phát triển chiều cao.

Đối với các loại vitamin, có vitamin A, D và K2 đứng đầu bảng.

Theo các chuyên gia, vitamin D, đặc biệt là D3, giúp tăng cường hấp thụ canxi từ ruột vào máu, hỗ trợ sự phát triển và duy trì cấu trúc xương. Nếu thiếu vitamin D, trẻ dễ bị còi xương, suy giảm hệ miễn dịch và phát triển chiều cao kém.

Trong khi đó, vitamin K2 có vai trò điều hướng canxi từ máu vào xương, tránh tình trạng tích tụ canxi ở mạch máu gây vôi hóa động mạch. K2 không chỉ giúp tăng mật độ xương mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch, đóng góp tích cực vào sự phát triển chiều cao của trẻ.

Tuy nhiên, có tới 31,1% trẻ từ 6 tháng đến dưới 12 tuổi tại Việt Nam bị thiếu vitamin D. Với trẻ sống tại khu vực đô thị, tỷ lệ này lên đến 41,3%.

Theo TS Sơn, vitamin D có nhiều trong các loại thực phẩm như: dầu cá, gan, lòng đỏ trứng, bơ và sữa. Đây là vitamin tan trong dầu, do đó, cần có chất béo để hấp thụ tối ưu.

Ngoài ra, tắm nắng là một cách bổ sung vitamin D tự nhiên hiệu quả. WHO khuyến nghị mỗi lần phơi nắng 5-10 phút, 2-3 lần mỗi tuần vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn.

Viện Y học Ứng dụng Việt Nam khuyến cáo, quan sát bóng nắng để xác định thời điểm lý tưởng, khi bóng nắng ngắn hơn cơ thể là lúc phù hợp để tổng hợp vitamin D.

Vitamin K2 có nhiều trong các thực phẩm lên men như phô mai và đặc biệt là natto (đậu nành lên men của Nhật). Ngoài ra, trong thịt gà, lươn cũng có chứa vitamin K2.