Tại AFF Cup 2016, danh hiệu cầu thủ hay nhất giải thuộc về Chanathip Songkrasin khi anh từng giành nó 2 năm về trước. Sau đó, Chanathip rời Thai League và chuyển tới chơi bóng cho Consadole Sapporo của Nhật Bản, rồi lập tức để lại dấu ấn.

Đến AFF Cup 2018, một cầu thủ nhỏ con thuận chân trái khác cũng giành danh hiệu cầu thủ hay nhất giải. Nguyễn Quang Hải, tiền vệ 21 tuổi của tuyển Việt Nam tỏa sáng trên hành trình vô địch, và Gabriel Tan đặt câu hỏi điều gì sẽ diễn ra tiếp theo với sự nghiệp của Quang Hải?

Quang Hải là ngôi sao sáng nhất trong hành trình vô địch AFF Cup 2018 của tuyển Việt Nam. Ảnh: Thuận Thắng.

Noi gương Chanathip?

Những cầu thủ chơi hay nhất giải đấu của AFF thường được các đội bóng ngoài khuôn khổ Đông Nam Á chú ý, mà Chanathip là ví dụ. Những màn trình diễn đẳng cấp của "Messi Thái" tại AFF Cup là tấm vé thông hành đưa anh tới Nhật Bản, và giờ là trụ cột của Consadole.

Gabriel Tan đặt câu hỏi về trường hợp của Quang Hải: "Chanathip đã chơi thành công tại Nhật Bản trong 1 năm rưỡi vừa qua, sau khi trở thành MVP của AFF Cup. Liệu Quang Hải có trở thành ví dụ cho việc tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài?".

"Trước khi AFF Cup bắt đầu, không thiếu đội bóng tỏ sự quan tâm tới Quang Hải. Sau giải đấu, số CLB muốn có sự phục vụ của cậu ấy sẽ chỉ tăng lên", Gabriel Tan viết trên Fox Sports.

Chanathip (áo trắng) chơi ấn tượng tại Nhật Bản.

Cây bút này đưa ra những dẫn chứng cho thấy sự xuất sắc của Quang Hải trong năm qua. Đầu tiên là 5 bàn thắng cho U23 Việt Nam trong hành trình giành ngôi Á quân vòng chung kết U23 châu Á. Sau đó, Quang Hải đóng vai nhạc trưởng của Olympic Việt Nam tại ASIAD. Trong màu áo CLB, Quang Hải có đóng góp lớn vào chức vô địch quốc gia.

Tuy nhiên, chưa chắc CLB chủ quản của Quang Hải sẽ để tiền vệ này ra đi. Cây bút người Singapore phân tích trên Fox Sports: "Rõ ràng CLB Hà Nội muốn giữ lại Quang Hải và từ chối các lời đề nghị".

"Mục tiêu thực tế cho CLB Hà Nội mùa giải 2019 không chỉ là bảo vệ ngôi vô địch quốc gia, mà còn là tiến xa ở AFC Cup", Gabriel Tan phân tích lý do CLB Hà Nội sẽ muốn giữ lại Quang Hải. Anh cho rằng đội bóng này sẽ muốn giữ những con người tốt nhất để phục vụ tham vọng châu lục của mình.

Cần dang rộng đôi cánh 

Về vấn đề nói trên, Gabriel Tan cho rằng CLB Hà Nội nếu mất đi Quang Hải cũng không quá ảnh hưởng đến tham vọng của họ, khi đang sở hữu hàng loạt cái tên chất lượng trong đội hình.

Anh phân tích trên Fox Sports: "Với tất cả sự tôn trọng cho những đối thủ trong và ngoài nước của CLB Hà Nội, thì đội bóng này vẫn có nhiều cơ hội dù không có Quang Hải trong đội hình. Đặc biệt, khi họ sở hữu tới 6 cầu thủ đã làm nên chiến tích vô địch AFF Cup vừa rồi".

"Trong đó có cả đội trưởng Nguyễn Văn Quyết, cặp trung vệ Đình Trọng - Duy Mạnh, chân chạy cánh không biết mệt mỏi Đoàn Văn Hậu và mỏ neo Đức Huy".

CLB Hà Nội vẫn rất mạnh khi có sự phục vụ của những Đình Trọng, Duy Mạnh. Ảnh: VPF.

"Vậy CLB Hà Nội sẽ nhận được gì?", Tan đặt câu hỏi ngược lại. Theo anh, thứ lớn nhất đội bóng này có sẽ là sự thừa nhận rộng rãi rằng nơi đây đã đào tạo và nuôi dưỡng một tài năng lớn, có đủ khả năng chơi những giải đấu mạnh hơn. Sự thừa nhận thậm chí còn lớn hơn nếu những Văn Hậu hay Đình Trọng cũng được chơi bóng ở nước ngoài.

