Nhà thơ đăng quang Hoa hậu Trái đất 2021, đại diện Việt Nam trắng tay

Nhà văn Trần Hoài Dương tại tòa nhà Quốc hội Anh (20/6/2010)

Cuối năm ấy, mình gửi cái truyện thứ hai cho anh. Đúng vào thời kỳ giấy in báo vô cùng khan hiếm. Báo Văn nghệ đang từ 16 trang giảm xuống 8 trang. Số trang giảm, đương nhiên số bài đăng cũng bớt, và việc tòa soạn lựa chọn bài càng trở nên ngặt nghèo. Vậy mà truyện “Hài” của mình vẫn “đi” được. 

Một năm in 2 truyện trên Văn nghệ, với một kẻ mới tập viết như mình, chỉ có nằm mơ mới thấy. Sau này, mỗi khi nhớ lại quãng thời gian đó, mình vẫn nghĩ anh Dương chính là người dẫn mình những bước đầu tiên vào nghề văn.

Mình bắt đầu mon men đến chơi nhà anh – một gian phòng trên gác 2, sàn lát gỗ, ở phố Đường Thành. Hai anh em ngồi uống nước, nói chuyện ngay trên sàn. Có một lần anh Dương đang nửa nằm nửa ngồi bỗng nhỏm dậy, lục trên giá sách lấy xuống một tập sách khổ lớn in rất đẹp. Một quyển truyện thiếu nhi của nước ngoài.

Anh mở ra, chỉ cho mình xem bức minh họa màu bằng bao diêm ở góc trang. Bức tranh cực kỳ dễ thương, vẽ một chú sâu cuộn tròn trong chiếc lá, thò cái đầu xinh xắn ra ngoài. “Thích không?” – Trần Hoài Dương thì thầm. 

Mình có cảm giác anh đang xúc động nổi gai ốc. Bởi vì chính mình cũng đang nổi gai, nhưng không hẳn vì bức tranh, mà vì cử chỉ chụm đầu thân mật và cái giọng thì thầm thiêng liêng của anh.

Cuối năm 1986, mình chuyển cả gia đình vào định cư ở Vũng Tàu. Lúc này Trần Hoài Dương và một số nhà văn miền Bắc khác cũng đã vào Sài Gòn, ở quây quần với nhau trong một khu làng thuộc quận Gò Vấp.

Sau một lần anh Dương xuống Vũng Tàu chơi mà mình lại đi vắng, bẵng đi khá lâu anh em không gặp nhau. Đấy là những năm kiếm sống khó khăn vất vả nhất trong đời mình. Vợ thất nghiệp, không bói ra xu nào. Hai đứa con còn nhỏ đang đi học. 

Lương mình ở Hội văn nghệ chỉ đủ cho mình mình cho tiêu tằn tiện. Mình suốt ngày ôm cái máy chữ cọc cạch, hì hục sản xuất các bài báo lá cải, viết xong không dám đọc lại, cứ thế nhét phong bì gửi đi. Mình ít khi lên Sài Gòn, không có thì giờ lên Sài Gòn, mỗi tháng phải một lần lên đấy “thu hoạch” nhuận bút thì mau mau chóng chóng đi về trong ngày.

Mãi đến kỳ Đại hộ nhà văn Việt Nam lần thứ 7 (2005), trên đường ra Hà Nội dự đại hội, tình cờ mới gặp lại Trần Hoài Dương ở sân bay Tân Sơn Nhất. Anh Dương gần như ôm chầm lấy mình. Hai anh em tách khỏi đoàn ngồi nói chuyện với nhau trong phòng chờ gần 2 tiếng đồng hồ. Chuyện thế sự, chuyện văn chương…

Trong nghệ thuật, đôi lúc Trần Hoài Dương tỏ ra rất cực đoan. Mình nhớ mãi cái cách anh “điểm danh” vài nhà văn thời thượng. Anh đọc họ rất kỹ. Dẫn ra câu này câu kia. Song không bình luận gì, chỉ nhăn hết cả mặt.

Bức tranh vẽ chú sâu cuộn tròn trong tổ ấm được Trần Hoài Dương nâng niu gìn giữ trong vài năm, thỉnh thoảng lại giở ra khoe với bạn bè, rưng rưng cảm động. Nhưng một câu văn dở, đủ để cho Trần Hoài Dương sổ toẹt cả cuốn sách.

Đầu năm 2009, đột nhiên Trần Hoài Dương viết thư cho mình. Thư viết tay, nét chữ rất phóng khoáng, dễ đọc. Anh cho mình số điện thoại, email và địa chỉ nhà riêng ở Sài Gòn. Anh kể gần đây ít viết nhưng đọc nhiều, đọc văn chương, triết học, Phật giáo… 

Nhưng mừng nhất là vừa tình cờ tìm lại được bản thảo một truyện viết cách đây đúng 30 năm. Anh tự tin cho rằng đó là cái truyện hay nhất của anh. Anh sẽ gửi nó cho nhà Kim Đồng, và nếu in được, “sẽ tự hào tặng Tiến đọc cho vui”.

