Nhận định, soi kèo St. Pauli vs Heidenheim, 0h30 ngày 19/3

Ngành xuất bản phải hiểu sâu sắc mục đích của sự học

Có thể khẳng định, ngành xuất bản là một trong những ngành hội nhập thế giới nhanh và mạnh nhất của nước ta. Ví dụ như trên thế giới xuất hiện một cuốn sách hay và nổi tiếng thì chỉ sau mấy tháng, thậm chí mấy tuần, là người Việt đã có thể cầm trên tay cuốn sách đó với phiên bản chuyển ngữ có bản quyền, được in ấn đẹp, không thua kém sách gốc, thậm chí nhiều cuốn còn đẹp hơn cả sách gốc.

Đặc biệt, nhờ những chủ trương, chính sách kịp thời, cùng xu thế chuyển đổi số quốc gia, trong bức tranh xuất bản chung, bên cạnh sách giấy truyền thống, hoạt động xuất bản sách điện tử và sách nói đã có sự tăng trưởng đáng kể.

Có thể thấy, sách là một trong những con đường dễ nhất, rẻ nhất và nhanh nhất cho sự học của mỗi người. Sách không chỉ là người thầy mà còn là người bạn tri kỷ, luôn tử tế, nhẫn nại, chờ đợi và chịu đựng chúng ta. Học từ sách là học từ những bộ óc vĩ đại nhất của loài người, là việc biến túi khôn của nhân loại vốn đã được đúc kết trong sách thành của mình. Chúng ta có thể đưa những người thầy vĩ đại nhất của thế giới, từ cổ tới kim, từ Đông sang Tây, về tận nhà để dạy cho mình, bất kể thời điểm nào mà chi phí nhiều khi chỉ bằng... vài tô phở. 

Ngày nay, ta có thể tìm được mọi thứ trên Internet. Vấn đề là ta có biết cách tìm hay không, cho dù ta sẵn sàng trả phí. Nếu không đủ bản lĩnh, ta có thể đi lạc vào mê cung tràn ngập những tin tức. Nếu không khéo nó sẽ dẫn ta đi rất xa với cái chủ đích ban đầu. Cũng vậy, ta khó tìm ra quyển sách quý trong vô vàn quyển sách xung quanh.

Tất nhiên, không đọc sách chắc chắn là không thể thành công bền vững được, nhưng đọc sách nhiều cũng chưa chắc tạo ra nhiều giá trị. Vấn đề còn nằm ở chỗ chọn sách nào để đọc, đọc như thế nào và học được gì từ sách.

Đó là lý do nhiều năm nay, tôi vẫn thường chia sẻ “khuyến đọc phải gắn liền với khuyến học”. Bởi lẽ, nếu tách khỏi khuyến học thì việc khuyến đọc sẽ giảm ý nghĩa. Tất nhiên việc đọc có nhiều mục đích, nhưng quan trọng và căn cơ nhất, bền vững nhất vẫn là đọc để học. Nó có thể làm cho người ta đọc ngày đêm, đọc cả đời không biết chán.

Ví dụ, đối với từng cá nhân đọc và học phải gắn với khát vọng dân trí của chính mình. Với giáo viên đọc và học phải đi từ khát vọng giáo trí, với doanh nhân phải đi từ khát vọng doanh trí, làm sao để kinh doanh thành công hơn và bền vững hơn, làm sao để lãnh đạo tốt hơn và quản trị tốt hơn…

Tôi có một chút trải nghiệm cá nhân về chuyện viết sách, về nguyên liệu đầu vào cho ngành xuất bản. Tôi cũng có một thời gian dài trăn trở với câu hỏi: Để khai minh bản thân phải làm gì và bắt đầu từ đâu?Và khi có ít nhiều trải nghiệm về câu chuyện này tôi mong muốn chia sẻ góc nhìn cho mọi người. Vì tôi tin, hàng ngàn, hàng vạn, thậm chí là hàng triệu người cũng trăn trở về câu hỏi nhân sinh này như tôi. Và thế là tác phẩm Đúng việc - Một góc nhìn về câu chuyện khai minh ra đời. 

Hay khi ra nhà sách, ta có thể thấy sách mới tràn ngập với đa dạng về chủng loại, nhưng sách dành cho giáo viên, nhất là sách về sư phạm, rất ít, thậm chí là khá nghèo nàn. Trong khi đó, Việt Nam chúng ta có cả 100 triệu dân, với khoảng 25 triệu học sinh, sinh viên và hơn 1,6 triệu thầy cô giáo. Tương lai của Việt Nam sẽ tùy thuộc khá nhiều vào 25 triệu bạn trẻ này và tương lai của 25 triệu bạn trẻ lại tùy thuộc không ít vào sự học của hơn 1,6 triệu thầy cô giáo.

Với ý nghĩ như vậy, cuốn sách tiếp theo của tôi dành cho giáo giới đã ra đời, đó là Sư phạm Khai phóng - Thế giới, Việt Nam và Tôi. Bởi lẽ, tiếp sức cho sự học khai phóng của thầy cô giáo là điều vô cùng quan trọng và cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Nếu không có người thầy khai phóng cũng không thể có giáo dục khai phóng và như thế cũng khó có những thế hệ khai phóng để giúp đất nước của chúng ta phát triển.