Bên cạnh đó, một vấn đề nữa cản trở cơ hội ra nước ngoài của Quang Hải là khả năng thành công của cầu thủ Việt Nam khi ra nước ngoài thi đấu. Trước Quang Hải, 2 đồng đội của anh là Nguyễn Công Phượng và Lương Xuân Trường từng thử sức ở những đội bóng của Nhật Bản và Hàn Quốc nhưng không để lại dấu ấn, và 2 cái tên kể trên cũng không thu về được nhiều thứ.

"Đội hạng 2 Nhật Bản Renofa Yamaguchi đã đưa ra lời đề nghị với CLB Hà Nội, trong khi gã khổng lồ của Qatar là Al Sadd - nơi có huyền thoại Xavi - được cho là đang quan tâm tới Quang Hải. Liệu những bước chuyển mình này còn quá xa với Quang Hải?", Gabriel Tan đặt câu hỏi trên Fox Sports.

Quang Hải nên tìm kiếm cơ hội chơi bóng tại nước ngoài? Ảnh: Thuận Thắng.

Tuy nhiên, cây bút người Singapore cho rằng Quang Hải không nên sợ thất bại khi chuyển sang môi trường mới. Anh cũng cho rằng tiền vệ 21 tuổi có khả năng chơi bóng ở những giải đấu có trình độ cao hơn cả Thai League.

"Không có gì đảm bảo Chanathip sẽ thành công tại Nhật Bản", Tan ví dụ. Nhưng các bên liên quan đều có niềm tin lớn để thực hiện thương vụ và phần còn lại đã là lịch sử.

"Quang Hải có thể tiếp tục ở lại CLB Hà Nội thêm 1 năm nữa và rất có thể sẽ tỏa sáng tại V.League và AFC Cup. Nhưng để cậu ấy thực sự phát huy hết tài năng, thì Quang Hải cần giang càng rộng đôi cánh càng tốt", cây bút bình luận.

Để bắt đầu, ông Gassée quyết định dành 2 ngày để trải nghiệm thực tế việc lắp ráp một chiếc máy tính Macintosh trong nhà máy của Apple. Những gì ông cảm nhận được chính là lý do dẫn tới dòng chữ “Thiết kế bởi Apple tại California, lắp ráp tại Trung Quốc” mà chúng ta thấy trên hộp iPhone ngày nay.

Theo New York Times, nhà đồng sáng lập Steve Jobs luôn ngưỡng mộ Henry Ford và công ty xe hơi Ford, với dây chuyền sản xuất, lắp ráp đặt tại Detroit. Ông cũng đánh giá cao những công ty Nhật Bản như Sony ở khả năng sản xuất nội địa các sản phẩm chất lượng cao. Tuy nhiên, nỗ lực xây dựng một nhà máy lắp ráp tại Mỹ của Steve Jobs đã không thể thành hiện thực.

Năm 1983, ông Jobs là người đặt nền móng cho một nhà máy cực kỳ hiện đại để lắp ráp máy tính Mactintosh, ngay gần khu vực vịnh San Francisco, đại bản doanh của Apple. Những phóng viên tới thăm nhà máy khi đó kể lại rằng nhà máy hiện đại tới nỗi chi phí sản xuất chiếm tới 2% chi phí của mỗi chiếc Macintosh.

“Steve thực sự rất ấn tượng trước dây chuyền sản xuất của người Nhật. Người Nhật là những bậc thầy về sản xuất. Mấu chốt ở đấy là tạo ra được một dây chuyền có thể giao sản phẩm đúng lúc (just-in-time), và không có sai sót”, Randy Battat, một kỹ sư làm việc lâu năm tại Apple kể lại.

Dù vậy, khi ông Gassée tới thăm nhà máy của Apple, vài năm sau khi ông Jobs bị đẩy khỏi vị trí lãnh đạo, thực tế hiện ra rất phũ phàng.

“Tôi tự thấy xấu hổ về khả năng của mình khi phải gắn chiếc màn hình vào khung máy tính với bộ tua vít”, ông Gassée kể lại trong một bài phỏng vấn. Vào cuối ca làm việc, ông đã phải lấy chổi và hốt tất cả những linh kiện mình đánh rơi ra.

“Tại đây không tồn tại một nét văn hóa cho sản xuất. Chúng ta không có nguyên vật liệu, không có trường lớp, không có công nhân, cũng không có nhà thầu”, ông Gassée chia sẻ.