Mình gọi cho anh. Anh hỏi ngay: hồi này bận không, viết được gì mới không? Mình bảo: bận thì không bận, làm ở hội văn nghệ tỉnh thì có gì mà bận, em suốt ngày ở nhà, không bén mảng đến cơ quan, nhưng cũng chẳng viết được gì ra hồn. 

Anh hẹn: hôm nào xuống Vũng Tàu chơi với Tiến. Mình vội vàng bảo: ông anh có tuổi rồi, đi lại khó khăn, để thằng em lên thăm ông anh.

Mình lên nhà Trần Hoài Dương ở Sải Gòn, chơi với anh gần trọn một ngày. Anh giở album, khoe những tấm ảnh tự chụp ở những đường phố nào đó bên nước Anh.

 Những ngôi nhà xinh xắn, những thảm cỏ mướt xanh, những vườn hoa rực rỡ. Những bức chân dung Trần Hoài Dương già và buồn hơn ngoài đời. Hóa ra anh vừa có chuyến đi sang đó thăm con, thăm cháu. 

Trưa, anh kéo mình ra quán bia ở đầu hẻm, uống bia và ăn cơm. Mình bia bọt kém, và có lẽ Trần Hoài Dương cũng chẳng hơn gì, nhưng anh có vẻ cao hứng, cứ nài mình uống thêm… Ăn xong, về nhà không nghỉ trưa, lại tiếp tục nói chuyện. Trần Hoài Dương nói rất nhiều. 

Xưa nay chẳng ai nghi ngờ anh là một trong số hiếm hoi những nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi. Tác giả của những Cuộc phiêu lưu của những con chữ, Bên ngoài mái trường.

Những ngôi sao trong mưa, Cô bé mảnh khảnh, Miền xanh thẳm… đã nổi tiếng từ lâu và được các em yêu mến. Vậy mà hôm đó, lần đầu tiên mình được biết một người – có lẽ là người duy nhất – không thừa nhận Trần Hoài Dương là nhà văn viết cho thiếu nhi. 

Người đó chính là … anh! “Ông bảo mình viết cái này mà là dành cho thiếu nhi à? Còn cái này… cái này nữa”? – Trần Hoài Dương hỏi dồn, tóc xõa xuống trán, nghiêng nghiêng đầu, hạ một câu chắc nịch: “Không! Mình không phải là nhà văn viết cho thiếu nhi”!

Mình ngẫm lại và thấy ít nhiều anh có lý. Đời văn của anh, bên cạnh những trang tuyệt vời ngây thơ trong sáng, còn có không ít những trang mặc dù vẫn kể chuyện những cô bé, cậu bé, những hoàng tử, công chúa, những bông hoa, chiếc lá, những con vật nuôi hay lũ côn trùng tí xíu… nhưng không hề trẻ con chút nào.

Chuyện chán, anh dẫn mình đi thăm tất cả các phòng trên gác hai, gác ba. Gác nào cũng chất đầy những sách.

Mình hỏi:

- Anh ở thế này mà không sợ?

- Sợ gì cơ?

- Thì vắng vẻ, một thân một mình. Lúc khỏe mạnh thì không sao, nhưng lúc đau ốm…

Trần Hoài Dương cười trừ.

Mình lại nửa đùa nửa thật:

- Anh kiếm một cô về ở cùng cho vui đi.

Trần Hoài Dương nghiêng đầu thách thức:

- Ông nghĩ tôi không có em nào, quanh năm thui thủi một mình thật à?

Nghe giọng cứng cỏi, nhưng nhìn mặt lại thấy đỏ lên. Mình chả tin. Chẳng có em quái nào ở đây cả. Không hiểu sao mình cứ nghĩ người như Trần Hoài Dương dứt khoát phải sống một mình. Sống một mình mới… phải đạo! Sống một mình, chính vì có thể yêu người khác hết mình, có thể cháy thành tro vì một mối tình với ai đó, nhưng lại ngại vì mình mà người ta cháy lây.

Mình còn gặp anh một lần nữa – lần cuối cùng. Đài truyền hình tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu muốn làm chương trình về một nhà văn nổi tiếng chuyên viết cho thiếu nhi. Họ gọi điện hỏi mình, và mình giới thiệu nhà văn Trần Hoài Dương.

Buổi chiều đến Vũng Tàu, anh Dương gọi cho mình bảo ra ngồi với anh ở quán cà phê X. Hai anh em cũng chỉ ngồi với nhau được một lát rồi xe của nhà đài tới đón anh. Không thể ngờ sau cái phút chia tay diễn ra hết sức bình thường ấy, mình vĩnh viễn không bao giờ gặp lại anh nữa.

Chiều chủ nhật, 8/5/2011, bạn bè bàng hoàng báo cho nhau tin buồn về Trần Hoài Dương. Anh đã lặng lẽ ra đi trước đó khoảng 2 ngày. 

Trong chính ngôi nhà mà mình đã có linh cảm về sự cô quạnh của một kẻ cầm bút đầy kiêu hãnh. Bên cạnh Trần Hoài Dương lúc đó, chỉ có những quyển sách xếp hàng âm thầm đưa tiễn anh…

(TheoTrần Đức Tiến/ Tinh Hoa Việt)

Bà mẹ lúc nào cũng tỏ ra ghét bỏ con cái và chỉ muốn thoát khỏi chúng.