Ở góc độ viết sách, làm sách cho khát vọng giáo trí, ưu tiên nhất vẫn là nâng cao năng lực khai phóng và năng lực sư phạm của người thầy. Và theo tôi, dạy là làm cho sự học được diễn ra, dạy chính là giúp người khác học. Nếu một người không có nhu cầu học, không biết tại sao phải học và học để làm gì thì lượng kiến thức khổng lồ trên mạng hay mua hàng trăm cuốn sách cũng không có ý nghĩa gì nhiều với họ.

Đó là chưa kể thời nay, học để biết nhiều là điều đáng quý, nhưng điều đáng quý hơn là ta sẽ làm được gì và sống thế nào với những điều mình biết. Vậy nên, khi ta khát học sẽ khát đọc, khi khát đọc sẽ tìm sách hữu ích và giá trị cho bản thân. 

Còn đối với doanh giới lâu nay mọi người nói quá nhiều về văn hóa doanh nghiệp và tầm quan trọng đặc biệt của nó trong quản trị nhưng lại có quá ít sách và tài liệu đi sâu vào chủ đề này.

Với nhận thức như vậy, tác phẩm Quản trị bằng văn hóacủa tôi đã ra đời nhằm chia sẻ góc nhìn tham khảo cho các doanh nghiệp, tổ chức và cơ quan trong việc xây dựng và chuyển đổi văn hóa nhằm làm cho doanh nghiệp và tổ chức của mình thành công và hạnh phúc hơn. 

Do vậy, từ những nghiên cứu và trải nghiệm tôi cho rằng, khi ngành xuất bản càng hiểu sâu sắc mục đích của sự học của độc giả sẽ càng thúc đẩy mạnh mẽ hơn việc chọn lọc, biên dịch, biên soạn và xuất bản những tác phẩm, dịch phẩm có giá trị nhằm tiếp sức cho khát vọng dân trí, doanh trí, giáo trí, nông trí,... 

Sứ mệnh mới của ngành xuất bản

Tôi cho rằng, sách có vai trò tiên phong trong công cuộc chấn hưng giáo dục và khai minh xã hội, nhưng không phải sách nào cũng giúp ích cho con người và xã hội trong vai trò chấn hưng và khai minh này. 

Cụ thể, trong hoạt động xuất bản hiện nay, ta có thể hình dung có năm nhóm đối tượng làm sách: Đầu nậu làm sách, Con buôn làm sách, Doanh nhân làm sách, Nhà giáo dục làm sách, Nhà văn hóa làm sách. 

Đầu nậu chuyên ăn cắp tác quyền của người khác rồi xuất bản lậu để làm giàu bất chính; Con buôn có thể không làm sách lậu, nhưng sách nào bán chạy là cứ làm mà không cần quan tâm là sách đó có tổn hại đến văn hóa và văn minh của xã hội hay không; Doanh nhân làm sách thì họ cũng kinh doanh sách đàng hoàng và coi sách là một hàng hóa, nhưng họ chỉ kinh doanh những sách nào có lợi cho nền tri thức văn hóa nước nhà và không bán những sách độc hại, sách rác.

Còn nhà giáo dục làm sách với mục tiêu là góp phần giải quyết nhu cầu tri thức và nhu cầu phát triển năng lực của một đối tượng nào đó trong xã hội. Ví dụ như làm bộ sáchLãnh đạo để góp phần phát triển năng lực lãnh đạo cho doanh nhân, hay bộ sách Lịch sử văn minh thế giới để góp phần giải quyết nhu cầu của độc giả trong việc tìm hiểu về các nền văn minh của nhân loại. 

Và nhà văn hóa làm sách là mong muốn tạo ra những cuốn sách nhằm góp phần khai minh xã hội và đưa xã hội bước vào một nền văn minh mới của nhân loại và dân tộc. 

Làm sách theo góc nhìn của nhà văn hóa hay nhà giáo dục có thể bán rất tốt, thậm chí bùng nổ, nhưng cũng có thể khó bán hay bán được rất ít. Nhưng đó cũng là một phần sứ mệnh của ngành xuất bản.

Ngày xưa, đa số người ta ít đọc sách vì không có sách để mà đọc, còn bây giờ thì ngược lại, sách quá nhiều nên không biết đọc sách nào. Đặc biệt trong bối cảnh biến động chóng mặt và khôn lường như hiện nay, tình trạng trôi nổi các sách bẩn, sách rác nhằm truyền bá những điều sai trái, tai hại… cũng không hề hiếm. Thế nên, khai phóng thời này rất khó. Bởi lẽ, bây giờ ta khó biết được khi nào mình được khai phóng, khi nào mình bị thao túng bởi thông tin và sách rác tràn lan trên mạng. 

Tôi cho rằng, khai phóng là khai minh và giải phóng, là khai mở tâm trí và giải phóng tiềm năng con người, và hành trình tự khai phóng của mỗi người là hành trình không ngừng nghỉ, là hành trình trọn đời. 

Do vậy, tôi tin rằng, các đơn vị xuất bản không chỉ là các doanh nghiệp làm sách, mà cũng làm văn hóa và làm giáo dục thực sự. Đồng thời, các nhà xuất bản cũng đã, đang và sẽ cộng tác chặt chẽ với các nhà văn hóa, các nhà giáo dục và các nhà hoạch định chính sách để cùng định hình tương lai của ngành xuất bản, để ngành xuất bản góp phần định hình một xã hội mới, văn hóa mới và thời đại mới.