Đến năm 1992, nhà máy Macintosh phải đóng cửa. Một trong những nguyên nhân khiến Apple không thể tiếp tục duy trì nhà máy là sản lượng máy tính Macintosh chưa bao giờ đủ lớn để bù đắp cho chi phí. Phải đến mãi về sau, máy Mac mới thực sự bán tốt.

Sau nhà máy của Apple, Steve Jobs còn cho xây dựng một nhà máy khác ở công ty mới của ông, NeXT. Tuy nhiên nhà máy này cũng không tồn tại được lâu. Ảnh: New York Times.

Dù vậy, đây vẫn chưa phải là nỗ lực cuối cùng của Steve Jobs để sản xuất thiết bị tại Mỹ. Năm 1990, Jobs khi đó là CEO của NeXT đã cho khởi công xây dựng một nhà máy lắp ráp máy tính có chi phí đầu tư 10 triệu USD. Cũng giống như nhà máy sản xuất Macintosh, nhà máy của NeXT không có đủ nhu cầu sản xuất để đáp ứng chi phí.

Sau thất bại với NeXT, Steve Jobs mới thực sự tỉnh ngộ. Năm 1997, ông được mời trở lại Apple, và chỉ 1 năm sau ông đã tuyển dụng Tim Cook làm phó chủ tịch phụ trách các hoạt động quốc tế. Tim Cook lúc đó được biết đến là một chuyên gia về chuỗi cung ứng toàn cầu, đóng vai trò quan trọng ở khâu sản xuất của các công ty như IBM và Compaq.

Apple, giống như nhiều công ty khác ở Thung lũng Silicon, đã thuê đối tác sản xuất từ sớm. Những công ty tại đây đã bắt đầu chuyển dịch sản xuất sang châu Á từ những năm 1970. Apple càng lớn mạnh, việc sản xuất càng được đẩy mạnh ra nước ngoài.

“Khi tôi bắt đầu sự nghiệp, tôi thường xuyên bay tới Nhật. Về sau, tôi hay đi công tác ở Hàn Quốc, rồi Đài Loan, rồi Trung Quốc”, Tony Fadell, một trong những kỹ sư chính thiết kế phần cứng cho iPod, iPhone kể lại.

Hiện nay, vẫn còn nhiều công ty sản xuất tại Thung lũng Silicon, nhưng chủ yếu sản xuất các loại thiết bị mẫu, thiết bị đặc biệt. Những trung tâm sản xuất lớn hầu hết đều nằm ở châu Á. Tại Trung Quốc, một nhà máy sản xuất iPhone có thể có tới 450.000 công nhân.

“Bạn không thể mang công việc sản xuất trở lại nước Mỹ. Để làm vậy, bạn phải mang cả mạng lưới những nhà cung cấp, là cả một cộng đồng, quay lại đây”, Andrew Hargadon, một nhà thiết kế sản phẩm từng lại việc tại Apple cho biết.

Trụ sở Apple tại Cupertino, California vào năm 1980. Ảnh: New York Times.

Khi bệnh của Steve Jobs nặng hơn, khiến ông phải ngừng làm việc vào năm 2009, ông đã lựa chọn Tim Cook làm người thay thế cho vị trí Tổng giám đốc trong tương lai. Đây chính là một lời tuyên bố về tương lai của Thung lũng Silicon và ngành công nghệ. Giấc mơ sản xuất quy mô lớn tại California đã chấm dứt.

Dù vậy, giá trị của trung tâm đầu não công nghệ này không dừng lại ở việc sản xuất. Mặc dù không còn nhiều công việc sản xuất, Thung lũng Silicon vẫn là khu vực đi đầu về các công nghệ, thiết kế phần cứng lẫn phần mềm. Những “công nhân” công nghệ hiện đại có thể sở hữu những chiếc xe Tesla có giá tới 100.000 USD, và chịu được cuộc sống đắt đỏ tại Fremont, nơi từng đặt nhà máy sản xuất Macintosh của Apple.

Bà AnnaLee Saxenian, tác giả của cuốn sách “Regional Advantage”, phân tích về thành công của Silicon Valley cho biết.

“Khi tôi bắt đầu nghiên cứu, tôi đã tìm hiểu những công ty sản xuất chip, lúc đó đang chuyển dần những công việc sản xuất tới những khu vực khác của Mỹ. Những vị lãnh đạo của các công ty này cho rằng Thung lũng Silicon sẽ sớm biến mất bởi khu vực đó quá đắt đỏ. Tôi viết sách vì cho rằng đây là một trường hợp hoàn toàn khác”.