• Nguyễn Thảo(Theo Avax)

1. Nói rằng ước mơ của con là viển vông

Con gái bạn có thể luôn tin rằng cô bé sẽ trở thành một cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp, còn con trai bạn lại tin rằng thằng bé có thể giành giải Oscar.

Đôi khi việc bạn bảo vệ chúng lại chỉ khiến chúng nghĩ rằng: “Mình không thể làm được việc này”.

Nếu bạn lo lắng con trai mình có những kỳ vọng không thực tế, bạn có thể giải thích cho thằng bé các bước để nhận được giải Oscar, để cu cậu tự nhận ra những gì cần phải làm để đạt được điều đó. Nhưng hãy nhớ khẳng định rằng nếu con thực sự nỗ lực thì con có thể thực hiện được ước mơ. Bởi vì, dù tin hay không thì chắc chắn cũng sẽ có một ai đó ở một nơi nào đó làm được điều này, vậy tại sao lại không phải là thằng bé chứ?

2. Nói với con rằng việc đó dễ lắm

Khi con trai bạn đang chật vật để ghi nhớ bảng cửu chương thì bạn có thể nói “nó không khó đâu, con có thể làm được” để khuyến khích con. Còn nếu bạn nói rằng nó dễ lắm thì thằng bé có thể cảm thấy bản thân mình có vấn đề gì đó khi mà một việc “dễ dàng” lại trở nên khó khăn với mình.

Thay vào đó, hãy nói rằng “Phép nhân có thể khó đấy, nhưng mẹ biết con có thể làm được mà”. Nếu nói như vậy, khi cu cậu hoàn thành xong, thằng bé sẽ thấy mình là người có thể làm được những việc khó khăn.

3. Chú ý chi tiết đến ngoại hình của mình

Hầu hết các bậc cha mẹ đều biết rằng khi bạn nói trẻ nên giảm cân nghĩa là bạn đang làm giảm sự tự tin của con, nhưng có một điều mà nhiều cha mẹ không nhận ra là nếu bạn nói như thế với chính mình, thì điều đó cũng ảnh hưởng tới sự tự tin của đứa trẻ.

Khi bạn nhìn vào gương, quắc mắt lên chê cặp đùi của mình thật khủng khiếp, nghĩa là bạn đang gửi đi thông điệp: ngoại hình là quan trọng. Và ngay từ khi còn rất nhỏ, trẻ đã ngấm dần điều này và bắt đầu xác định sự tự tin của mình qua ngoại hình.

Hãy làm những gì bạn có thể để đứa trẻ của bạn thấy sự tự tin không phụ thuộc vào ngoại hình. Hãy cho trẻ thấy ngoại hình không phải là thứ quan trọng nhất.

4. Khen trẻ “làm tốt đấy”

Khen ngợi là một cách để củng cố sự tự tin của trẻ, nhưng khi nó trở thành thói quen thì tác dụng hoàn toàn ngược lại. Vì thế, khi trẻ chỉ làm được một việc nhỏ mà bạn vẫn khen ngợi thì nó không thực sự hữu ích.

Hãy dùng những từ cụ thể hơn để khen ngợi và chỉ khen khi hành vi đó là nỗ lực thực sự của trẻ.

5. So sánh

Đừng nghĩ rằng khi bạn khen đứa trẻ khác là bạn đang lấy một tấm gương tốt ra cho đứa trẻ của mình soi vào. So sánh chỉ làm cho con bạn cảm thấy mình không đáp ứng được mong mỏi của bố mẹ và những đứa trẻ khác làm tốt hơn chúng rất nhiều. Hơn hết, khi chúng ta so sánh, nghĩa là chúng ta đang có xu hướng lấy điểm yếu của một người so sánh với điểm mạnh của người khác.

Thay vào đó, hãy nhận ra rằng mỗi đứa trẻ là một cá nhân có khả năng riêng và thế mạnh riêng. Hãy chỉ so sánh con bạn với chính bản thân nó và tập trung vào những điểu tích cực.

6. Khen ngợi những đặc điểm bẩm sinh

Những đứa trẻ được cho là thông minh thường làm bài thi tệ hơn những đứa trẻ được cho là có sự nỗ lực. Khi chúng ta chuyển sự tập trung từ những thứ mà trẻ có thể kiểm soát – như sự chăm chỉ - sang những thứ mà trẻ không thể kiểm soát – như sự thông minh, thì sự tự tin của trẻ sẽ giảm xuống. Bởi vì trẻ sẽ thấy thất vọng và khó chịu khi chúng không thể kiểm soát được bản thân mình.

Thay vì nói với trẻ rằng con là một nghệ sĩ thiên bẩm, thì hãy nói rằng bạn đánh giá cao việc trẻ đầu tư thời gian vào việc nào đó. Bằng cách khen ngợi những thứ mà trẻ có thể kiểm soát, trẻ sẽ tự tin khi biết rằng mình có thể làm được những việc này.

• Nguyễn Thảo(Theo Family Share)