Có mục đích sẽ có con đường. Ngày nay, việc thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực xuất bản, bản quyền tác giả, đào tạo chuyên gia trong và ngoài nước về hoạt động xuất bản đã và đang được thực hiện một cách tích cực. Đồng thời, tôi cho rằng việc tạo ra một môi trường làm việc lành mạnh cho các tác giả, dịch giả, biên tập viên là rất cấp thiết, và tăng cường việc bảo vệ tác quyền để các sản phẩm tri thức chất lượng ngày càng được phát triển và lan tỏa. Đây không chỉ là nhiệm vụ của các nhà xuất bản, tác giả, dịch giả, của nhà nước, mà còn là trách nhiệm của cả xã hội.

Việc làm ra sách hay đã khó, nhưng việc đưa được sách hay đến với đông đảo công chúng lại còn khó khăn hơn. Do đó, sự ra đời các hoạt động khuyến đọc, các giải thưởng về sách, sự tham gia của các chuyên gia trong từng lĩnh vực góp phần tạo ra các “màng lọc”, cùng chọn ra các quyển sách hay để mọi người có thêm kênh tham khảo cũng rất cần thiết. 

Chọn sách cũng là chọn giá trị, chọn thông điệp, chọn hướng đi. Công cuộc khai minh phải bắt đầu từ sự khai mở về trí tuệ và tâm hồn của mỗi người, rồi bằng nhiều cách lan tỏa và chia sẻ, cộng đồng cũng sẽ được khai minh. Chẳng hạn như, mình quý ai thì tặng sách hoặc giới thiệu một vài cuốn sách hay cho họ. Công cuộc khai minh này là của tất cả những người có hiểu biết, và nhờ vào trách nhiệm xã hội của những những người hiểu biết mà xã hội sẽ ngày một được khai minh hơn.

Tiến sĩ Giản Tư Trung

Được tổ chức sau ngày khai giảng của học sinh cả nước một tháng, S-Race Online miền Bắc là cơ hội để các bạn học sinh khởi động lại các hoạt động thể dục, thể thao sau thời gian nghỉ hè. Với chủ đề “S-Race Online miền Bắc - 21 ngày thử thách để trưởng thành”, thử thách sẽ tạo ra không gian để các vận động viên trẻ cả nước xây dựng thói quen rèn luyện thể thao, tăng cường sức khỏe cho HSSV, lan toả những câu chuyện trưởng thành từ tình yêu chạy bộ.

Phát biểu tại Lễ kích hoạt S-Race Online miền Bắc tại sự kiện S-Race Quảng Ninh, đại diện Bộ GD&ĐT, thứ trưởng Ngô Thị Minh cho biết S-Race Online miền Bắc đã lan toả tình yêu thể thao tới 25 tỉnh thành phố miền Bắc và sẽ tiếp tục lan tỏa đến với 63 tỉnh, thành trên khắp Việt Nam.

Ban tổ chức cho biêt thêm, S-Race Online không chỉ cổ vũ cho tinh thần thể thao, lan tỏa lối sống lành mạnh, thói quen tích cực tập luyện thể dục, thể thao mà còn nâng cao đời sống tinh thần, rèn luyện ý chí, nghị lực và kết nối HSSV toàn quốc bằng niềm vui chạy bộ. 

Thử thách bản thân - nhận quà hấp dẫn

Cũng như S-Race Online miền Trung và miền Nam, người tham gia S-Race Online miền Bắc được khuyến khích chạy 21 ngày liên tục để đạt số km tối thiểu là 63km (nam sinh CĐ-ĐH, THPT); 42km (nữ sinh CĐ-ĐH, THPT, học sinh THCS). Tốc độ trung bình yêu cầu từ 4 phút/km đến 15 phút/km (nhịp độ 4:00 đến 15:00). Đây là tốc độ phù hợp đối với các bạn HSSV và những người mới bắt đầu làm quen với chạy bộ. Người tham gia cần sử dụng ứng dụng Strava, kết nối với tài khoản 84Race để tham gia thử thách. 

Căn cứ trên thành tích, các vận động viên sẽ nhận được giải thưởng là đồng hồ thông minh, áo thun S-Race, huy hiệu và giấy chứng nhận online. Ban tổ chức cũng trao 3 giải tập thể dành cho 3 Sở GD&ĐT có số lượng trường tham dự lớn nhất, 3 giải tập thể cho 3 trường học có nhiều học sinh đăng ký tham gia nhất, có thành tích tốt nhất và có tỉ lệ hoàn thành cao nhất. Tổng giá trị giải thưởng lên tới 130 triệu đồng.

Ngay sau khi cổng đăng ký thử thách được mở, đã có nhiều bạn trẻ hào hứng muốn thử sức chinh phục đường chạy ảo này. “Vừa được chạy bộ, vừa có giải thưởng, em đã có thêm động lực để chạy bộ mỗi ngày. Hi vọng sau 21 ngày nữa em có thể lọt vào top 10 hoặc nếu đạt được thành tích cao hơn thì càng tốt” - Đỗ Thị Mai Lan, trường THPT Hòn Gai, TP. Hạ Long chia sẻ.

S-Race Online miền Bắc có sự đồng hành của Tập đoàn TH - đơn vị tiên phong cùng Chính phủ, Bộ GD&ĐT và các bộ ngành trong các chương trình như Sữa học đường quốc gia, Sức khỏe học đường… Tập đoàn TH nhấn mạnh việc phát triển thể lực, tầm vóc và trí lực cho HSSV cần kết hợp dinh dưỡng học đường cân bằng với các hoạt động giáo dục thể chất.

“Chúng tôi tin rằng, để một thế hệ phát triển toàn diện về trí lực, thể lực và tầm vóc, yếu tố tiên quyết cho sự phát triển này không chỉ từ nguồn dinh dưỡng thiết yếu như lúa gạo, thực phẩm và các sản phẩm sữa tươi sạch, mà còn cần có một chế độ vận động, thể dục thể thao và chăm sóc bảo vệ sức khỏe bền vững”, đại diện Tập đoàn TH chia sẻ.

Ngọc Minh

Có nhiều lý do để chờ đợi dự thảo thông qua, sớm ngày nào hay ngày đó.

Thứ nhất, ngành y là nơi tập trung những người có trình độ và năng lực học tập tốt nhất của xã hội. Gần như năm nào, các khoa y cũng lấy điểm tuyển sinh đầu vào thuộc loại cao nhất.

Thời gian đầu tư cho nghề y cũng dài nhất, gấp đôi, gấp ba nhiều ngành nghề khác, đặc biệt là với các chuyên khoa sâu. Sau sáu năm đại học, các bác sĩ sẽ mất 2-3 năm nữa học nội trú, chuyên khoa I, chuyên khoa II; thêm vài năm nữa mới có chứng chỉ hành nghề. Đó là chưa kể đến các kỳ đào tạo, bổ túc kiến thức và tay nghề hàng năm. Bác sĩ phải học tập suốt đời.

Thứ ba là tính chất đặc biệt của loại công việc liên quan đến sức khỏe và tính mạng con người - vốn quý nhất của mỗi gia đình, xã hội.

Những lý do này không phải đặc thù của Việt Nam. Và quốc gia nào cũng vậy, đều trọng dụng và đãi ngộ người giỏi với kỳ vọng họ sẽ đem lại lợi ích gấp bội cho đa số còn lại trong cộng đồng. Vì thế, ở nhiều nước, lương khởi điểm của bác sĩ thường rất cao, bên cạnh một số nghề khác như luật sư, kỹ sư công nghệ...

Bác sĩ thu nhập cao là chuyện bình thường, thuận theo sự vận hành tự nhiên ở mọi xã hội.

Tại Việt Nam, năm 2005, Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết rất quan trọng - Nghị quyết 46 về bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Nghề y được xác định "là một nghề đặc biệt, cần được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt". Nhưng sau gần 20 năm, chúng ta vẫn chưa thể đảm bảo sự công bằng cho nghề y, chưa nói đến "đãi ngộ đặc biệt".

Tôi sẽ nói rõ hơn về sự công bằng. Trước khi cải cách tiền lương (áp dụng từ 1/7/2024), công chức hưởng lương khởi điểm như nhau. Nếu một người chỉ học bốn năm, thì sau 4-5 năm ra trường, anh ta đã có thể tăng hai bậc lương. Trong cùng thời gian đó, "bác sĩ tương lai" vẫn đang học. Tức là, vào thời điểm một bác sĩ vừa ra trường, nhận lương khởi điểm, thì một công chức cùng trang lứa ở ngạch khác có thể đã lên hai bậc lương.

Thực tế đó là một trong những nguồn động lực khiến chúng tôi kiên trì tham mưu để Chính phủ ban hành Quyết định 73, quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập và chế độ phụ cấp chống dịch. Phiên trực 24 giờ, nhân viên y tế nhận được 115 nghìn đồng; mỗi ca phẫu thuật, bác sĩ mổ chính nhận 280 nghìn - mức dành cho các bệnh viện hạng cao nhất, vào năm 2011. Phụ cấp là một trong ba thành tố cấu thành thu nhập của công chức (bên cạnh lương cơ bản và thưởng).

Quyết định được ban hành, tôi xuống tỉnh, xuống huyện, thấy đồng nghiệp phấn khởi lắm, chia sẻ rằng mức phụ cấp không phải là lớn nhưng có ý nghĩa động viên về mặt tinh thần.

Nhưng mức phụ cấp này giữ nguyên suốt 13 năm qua, trong khi mức lương cơ sở đã được điều chỉnh thêm 8 lần.

Nhìn sâu hơn vào ngành, tôi rất thương và chia sẻ với những vất vả của đồng nghiệp. Tôi cũng tốt nghiệp y khoa, từ nhân viên đi lên, nên có điều kiện thấu hiểu môi trường này.

Năm 1976, vừa bước chân vào Đại học Y Hà Nội, tôi đã nghe các anh chị khóa trên đùa "Khổ thay con gái trường Y/ 36 cửa ải còn gì là xuân". Chúng tôi sáng thực hành ở bệnh viện, chiều học lý thuyết, tối học bài, mỗi tuần trực một đêm, nên không có thời gian đi chơi, lúc nào cũng nơm nớp lo "cày bài".

Ra trường đi làm, tôi thấm thía hơn nữa nỗi nhọc nhằn của nhân viên y tế.

Sau ca trực 24 giờ, nhân viên nữ mắt mũi thâm quầng, bơ phờ, còn nam giới râu ria mọc dài ra thấy rõ. Khó nhọc không chỉ bởi mất ngủ, mà còn bởi áp lực đối mặt với những căng thẳng liên tục: người nhà khóc lóc, bệnh nhân kêu ca, đứng giữa sự sống và cái chết; môi trường ồn ào, ngột ngạt, bắt buộc tiếp xúc gần với máu, chất nôn, chất thải...

Phụ cấp mổ hay tiền trực, trong bối cảnh giá cả leo thang, chỉ mang ý nghĩa tượng trưng chứ không bù đắp nổi công sức của y bác sĩ. Trong một nghiên cứu cuối năm 2021, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam từng đánh giá tiền lương nhân viên ngành y đang ở mức thấp, trung bình 7,36 triệu đồng.

Đến đây, có một câu hỏi nhiều người vẫn đặt ra: căng thẳng, áp lực, thu nhập thấp, tại sao người ta vẫn đua nhau vào trường y?

Có ba lý do khiến nghề y hấp dẫn đặc biệt.

Thứ nhất là cơ hội cứu người - đánh thức khát vọng được làm những điều tốt đẹp. Thứ hai, đây là loại công việc mang lại kết quả ngay, mà không phải đợi lâu như những ngành nghề khác. Nhìn thấy tiến triển của bệnh nhân sau một xét nghiệm, chứng kiến mạng người được cứu sống sau ca mổ... là những điều mang đến cảm giác thăng hoa trong công việc. Y học là ngành khoa học khó và thú vị - tập hợp kiến thức của nhiều khoa học khác - tạo nên hấp lực với những người đam mê khám phá.

Lý do thứ ba là y tế Việt Nam đạt những thành tựu được quốc tế đánh giá cao trong điều kiện một nước thu nhập trung bình, từ y tế dự phòng, cho tới làm chủ các kỹ thuật chuyên sâu như ghép tạng...

Cũng như tôi, phần lớn người dân hẳn sẽ mong mỏi bác sĩ được trả công tốt hơn. Bài toán khó ở đây là ngân sách hạn chế, lấy tiền đâu mà tăng lương, thưởng, phụ cấp?

Giải pháp khó tránh khỏi là điều chỉnh giá dịch vụ y tế. Không thể bấu mãi vào ngân sách, phải có cơ chế tăng nguồn thu cho ngành y để bệnh viện có tiền chi trả. Nếu vẫn theo giá cũ, nguồn thu đầu vào của ngành y vẫn vậy, sẽ không có đủ tiền để thực hiện tăng lương cơ bản, tăng phụ cấp như chính sách đề ra.

Vì vậy, chính sách đảm bảo thu nhập cho y bác sĩ cần phải triển khai kèm theo việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế theo hướng tính đúng tính đủ, với mục tiêu đổi mới mạnh mẽ tài chính y tế theo tinh thần Nghị quyết 20-NQ/TW/2022. Hiện giá dịch vụ y tế mới tính 4/7 yếu tố cấu thành: Thuốc, vật tư; điện, nước; bảo trì thiết bị; lương, phụ cấp. Nếu tính đủ 7 yếu tố sẽ còn bao gồm các chi phí: sửa chữa lớn tài sản cố định; khấu hao tài sản; chi phí đào tạo, nghiên cứu khoa học.

Năm 2012, lãnh đạo Bộ Y tế từng đối mặt với áp lực rất lớn khi ban hành Thông tư 04 về mức tối đa khung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh. Hàng trăm dịch vụ y tế được điều chỉnh tăng. Dư luận phản ứng, báo chí phản biện khiến chính phủ ngần ngại. Nhưng chúng tôi kiên định thuyết phục.

Kết quả, Thông tư này đã làm thay đổi cơ bản chất lượng dịch vụ y tế. Bảo hiểm có khả năng trang trải nhiều hơn, người dân giảm chi tiền túi và được hưởng dịch vụ tốt hơn; bệnh viện lắp được quạt, máy lạnh ở phòng tiếp đón; nhân viên y tế có đồng phục đàng hoàng hơn, chất liệu tốt hơn... Thái độ cung cách phục vụ của bác sĩ và bệnh viện cũng thay đổi, nạn phong bì giảm dần.

Vào những thời điểm rất khó khăn của ngành y, tôi từng "nói cứng" với anh em: Đã dấn thân vào ngành này là phải chịu thiệt thòi, nếu cảm thấy không phù hợp nữa thì ra đi. Nhưng khi xã hội đã phát triển, thu nhập bình quân đầu người đã cải thiện, không thể để nhân viên y tế chịu khó chịu khổ mãi được.

Thu nhập tương xứng sẽ tạo động lực cống hiến và đốt cháy mình cho công việc cứu người, sáng tạo, phát minh về y học, tạo thành xung lực thúc đẩy nền y tế phát triển.

Đề xuất tăng mức tiền trực, phụ cấp cho nhân viên y tế là một tín hiệu đáng mừng nhằm trả lại công bằng cho những người đang đảm nhận loại công việc khó, đòi hỏi nỗ lực rất lớn và trách nhiệm rất cao trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Nguyễn Thị Kim Tiến

Theo công bố từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), kết thúc năm 2022, doanh số bán hàng của hiệp hội này đã đạt 404.635 xe, cộng với số liệu của TC Motor là 81.582 xe và VinFast là 22.330 xe, kết quả tổng mức tiêu thụ của toàn thị trường ô tô Việt Nam đã đạt 508.545 xe.

Kỷ lục mới thiết lập

Như vậy, sau 3 năm gần nhất chỉ đạt ngưỡng hơn 400.000 xe, có thể nói 2022 là năm bùng nổ và bứt phá của thị trường xe Việt khi có mức tăng trưởng lên tới 24% so với năm 2021. Việc cán cột mốc 500.000 xe đã bán ra không chỉ là một kỷ lục mới về doanh số mà nó còn cho thấy Việt Nam đang dần trở thành một trong những thị trường ô tô lớn của khu vực.

Đóng góp lớn vào sự tăng trưởng đột phá này phải kể đến chính sách kích cầu giảm 50% lệ phí trước bạ trong 5 tháng đầu năm của Chính phủ, cũng như hàng loạt mẫu xe mới được giới thiệu ra thị trường, tập trung ở phân khúc xe phổ thông giá rẻ.

Thực tế, theo các chuyên gia, sức tiêu thụ của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2022 còn có thể lớn hơn con số 508.545 xe nếu không bị ảnh hưởng bởi tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng linh kiện và thiếu hụt chip nghiêm trọng xảy ra ở giai đoạn nửa đầu năm qua.

Như vậy, trong các thị trường trong khu vực có doanh số đạt trên 500.000 xe/năm, giờ đây không chỉ có Thái Lan, Indonesia, Malaysia mà đã có thêm Việt Nam ở vị trí thứ 4. 

Xếp thứ 4 và kỳ vọng thu hẹp khoảng cách

Mặc dù, sức tiêu thụ đã thu hẹp với 3 quốc gia kể trên nhưng về khả năng sản xuất, Việt Nam vẫn còn giữ một khoảng cách khá xa. Theo số liệu từ Hiệp hội ô tô Đông Nam Á (AAF), tính đến hết tháng 11/2022, Thái Lan vẫn đang là quốc gia sản xuất ô tô nhiều nhất khu vực với 1.790.082 xe, tiếp đến là Indonesia với 1.330.238 xe và Malaysia 633.412 xe, trong khi Việt Nam mới sản xuất được 407.100 xe.

Nhìn vào con số này, có thể thấy Thái Lan và Indonesia vẫn là 2 trung tâm sản xuất ô tô lớn của khu vực Đông Nam Á. Đây cũng là 2 nước có lượng xe được nhập khẩu vào Việt Nam nhiều nhất trong năm 2022 với con số lần lượt là 72.034 xe (Thái Lan) và 72.671 xe (Indonesia).

Theo dự báo của Bộ Công Thương, thị trường ô tô Việt Nam sẽ đạt quy mô từ 700.000-800.000 xe/năm vào năm 2025 và trên 1 triệu xe/năm vào năm 2030 nhưng để đạt được điều đó, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam còn rất nhiều thứ phải làm. Tuy nhiên, mục tiêu trước mắt và khả thi nhất của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam có thể đạt được là vượt qua Malaysia.

Nhất là khi VinFast đang đặt mục tiêu sản xuất xe điện với một số lượng lớn để phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu ra toàn thế giới, còn TC Motor mới đây cũng vừa khánh thành thêm nhà máy sản xuất và lắp ráp ô tô thứ 2 tại Ninh Bình, nâng tổng công suất lên 180.000 xe để không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu. 

Chưa kể, một số hãng xe mới như Skoda và Chery đều đã có kế hoạch liên doanh với đối tác trong nước để lắp ráp xe trong những năm tới, cho thấy xu hướng dịch chuyển lắp ráp ô tô từ các nước ASEAN sang Việt Nam là rất rõ ràng.

Vẫn còn những gam màu tối trong một bức tranh tươi sáng

Cũng trong năm 2022, chúng ta được chứng kiến hai thái cực của thị trường ô tô Việt Nam. Trong 5 tháng đầu năm, việc đứt gãy chuỗi cung ứng và linh kiện khiến nhiều hãng xe rơi vào cảnh khan hàng, không có xe để bán. Nhưng nhu cầu quá cao của thị trường đã đẩy giá xe cả mới lẫn cũ đều tăng chóng mặt, người mua xe không chỉ vừa mất tiền mua xe giá cao mà còn phải chờ đợi nhiều tháng trời để nhận được xe.

Ngược lại, từ quý 4/2022, giá xe ô tô lại có xu hướng giảm mạnh do nguồn cung dồi dào hơn, nhu cầu mua sắm của người dân không còn cao do tình hình kinh tế đi xuống và các ngân hàng siết chặt hạn mức tín dụng. Thậm chí, giới kinh doanh ô tô còn chấp nhận cắt lỗ để bán xe mà chưa chắc đã có người mua.

Kết quả là cho dù các hãng đua nhau kích cầu bằng việc giảm giá sâu nhiều mẫu xe nhưng theo báo cáo mới nhất của VAMA, doanh số bán hàng của toàn thị trường trong tháng 12/2022 đạt 35.301 xe, giảm 3% so với tháng trước và giảm mạnh 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là điều hiếm gặp ở thị trường xe Việt khi nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng thường tăng cao vào dịp cuối năm.

Dự báo, bất chấp nguồn cung đã không còn khan hiếm nhưng sức mua của thị trường ô tô Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi sự suy thoái kinh tế, ít nhất là đến nửa đầu năm năm 2023. 

Vì vậy, con số hơn 500.000 xe của năm 2022 có tiếp tục được duy trì hay không? Tất cả đều đang chờ đợi các giải pháp tháo gỡ của Chính phủ đối với tình hình kinh tế nói chung và ngành công nghiệp ô tô nói riêng trong năm 2023.

Ngô Minh

Bạn có bình luận thế nào về thị trường ô tô Việt Nam? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Kết quả thăm khám cho thấy chỉ số xét nghiệm men gan tăng 34 lần so với giới hạn bình thường cùng sự bất thường nhiều chỉ số khác. Siêu âm ổ bụng có hình ảnh gan thô nhẹ. Ông B. được chẩn đoán đợt bùng phát viêm gan B mạn tính, ngay lập tức phải nhập viện điều trị cấp cứu can thiệp. May mắn dưới sự cứu chữa tích cực và kịp thời, ông B. tránh được nguy cơ suy gan cấp. 

Trường hợp đáng tiếc xảy ra với ông B. không phải hiếm gặp. Nhiều người bỏ ngoài tai, hoặc trì hoãn lịch kiểm tra định kỳ khiến sức khỏe bị ảnh hưởng nặng nề.

Xét nghiệm tổng quát tại nhà - hỗ trợ kịp thời và tiện lợi

Thấu hiểu thói quen và tâm lý của người dân, đồng thời mong muốn mang đến những cơ hội chăm sóc sức khỏe ưu việt hơn phục vụ người dân, Hệ thống Y tế MEDLATEC triển khai, phát triển dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi nói chung và gói xét nghiệm tổng quát tại nhà nói riêng. 

Cách chăm sóc sức khỏe này phù hợp với nhu cầu của người dân trong cuộc sống ngày càng bận rộn, chỉ cần một cuộc gọi có thể đặt lịch xét nghiệm bất cứ thời gian và địa điểm nào. Dịch vị này cũng mang cơ hội chăm sóc sức khỏe đến gần hơn với các đối tượng: Người cao tuổi, phụ nữ có thai, người có tình trạng sức khỏe yếu đang điều trị bệnh tại nhà…; giảm bớt nỗi lo lây nhiễm chéo khi phải tới bệnh viện trong các thời điểm “dịch chồng dịch”.

MEDLATEC thực hiện đầy đủ danh mục xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu, được xây dựng bởi đội ngũ chuyên gia đầu ngành, mang đến hiệu quả thăm khám toàn diện. Chất lượng xét nghiệm tại đây đạt tiêu chuẩn quốc tế CAP (Hoa Kỳ), là đơn vị y tế đầu tiên cả nước có dịch vụ xét nghiệm được vinh danh là Thương hiệu Quốc gia Việt Nam; áp dụng song hành 2 tiêu chuẩn ISO 15189:2012 và CAP.

Sau khi có kết quả, khách hàng an tâm được đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ đầu ngành, giàu kinh nghiệm tư vấn. 

Lợi ích của xét nghiệm máu tổng quát  

ThS.BSNT Trần Văn Chiều - Trưởng phòng Hóa sinh, Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC khuyến cáo, người dân nên thực hiện một số xét nghiệm sau khi đi kiểm tra tổng quát định kỳ, gồm:

Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi:Kiểm tra chỉ số hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, phát hiện sớm các bệnh lý về máu như thiếu máu, rối loạn đông máu, nhiễm trùng máu…

Xét nghiệm lipid máu/mỡ máu:Xác định hàm lượng cholesterol và triglyceride trong máu để kiểm soát các bệnh về tim và thành mạch.

Xét nghiệm kiểm tra chức năng gan mật:Phát hiện ra có gặp phải bệnh lý ở gan và đường mật hay không.

Xét nghiệm glucose máu/ đường máu: Xác định nồng độ glucose/ đường trong máu, chẩn đoán hoặc theo dõi điều trị bệnh lý đái tháo đường.

Xét nghiệm kiểm tra chức năng thận: Nếu nồng độ ure và creatinin trong máu cao, cho biết chức năng bài tiết của thận bị suy giảm. 

Sau khi có kết quả xét nghiệm, nếu phát hiện những vấn đề bất thường, người xét nghiệm sẽ được bác sĩ chỉ định làm thêm các kỹ thuật chuyên sâu, từ đó chẩn đoán chính xác tình trạng, giai đoạn bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp. 

Thời gian lý tưởng nhất để thực hiện xét nghiệm máu tổng quát đối với người khỏe mạnh là 6 - 12 tháng/ lần. Đối với người đang mắc bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định lịch kiểm tra tùy theo loại bệnh, tình trạng bệnh, có thể với tần suất thường xuyên hơn.

Bích Đào

Sức ảnh hưởng quá lớn từ bản hoạt hình là thách thức cho bất cứ đạo diễn nào muốn thực hiện Nàng tiên cátrên màn ảnh rộng và đạo diễn Rob Marshall với nhiều bộ phim ca nhạc đình đám đã không làm khán giả thất vọng.

Vấn đề gây tranh cãi nhất kể từ lúc công bố diễn viên tới khi phim ra mắt là vai nữ chính Halle Bailey. Hầu hết cho rằng ngoại hình của cô không xứng để đóng vai Nàng tiên cá.  

Ngay khi Disney công bố Teaser Trailer,Nàng tiên cá nhận về hơn 1,5 triệu lượt không thích. Hình ảnh nàng tiên cá phá vỡ chuẩn mực thông thường khiến bộ phim gây tranh cãi dữ dội. Tác phẩm cũng nhận ý kiến trái chiều từ giới phê bình sau những suất chiếu ra mắt.

Tuy nhiên, rất nhiều cây bút phải thừa nhận Halle Bailey là điểm sáng của phim, từ diễn xuất tới giọng hát, dù cô không sở hữu ngoại hình bắt mắt và lộng lẫy. Nữ diễn viên da màu sinh năm 2000 mang đến hình ảnh một nàng tiên cá mạnh mẽ, ưa khám phá và cũng phá vỡ mọi nguyên tắc.  

“Tôi thích Bailey trong vai Ariel, giọng hát quá hay. Nó khiến tôi có thể tha thứ cho mọi sai sót của phim. Cô ấy thật sự rất tuyệt", cây viết Rachel Wagner đánh giá. Đạo diễn Rob Marshall hẳn có lý do để chọn Halle Bailey vào vai nàng tiên cá Ariel bất chấp mọi chỉ trích, đặc biệt là giọng hát tuyệt vời. Dù chưa thể thoát được cái bóng từ phiên bản hoạt hình nhưngNàng tiên cáđược đánh giá là một trong những phim người đóng ấn tượng nhất của Disney.

Tuy không thể sánh với Avatarnhưng thế giới dưới đại dương hiện lên trên phim rất sống động nhờ kỹ xảo ấn tượng. Đặc biệt, tạo hình màu sắc và cuốn hút của những nàng tiên cá gây hiệu ứng mạnh về thị giác. Chiếc áo của vua Triton do ngôi sao từng đoạt giải Oscar Javier Bardem thủ vai cũng được thiết kế vô cùng bắt mắt. 

Vai phản diện Ursula của Melissa McCarthy là một điểm sáng của phim dù thời lượng không nhiều nhưng đôi khi lấn át cả nữ chính. 

Dù gây tranh cãi nhưng chắc chắn bộ phim vẫn hút lượng lớn khán giả đến rạp. Nữ chính càng bị chỉ trích, gây tranh cãi thì càng khiến người xem tò mò. Phim sẽ công chiếu toàn cầu từ 26/5. 

Dịp phát hành MV, Như Quỳnh nhớ mẹ - người mà chị "dành cả phần đời còn lại để nói không hết chuyện". Trong ký ức của chị, mẹ hát hay, am hiểu âm nhạc, thuộc gần hết ca khúc tiền chiến, bolero...

Theo Như Quỳnh, sự nghiệp của mình suôn sẻ nhờ có mẹ. Sinh thời, bà làm hầu hết việc liên quan để con gái tập trung cho giọng hát. Bà còn chủ động gặp các nhạc sĩ để tìm hiểu về tác phẩm, truyền đạt lại cho Như Quỳnh hát. 

"Mẹ mất, tôi cảm tưởng như mất 70% linh hồn của mình. Tôi đã quen với việc được mẹ làm giúp mọi thứ, đi đâu cũng có mẹ dìu dắt nên không phải suy nghĩ nhiều", ca sĩ kể. 

Trích đoạn MV 'Cảm ơn mẹ'

Mẹ Như Quỳnh bao dung nhưng cũng hay càu nhàu con gái như bao người mẹ khác. Bà hay rầy la Như Quỳnh: "Con gái mà không thùy mị chi hết", "Con phải tập ăn nói, đi đứng cho duyên dáng. Con gái ai mà vô duyên như rứa (gia đình Như Quỳnh gốc miền Trung - PV)"...

Khi trưởng thành, Như Quỳnh mới thấm thía từng lời mẹ dạy. Chị xúc động: "Tôi từng vô tư nghĩ mẹ sẽ mãi ở bên mình, đâu nghĩ một ngày không còn mẹ. Giá mà tôi chỉ sống 5 - 10 năm nữa thôi, lấy phần còn lại cho mẹ sống khỏe mạnh bên mình".

Như Quỳnh chia sẻ với VietNamNet 2 điều hối tiếc. Với tư cách người con, chị luôn ao ước mẹ còn sống để nhìn thấy mình mạnh mẽ, hạnh phúc như hôm nay.

Với vai trò người mẹ, chị tiếc những năm tháng Melody Đông Nghi thơ ấu, chị phải liên tục đi diễn kiếm tiền mưu sinh, không có nhiều thời gian gần con.

Nhìn lại cuộc đời mình, Như Quỳnh thấy nhiều sóng gió, thăng trầm. Chị nói về cuộc hôn nhân đổ vỡ: "Tôi ích kỷ khi bất chấp chọn sự nghiệp thay vì gia đình.

Khi không thể tiếp tục đi chung đường, chúng tôi đành chia tay. Tôi tiếc nuối nhiều chứ. Trước khi lấy chồng, tôi đã chọn lựa rất kỹ nhưng rồi hạnh phúc vẫn là một dấu hỏi".

Như Quỳnh thấy cuộc đời và âm nhạc của mình có mối liên hệ sâu sắc. Từ nhỏ, chị đã thích hát những bài bolero buồn. "70% ca khúc tôi hát là bolero xưa. Gần đây, tôi chỉ hát nhạc anh Thái Thịnh hoặc Hamlet Trương. Đến nay, tôi vẫn chỉ thích bolero buồn, dường như chúng đã vận vào đời mình", ca sĩ nói.

Điều khiến Như Quỳnh vui là có nhiều fan thế hệ Z. Tiếp xúc với fan nhỏ tuổi, đôi lúc chị quên tuổi thật. Ca sĩ vui kể: "Lâu rồi tôi không đếm tuổi nữa. Có lần gặp Tố My, cô ấy xưng 'chị - em' nhưng hỏi ra mới hay tôi bằng tuổi mẹ cô ấy". 

Vượt qua những biến cố, Như Quỳnh hiện mãn nguyện với sự nghiệp lẫn đời tư. Theo chị, "đây là lúc nụ cười của tôi hoàn toàn thanh thản".